AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.06.1998, Page 11

G E S T U R
Ó L
A
F S S
O N
Þegar litið er til sögulegrar þróunar
sveitarfélaga, borga og jafnvel heilla
þjóðlanda kemur oft í Ijós að þeir sem
þar hafa ráðið ferð hafa verið næsta
blindir á þá þróunarmöguleika sem
buðust hverju sinni. Að vísu getur hér
líka verið um að ræða flókin áhrif ytri þátta, svo
sem veðurfarsbreytingar og almenna tækniþróun
sem breyta búsetuskilyrðum og möguleikum
manna, en miklu skiptir þó ávallt að vera vakandi
fyrir þeim vindum sem blása hverju sinni og færa
sér þá í nyt. Þetta er þó hægara sagt en gert enda
er skipulag þéttbýlis, ef vel á að vera, með því
flóknara sem menn taka sér fyrir hendur. Alltof oft
eru menn líka of uppteknir við daglegt amstur,
„afgreiðslumál“ og deiliverkefni til þess að gera sér
grein fyrir heildrænu samhengi þeirrar þróunar
sem er að eiga sér stað. Menn hreinlega sjá ekki
skóginn fyrir trjánum.
Byggðaþróun á höfuðborgarsvæðinu á þessari öld
hefur verið mjög hröð, en fáir hafa gert sér fulla
grein fyrir því hve aðstaða og möguleikar einstakra
sveitarfélaga á svæðinu hafa breyst mikið á þess-
um tíma. Fyrir rösklega hálfri öld gat varla að líta
nokkurt þéttbýli í Kópavogi. Kópavogur varð sjálf-
stætt sveitarfélag um áramótin 1947/-48, og þá
voru íbúar einungis 1,163. Nú er Kópavogur ann-
að stærsta sveitarfélag hér á landi með tæplega
20,000 íbúa og enn í hröðum vexti. Hér hefur
Kópavogur notið staðsetningar sinnar, milli
Reykjavíkur og Hafnarfjarðar, en það hefur ekki
síður vegið þungt að forráðamenn bæjarins hafa
komið auga á þá möguleika sem bæjarfélagið
hafði og verið ótrauðir við að nýta þá. Þegar Skip-
ulagsstofa höfuðborgarsvæðisins tók til starfa, árið
1980, var líka lögð áhersla á að ein mikilvægasta
samgöngubót á svæðinu væri að leggja Reykja-
nesbraut sem fyrst frá Mjóddinni í Reykjavík suður
til Hafnarfjarðar. Þessi framkvæmd, sem reyndar
hefði átt að vera komin til framkvæmda a.m.k.10
árum fyrr, gerði þá öru þróun mögulega sem nú
hefur átt sér stað á þessu svæði.
Fullvíst má telja að á næstu árum og áratugum
muni líka verða umtalsverð þróun á þessu svæði,
en hver sem hún verður má telja nokkuð víst að
þar geti Kópavogur gegnt mikilvægu hlutverki. Hér
koma ýmsir þróunarmöguleikar til greina. Að
undanförnu hefur t.d. verið bent á möguleika á
umfangsmikilli þróun byggðar meðfram ströndinni
til norðurs; byggð á uppfyllingu við Örfirisey og
aukna byggðaþróun milli Hafnarfjarðar og Kefla-
víkur. Þessa möguleika er tvímælalaust æskilegt
er að bera saman, vega og meta, áður en afdrifa-
ríkar ákvarðanir eru teknar um næstu framtíð
þessa svæðis.
En það er heldur ekki nóg að einblína bara á
höfuðborgarsvæðið. í Evrópu, og reyndar um allan
heim, eru stöðugt að eiga sér stað breytingar sem
geta haft umtalsverð áhrif á það sem við erum að
gera hér, en opna okkur jafnframt sífellt nýja
möguleika. Á næstu áratugum mun það ekki síður
skipta sköpum fyrir okkur hversu vel við fylgjumst
með þessari þróun og hvort til forystu velst dug-
mikið fólk sem ber gæfu til að færa sér hana í nyt.
9