Úrval - 01.06.1950, Side 60

I ár ern tvö hundruð ár síðan einn
af mestu velgerðarmönnum mann-
kynsins i'æddist.
Um bólusetningu
og bólusótt.
Grein úr „The Laboratory".
ETTA er sagan um enskan
sveitalækni og sjúkdóminn,
sem hann vann bug á. Hann
bjargaði miljónum mannslífa
með einni merkustu læknis-
fræðilegu uppgötvun síns tíma
og raunar allra tíma, þegar
hann færði sönnur á varnarmátt
kúabóluefnis gegn stóru bólu.
Þessi mikli velgerðamaður
mannkynsins var læknirinn
Edward Jenner.
En uppgötvun Jenners var
meira en uppgötvun bóluefnis
gegn stóru bólu. Hún lagði
grundvöliinn að nýrri grein
innan læknisfræðinnar, tilbún-
ingi varnarlyfja gegn sjúk-
dómum og jafnvel enn í dag, á
tímum hinna miklu framfara
í læknisfræði, er hún mátt-
ugt vopn í höndum mannanna
gegn sjúkdómunum.
En hvað var það sem einkum
stuðlaði að því að þessi sveita-
læknir gerði uppgötvun sína?
Mestu hefur sennilega valdið
umhverfi það sem hann lifði í.
Jenner lifði næstum alla ævi í
sveit. Þar var kúabóla algeng
og almenningur hafði tekið eft-
ir því, að mjaltakonur, sem
smituðust af kúnum voru eftir
það ónæmar fyrir stóru bólu,
sem á 18. öld varð 60 miljónum
evrópumanna að bana.
Annað sem miklu réði var sá
vísindaáhugi, sem nú var tekinn
að vakna eftir svartnætti mið-
aldanna. Loks mun Jenner hafa
orðið fyrir miklum áhrifum af
kennara sínum, John Hunter,
sem var einn af fremstu lækn-
um þeirra tíma. Hann var mikiil
aðdáandi Hippókratesar, hins
forngríska læknis, sem talinn
hefur verið faðir læknisfræðinn-
ar, og boðaði kenningar hans