Úrval - 01.06.1945, Page 21

TILHUGALÍF DÝRANNA
19
kynferðismaka. Það er engu
líkara en að þessir íburðar-
miklu, rómantísku tilburðir —
beygingar og bugt, dans og dýf-
ingar brjóst við brjóst, vængja-
blak og titringur, viðhafnar-
miklar athafnir við vaktaskipti
í hreiðrunum og gjafir — engu
líkara en allt þetta sé aðferð til
að tengja makana traustum til-
finningaböndum yfir varptím-
ann. Og hversvegna ekki ?
Þekkjum við ekki svipuð fyrir-
brigði í samfélagi mannanna?
Og eiga þau ekki ríkan þátt í
því að hnýta og treysta fjöl-
skylduböndin í ást og gleði ? Og
ef þau eru svona þýðingarmikil
fyrir mannfélagið, hví þá ekki
eins fyrir þær fuglategundir,
sem brýna þörf hafa fyrir
traust fjölskyldubönd og nána
samvinnu beggja foreldra?
Hið athyglisverðasta við til-
hugalíf fuglanna frá sálfræði-
legu sjónarmiði er það hversu
oft þeir fljúga með strá og ann-
að hreiðurefni í nefinu. Á það
jafnvel við um mörgæsirnar, sem
ekki byggja hreiður öðruvísi en
að raða ávöliun steinum um-
hverfis dæld í klettasillu. Þær
kjaga um með steinvölurnar í
nefinu og eru sífellt að gefa
þær mökum sínum. Og svo er
annað, þær eru sí og æ að stelá
steinvölum úr hreiðrunum hver
frá annari. Dr. Levick, sem
rannsakað hefir lifnaðarhætti
mörgæsanna, málaði eitt sinn
margar steinvölur með ýmsum
litum og raðaði þeim rétt utan
við varplandið. Síðan fylgdist
harm með ferðalagi þeirra milli
hreiðrana og sá þá, að rauðu
steinarnir voru miklu eftir-
sóttari og viðförulli en aðrir.
Er það athyglisvert fyrirbrigði,
því að rauði Iiturinn er að heita
má ekki til í umhverfi þessara
fugla. Ef mörgæsasteggur
gæti látið sér vaxa rauða
fjaðraskúfa, mundi hann áreið-
anlega ganga í augun á gæsun-
um.
Á meðal spendýranna er yfir-
leitt mjög lítið um tilhugalíf og
ástarhót, en aftur á móti meira
um baráttu milli karldýranna
innbyrðis. Orsökin er sennilega
sú, að kynhvatir kvendýranna
stjórnast meira af líffærastarf-
semi en æðri miðstöð tilfinn-
ingalífsins. Þessi þáttur í lífi
spendýranna er þó lítt rann-
sakaður enn, enda erfitt
um vik, því að margt af því fer
fram í skjóli næturinnar. Þó
þekkist meðal sumra sem skyn-
samari eru talin, eins og t. d.
3*