Goðasteinn - 01.09.1970, Side 69

ars þörf. Fjárkaupmenn úr höfuðstaðnum og útgerðarmenn verzl-
uðu oft mikið að sauðakaupum og réðu sér háseta. Mér varð sér-
staklega starsýnt á þá menn; þeir vóru svo sællegir og vel út-
bú.nir að fötum og verjum. Vcnjulega var flaskan með í ferðinni
og liðkaði viðskiptin. En þau vóru frjálsleg og þvingunarlaus.
Báðir þóttust græða og græddu í raun og veru, þar sem engir
vóru milliliðir. Sauðabændur í uppsveitum keyptu veturgamla
sauði af lágsveitabúum. Verðtaxtinn var nokkuð af handahófi, þó
var helzt miðað við, að tveir veturgamlir sauðir jafngiltu cinum
rosknum.
Þá vóru þarna alþingismennirnir og höfðu mikið starf, ekki
einasta að hcyra, hver væru helztu áhugamál héraðsbúa heldur og
að búa í haginn fyrir næstu kosningar o. s. frv. Þá var í mæli, að
sum.t yngra fólkið hefði lagt þarna grundvöll að framtíð sinni,
þó ég kunni ekki sögur af því. Þau gömlu mál eru jafn ný á
hverjum tíma og með hverri kynslóð. Hér er verulega skemmti-
legt að ganga um í góðu veðri, hvíla sig frá dansinum útá gróður-
skrýddri jörðinni. - Loks voru og þarna prestarnir úr næstu sókn-
um og sýslumaðurinn.
Fyrripart dagsins hafði alltaf öðru hverju tekið yfir hróp fjali-
kónga: „Allir fjallmenn að reka inn.“ Var þá bætt í almenning-
inn jafnharðan eftir því sem dregið var í dilkana. Er á daginn
leið, var alit fé komið inn og að mestu dregið í sundur. Það síð-
asta var dregið í dilka, sem höfðu verið losaðir. Markabækur eru
á lofti, og markglöggir menn hrópa, að þessi eða hinn skuli gefa
sig fram og hirða eign sína. Ómerkinga tók réttabóndi. Skyldi
hann hafa þá fyrir átroðning af réttahaldinu. Ekki veit ég, hvað
margir þeir vóru venjulega. Einu sinni var talað um 19 lömb.
Það þótti óvenju mikið. Margir smalar eða fjármenn vóru býsna
lagnir að koma saman lamblausum ám sínum og frávillingum
og vóru athugul augu þeirra á ómerkingum í safninu og þeir
gripnir, afmerktir eða markaðir, sem ær helguðu sér.
Öllu réttastarfinu stjórnuðu og stjórna fjallkóngarnir. Þeir vóru
þrír, þar eð leitirnar vóru þrjár, Austurleit og Vesturleit á Flóa-
mannaafrétti og svo Skeiðaafréttur. Starf fjallkóngs er margþætt
og vandasamt að mörgu leyti. Fyrst og fremst þurfti kunnug-
Goðasteinn
67