Úrval - 01.06.1950, Side 96

94
■ÚRVAL
hailoff. Hinn mikli keisari
hafði ákveðið að ferðast dul-
búinn.
Hann hafði viðdvöl í Ríga og
Königsberg, og í Hollandi sett-
ist hann um skeið að í litla
hafnarbænum Zaandaam til að
læra skipasmíðar frá grunni.
Hann keypti sér smíðaáhöld og
fékk vinnu í einni skipasmíða-
stöð bæjarins og lifði að öllu
leyti sama lífi og starfsfélag-
ar hans. Á hverjum morgni í
dögun kveikti hann eld í arnin-
um í kofanum þar sem hann bjó
og gekk síðan til skipasmíða-
stöðvarinnar.
Seinna ferðaðist hann um
landið og kynnti sér skurðgröft
og stíflugerð og skoðaði verk-
stæði og verksmiðjur af ýmsu
tagi. Hann sendi ýmiskonar vél-
ar og verkfæri heim til Rúss-
lands, og hvar sem hann kom,
réð hann verkfræðinga og hand-
iðnaðarmenn í þjónustu sína og
sendi þá heim — með loforðum
um konungleg laun.
Frá Hollandi fór Pétur til
Englands. f samtímafrásögn er
sagt frá því, að þegar rússarnir
gengu um götur Lundúna,
„hrundu af þeim perlur og ó-
þrif“. í Deptford settist hann
að til að kynna sér skipasmíðar,
og jafnframt svallaði hann
meira en nokkru sinni fyrr. Þeg-
ar hann flutti burt úr húsinu,
sem hann hafði búið þar í ásamt
nokkru af fylgdarliði sínu, gerði
eigandinn kröfu um skaðabæt-
ur. Skráin yfir tjónið hljóðaði
þannig: „300 rúður brotnar, eld-
húsgólf sprengt í loft upp, lim-
girðing kringum garðinn notuð
sem eldsneyti, margar arin-
grindur brotnar og margir skör-
ungar undnir og beygðir við
aflraunir, 21 málverk tætt í
sundur, margar hurðir, borð og
skápar brotið . , .“ og svo
framvegis.
Eftir að Pétur fór frá Eng-
landi ferðaðist hann um mörg
lönd meginlandsins og kynnti
sér samgöngur, námugröft,
verksmiðjurekstur — og pynt-
ingaraðferðir. Sagan segir, að
þegar Pétur sá í fyrsta skipti
hjól og steglur* — en slík pynt-
ingartól þekktust þá ekki í
* Pyntingartæki: staur með lá-
réttu hjóli á, sem hinum dæmda var
komið fyrir á þannig, að útlimirnir
voru keyrðir inn á milli píláranna,
svo að líkaminn brotnaði og limlestist,
þegar hjólið var sett í gang. Oft var
þessi misþyrming þó ekki framkvæmd
fyrr en hinn dæmdi hafði verið háls-
höggvin og höfuðið sett á staurinn.
— Þýð.