Úrval - 01.06.1950, Síða 70
68
ÚRVAL
hjarta Englakonungur fann
upp á því snjallræði að varpa
nokkrum þúsundum býkúpna
inn í borgina. Serkir flýðu und-
an ófögnuði þessum og voru í
feium, meðan krossfarar brutu
opin borgarhliðin.
Wilhelm Stieber, foringi
njósnarstarfsemi Bismarcks,
mun vera sá maðurinn, sem öll-
um öðrum fremur hefur sett
mark sitt á nútíma herkænsku.
Hefur sigur Þjóðverja 1871 ver-
ið þakkaður honum að sumu
leyti meir en Bismarck sjálf-
um og hershöfðingjum hans.
Fransk-þýzka stríðið hafði hann
undirbúið með hinni mestu ná-
kvæmni árum saman, áður en
til skarar var látið skríða.
Njósnurum sínum hafði hann
komið fyrir á mikilvægum stöð-
um um allt Frakkland, sumir
voru bændur á þeim slóðum,
sem innrásarhernum var ætlað
að ferðast um, konur voru
frammistöðustúlkur í her-
mannaknæpum eða þjónustu-
stúlkur á heimilum franskra
yfirmanna. Alls er talið að hann
hafi þá haft í Frakklandi um
40.000 njósnara. Hann lét einnig
kaupa frönsk dagblöð í því skyni
að útbreiða í dálkum þeirra
friðarhug og uppgjafar.
Þegar þýzki herinn lagði fil
atlögu, tók njósnaraherinn einn-
ig til óspilltra málanna.
Hernaðarsagan þekkir ekkert,
sem hægt er að bera saman við
þann feikna-rugling, sem á
franska herinn komst. Þýzkir
njósnarar höfðu komizt í leyni-
skjöl franska herráðsins og
breytt þannig landvarnaráætl-
unum öllum, að þegar til átti
að taka, botnaði enginn í neinu,
og það tók margar vikur að
greiða úr flækjunni. Hershöfð-
ingjar spurðu í vandræðum,
hvar herir þeirra væru, en und-
irforingjar gátu ekki fundið yf-
irforingja. Allt lenti í öngþveiti
og snúningum. En við Sedan
var franski herinn gersigraður,
Napóleon þriðji tekinn til fanga
og hemum þröngvað til að gef-
ast upp.
Þetta gerðist fyrir tæpum 80
árum.
I fyrri heimsstyrjöld gerðist
það tíðinda í herförinni til Galli-
poli, að hersveitir Ástralíu-
manna og Nýsjálendinga tóku
sterkt vígi í hálsunum við
Gallipoli, án þess að missa einn
einasta mann. Þetta var gert
með þeirn hætti, að brezkur
tundurspillir beindi kastljósum
sínum að virkinu á hverju