Úrval - 01.02.1982, Síða 103

NANFLAUS FANGI — NÚMERSLAUS KLEFI
101
Hann getur aðeins valdið sársauka en
hann getur líka brennt — eða drepið.
Það er ðmögulegt að æpa. Maður
veinar. Einhver mjúkhentur fylgist
með hjartslættinum, annar rekur
lúkuna upp í mann og dregur
tunguna út svo maður kafni ekki af
henni. Síðan er stutt hlé. Því næst
hefst þetta aftur. Að þessu sinni með
svívirðingahrinu, svo spurninga-.
Stutt hlé. Þá huggunarorð. Hlé. Sví-
virðingar. Hlé. Svo spurningar.
Hvaða tilfinningar hrærast? Það
eina sem kemur í hugann er þetta:
Þeir eru að slíta mig ísundur. En þeir
slitu mig ekki í sundur. Þeir skildu
ekki einu sinni eftir merki á mér. En
þegar maður verður fyrir raflosti
finnst honum að verið sé að slíta hann
í sundur. Og hann veinar.
Þá löngu daga sem ég var aleinn
var sérhver tilraun til að rifja upp
raunveruleikann mikið og sársauka-
fullt átak. Ég hagaði mér eins og
hugurinn væri önnum kafinn við
ðendanlega fjölbreytt verkefni. Þegar
ég var ekki með bundið fyrir augun
notaði ég margar mínútur — ég held
að það hafi verið mxnútur — til að
hreyfa hönd eða fót og virða
hreyfinguna fyrir mér af mikilli
athygli til þess að gefa mér eitthvert
hreyfanleikaskyn. Einu sinni kom
fluga inn í klefann. Ég fylgdist með
henni klukkustundum saman þar til
hún hvarf inn í þrönga sprungu.
Svo, þegar þessum „mikilvægu”
stundum í lífi mínu var lokið, hófst
hugarstritið aftur. Ég ákvað að skrifa
bók um augu konu minnar. Hún áttu
að heita Augu Risju í númerslausa
klefanum. Það var svo skrýtið að ég
var ekki að hugsa um konuna mína
sem slíka, því það hefði verið óbæri-
lega sárt, heldur var ég að herða mig
upp, eins og skáld við skrifborð, til að
takast á hendur stórt, innblásið verk-
efni. Bókin gagntók huga minn
marga daga en nú man ég ekki eina
einustu setningu úr henni.
Löngu seinna varð mér ljóst að ég
hafði komið mér upp varnartækni. Ég
lét einskis ófreistað til þess að halda
uppi einhvers konar starfsemi
ótengdri því sem í kringum mig var.
Eitt var að skipuleggja bókabúð.
Ég velti fyrir mér stærðinni á henni,
heiti hennar, leturgerðinni á
stöfunum á glugganum, hvers konar
bækur hún verslaði með. Smáatriða-
starf af þessu tagi hélt huga mínum
önnum köfnum dögum saman. Ég
forðaðist af ráðnum hug allar bolla-
leggingar um mín eigin örlög,
hugsanir um fjölskyldu mína eða
þjóð. Ég helgaði mig því einfaldlega
að vera vitandi vits einn míns liðs
með ákveðið starf að inna af hendi.
Fyrir kom að eitthvað — einhver
nagandi sársauki að lokinni yflr-
heyrslu, hungur, þörfin fyrir
mannleg samskipti — gerði það að
verkum að þetta varnarkerfi brást. Þá
tók langan tíma að endurreisa það.
En mér tókst að koma í veg fyrir að
nokkuð brytist að ráði inn í þessa
vandlega vernduðu veröld mína,
nema einu sinni. Það var á 27 ára