Úrval - 15.12.1980, Page 51

HINN RÓMANTÍSKl MISTILTEINNJÓLANNA
aldingarði Paradísar forðum? Það
verður vafalaust aldrei upplýst að
fullu, en vitað er að mistilteinninn
kýs sér bólfestu í eplatrjám öðrum
fremur. Og hinn brennandi runni,
sem Biblían greinir frá að rödd Guðs
hafi hljómað úr, gæti vel hafa verið af
mistilteinaættinni.
En sú sögn, sem ef til vill vekur
mestan áhuga þeirra sem um þessi
mál hugsa, er goðsögnin gamla um
norræna guðinn Baldur, — hinn
bjarta og góða son Óðins. Nótt eftir
nótt hafði Baldur mjög erfiðar
draumfarir, — dreymdi hvað eftir
annað að hann yrði drepinn áður en
langt liði.
Móðir hans, Frigg, réð drauma
hans sem rökvísa dulspá og kom því
til leiðar að allt á þessari jörð, bæði
dautt og lifandi, — fuglar og dýr,
steinar og járn, vatn og eldur, — sóru
eið að því að þau myndu aldrei
Baldri mein vinna. En til allrar
óhamingju sást henni yfir mistiltein-
inn, hann var svo lítill. Loki, óvinur
guðanna, komst að þessu, ákvað að
nota sér það og beita mistilteininum
gegn Baldri sem hann öfundaði
mjög.
Þegar Frigg kom aftur skemmtu
hinir guðirnir sér við það að skjóta
örvum og steinum að Baldri sem
aldrei særðist og ekkert vann á þar
sem allt og allir höfðu svarið að vinna
honum ekki mein. En svo kom Loki
með ör sem búin var til úr mistil-
teininum og fékk Höð blinda til að
skjóta henni að Baldri. örin hitti
49
Baldur í brjóstið og varð það hans
bani.
Guðirnir urðu ákaflega sorgbitnir
og Loki tók þann kost að flýja í
skyndi. Þeir ákváðu nú að senda
Hermóð til Dánarheima og biðja Hel
að senda Baldur aftur til baka. Hún
kvaðst mundu gera það gegn því
skilyrði að allt og allir í heimi guða og
manna grétu vegna dauða hans. Her-
móður lagði leið sína aftur heim í Ás-
garð og sagði guðunum öll tíðindi, þau
er hann hafði séð og heyrt. Því næst
sendu þeir um allan heim erindreka
til að biðja að Baldur ytði grátinn úr
Helju. Og allir gerðu það, menn og
öll dýr, jörð og steinar, tré og
málmur, — allir nema gýgurinn Þökk
sem sendimenn fundu að lokum í
helli nokkrum. Hún svaraði beiðni
sendimanna með þessum orðum:
„Þökkmun gráta
þurrum tárum
Baldurs bálfarar,
kyks né dauðs
nautka ek Karls sonar,
haldi Hel þvl es hefir.
Talið er að þarna hafl verið að
verki Loki Laufeyjarson er flest hefur
illt gert með ásum. En þannig
atvikaðist það að Baldur hinn bjarti,
fagri og vitri varð eftir í Dánarheim-
um allt til Ragnaraka.
Margir fræðimenn hafa hugsað
mikið og skrifað um goðsögnina um
Baldur, og sumir þeirra telja að hún
sé þýðing (afbökun) á grísku sögninni