Úrval - 01.02.1978, Síða 92
90
tJRVAL
þúsund krónur parið. Þrír sterkustu
gjaldmiðlarnir voru sígarettur, kaffi
ogsúkkulaði. Pakki af sígarettum var
minnst 7.500 króna virði og skipti
um eiganda mörg hundmð sinnum.
Lengi vel tókst rússum að eyði-
leggja sérhverja tilraun vesturveld-
anna til að lagfæra gjaldmiðilinn.
Loks gripu Bandaríkin, Bretland og
Frakkland til þess ráðs að reka hin
hernumdu svæði sín sem eina
efnahagsheild. Þetta líkaði rússum
miður. 20. mars 1948 strunsaði
herstjóri rússa í Þýskalandi, Vassilí
Sókólofskí marskálkur, út af fundi
herráðs bandamanna, samkundunni
sem stjórnaði Þýskalandi. 1. apríl var
hraðlestin ,,Berlíner” stöðvuð við
Marinborn, þar sem hún átti að halda
inn á svæði rússa, og send aftur til
Frankfurt. Tvær aðrar lestir voru
einnig stöðvaðar þennan dag. Það
kostaði Berlín 600 tonn af mikilvæg-
um nauðsynjum. Clay hershöfðingi
lét flugvélar koma með 60 tonn af
hinum allra nauðsynlegasta varningi.
5. apríl gerði sovésk orrustuflugvél
af gerðinni Jak 3 atlögu að breskri
flugvél, sem var að nálgast Berlín á
einni af þeim þremur flugleiðum,
sem fráteknar voru fyrir alþjóðlega
flugumferð. Jak-vélin geystist fram
hjá bresku vélinni, sem flutti tíu
farþega, beygði krappt upp á við
aftur og kom á móti. Flugvélarnar
rákust saman, nef í nef, í þúsund feta
hæð og hröpuðu. Allir fórust.
En þrátt fyrir ertingar sovétmanna
héldu vesturveldin áfram efnahags-
uppbyggingunni í Vesturþýskalandi.
Leiðalokunin fylgdi í kjölfarið.
Rússar vildu ekki ræða málin, þeir
ætluðu einfaldlega að halda öllum
íbúum Berlínar, körlum, konum og
börnum, sem gíslum.
Kraftasýning
Clay hafði hrundið af stað einni
fífldjörfustu björgunaráætlun, sem
nokkurn tíma hafði verið efnt til.
Allt í allt kynnu bretar að hafa ráð á
50 flugvélum. Engar franskar flutn-
ingaflugvélar voru tiltækar, því
franski flugherinn var önnum kafinn
í Indókína. Einu flutningaflug-
vélarnar, sem bandaríski flugherinn
hafði i Evrópu, auk tveggja fjögurra
hreyfla C-54 Skymaster, voru 102
C-47, uppnefndar „svartfættu alba-
trossarnir,” sem gátu borið tæp þrjú
tonn hver.
Þótt sumir flugmannanna kölluðu
C-47 vélarnar „þolinmóðustu flug-
vélar, sem til væru,” máttu þær allar
muna fífil sinn fegri. Joseph Kaeser,
einn þeirra sem fyrstur flaug þennan
dag, flaug þessa ferð og ótal fleiri
síðar í flugvél með biluðum flugmæl-
um. Og þar sem að flest ljósin x
mælaborðinu voru dauð, var vasaljós
einn nauðsynlegasti hluturinn í
hverri flugferð. Francis Kennedy
lenti í vonskuveðri á leiðinni og
komst þá að því að framrúðan í
flugvélinni hans lak eins og hrip.
Þegar hann var lentur var hans fyrsta
verk að hella úr stxgvélunum sínu.