Úrval - 01.06.1945, Síða 20

18
tJRVAL,
Steggurinn blakar vængjunum,
breiðir úr stélinu, beygir sig og
frugtar, hleypur um fyrir fram-
an maka sinn, oft með lauf-
blað eða grein eða annað efni
í hreiður í nefinu, og bera þess-
ir tilburðir vott um mikinn til-
finningaof sa. Hvernig fær þetta
samrýmst kenningum Darwins,
að þessi hegðun hafi einkum
þróast fyrir val kvenfuglsins ?
Skýringuna er að finna í því,
sem áður er sagt um eðlurnar.
Ástarhót og tiihugalíf þurfa
ekki ailtaf og eingöngu að
stefna að makavali. Þau geta
verið og virðast oft vera þýð-
ingarmikill þáttur í sjálfri
frjóvguninni. Hugur fuglsins
er margbrotinn og svo er einnig
um líf hans; fuglinn getur ekki
verið í stöðugu „kynferðis-
ástandi". Öruggasta aðferðin
til þess að tryggja það að kyn-
ferðisástand ríki samtímis hjá
báðum kynjum er, að annað
kynið — steggurinn — sé jafn-
aðarlega kynferðislega reiðu-
búinn, og kunngjöri það kven-
fuglunum með ástarhótum sín-
um, jafnframt því sem þau örva
kynhvatir og tilfinningalíf
hans.
Að lokum eru svo þær teg-
undir fugla, þar sem bæði stegg-
urinn og kvenfuglinn byggja,
hreiðrið, unga út og sjá ungun-
um fyrir mat. Af þeim má nefna
hegrana, pelikanana, sefendurn-
ar og marga fleiri. Af þeim eru
bæði kynin jafnauðsynleg líf-
fræðilega, og má því hvorugt
öðru fremur vera áberandi lit-
skrúðugt. Eðlishvatir þeirra í
sambandi við hreiðrið, eggin og
ungana verða að vera svo líkar,
að svo virðist sem svipmótið
hafi einnig yfirfærst á tilhuga-
lífið. Að minnsta kosti er þaö
staðreynd, að hvergi nema hjá
þessum fuglum þekkist það sem
kalla mætti gagnkvæm ástarhót
— bæoi kynin verða skrautlegri
um varptímann og hegðun
beggja í tilhugalífinu nálega
eins, (en eins og hjá öðrurn.
einkvænisdýrum hefst tilhuga-
lífið ekki fyrr en makaval hefir
farið fram).
Allir sem eins og ég hafa.
fylgst af athygli með hegðun
fuglanna klukkutímum saman,
dag eftir dag, hljóta að hafa.
tekið eftir því, hve þeim er
mikil nautn í sjálfum ástar-
leikjunum, og að oft virðist
sem þeir séu raunar takmark í
sjálfu sér að því leyti sem þeir
veita innibyrgðum tilfinningum
utrás í stað þess að örva til