Læknaneminn - 01.07.1967, Síða 48

LÆKNANEMINN
i8
3. Skert nýrnastarfsemi vegna
háþrýstings.
Ef ákveðið er að meðhöndla
sjúklinga með áðurnefnda sjúk-
dóma, ber að gæta varúðar í með-
ferð.
Almenn meðferð: Ekki má
gleyma hinni almennu meðferð,
ráðleggja sjúklingum að lifa sem
reglusömustu lífi, forðast andlegt
og líkamlegt álag og spenntum
sjúklingum má gefa væg róandi
lyf (t. d. phenemal eða Valium).
Áður var sjúklingum ráðlagt salt-
snautt fæði, en þess er nú minni
þörf eftir tilkomu nýrra diuretica,
en þó er ráðlegt að láta sjúklinga
neyta salts í hófi.
Lyf jameðferð: Almennt má
segja að lyf jameðferð við háþrýst-
ingi sé combinationsmeðferð til að
unnt sé að nota sem minnsta
skammta af hverju lyfi og þar
með sem minnstar aukaverkanir
af hverju lyfi fyrir sig. Ekki er
unnt að setja neinar fastar reglur
um hvernig velja skuli saman lyf,
slíkt verður alltaf að meta hverju
sinni. Þeir lyfjaflokkar sem not-
aðir eru við meðferð á háþrýstingi
eru:
1. Diuretica.
2. Rauwolfia lyf.
3. Hydralazin.
4. Methyldopa.
5. Sympaticus blockerandi lyf.
6. Ganglion blockerandi lyf.
1. Diuretica: Af þessum flokki
eru mest notuð lyf af thiazid-
flokki (chlorothiazid o. fl.). Þau
hafa góða diuretiska verkun, en
fremur litla hypotensiva verkun
per se, en auka verkanir annarra
sterkari lyfja. Oft er byrjað á
chlorothiazid, 500 mg. 2svar á dag
og gefið í um það bil hálfan mán-
uð eitt sér. Nægir þetta sumum
með vægan háþrýsting, en hjá
flestum verður þá að bæta öðru
lyfi við. Lyf með svipaða verkun
og thiazid lyfin eru einnig notuð,
t. d. chlorthalidon (Hygroton),
Hydromox, Brinaldix o. fl.
Helztu aukaverkanir eru: Hypo-
kalemia, en hana má bæta með því
að gefa kalium, bezt í upplausn,
t. d. sol. kalii citratis 6—7%, eina
til tvær matskeiðar 2svar til 3svar
sinnum. Síður kalium töflur, þar
eða þær leysast illa upp í þörmun-
um og geta valdið sárum. Arthrit-
is urica eða þvagsýru retentio.
Diabetes (geta komið af stað
latent diabetes eða gert constat-
eraðan diabetes verri). Dermati-
tis. Blóðbreytingar (sjaldgæft).
2. Rauwolfia lyf: Næst bæta
margir við reserpini, sem hefir
lítil áhrif eitt sér. Þetta er bezt
hjá spenntu fólki með tachycardi.
Lyfið verkar centralt og minnkar
áhrif katekolamina á æðaveggina,
einnig er vagusverkun.
Aukaverkanir: Meinlausar
aukaverkanir eru nefstífla, slapp-
leiki, aukin matarlyst og aukn-
ing á magasýrum. Verri auka-
verkanir eru depressio mentis
með sjálfsmorðshættu og impot-
ens.
Dosis er t.d. 0,25 mg X 3 í 3 vikur,
síðan 0,1 mg X 2-3. Við hypertensiv
erisum má nota 1-2 mg i m.
3. Hydralazin (Apresoline):
Oft notað sem lyf no. 2. Verkar
líklega bæði centralt og perifert,
veldur vasodilatation og tachy-
cardi (gott með reserpin, sem
veldur bradycardi) og þess vegna
ekki ráðlegt við angina pectoris.
Eykur blóðstreymi um nýru og því
sérlega gott við byrjandi nýrna-
bilun. Helztu aukaverkanir eru
höfuðverkur (algengur), dermat-
itis, arthritis og lupus erythema-
tosus diss. syndrome (sjaldgæft,
helzt við háa skammta).
Dosis: Byrjað er venjulega með 10