Úrval - 01.02.1982, Side 111

NAFNLAUS FANGI — NÚMERSLAUS KLEFI
109
minnar. Ég hef enga. Hefur þú
nokkurn tíma litið í augu annars
manns sem veit að hann er að deyja,
þótt enginn hafi sagt honum það?
Hann heldur dauðahaldi í viljann
til að lifa. Það er hans eina von því
enginn hefur sagt honum að hann
verði tekinn af lífi.
Mörg slík augnaráð eru óafmáan-
lega geymd í hugskoti mínu.
I hvert sinn sem ég minnist þeirra
mæli ég fram eða skrifa einhver
vonarorð, orð um trúna á endanlegan
sigur mannsins. Ég er hræddur —
hræddur um að missa sjónar af
þessum augnaráðum. Á nóttunni
rifja ég þau upp og sé þau fyrir mér.
Þessi augnaráð, sem beint var að
mér í leynifangelsum Argentínu og
ég hef varðveitt, hvert og eitt fyrir sig,
voru hámarkið, hreinustu stundir
sorgarsögu minnar. Þau eru með mér
hér í dag. Og þó ég vildi get ég ekki
— eða veit ekki hvernig — deilt þeim
með ykkur.
Bók Jacobo Timermans hefur orðið
fyrir alls konar gagnrýni úr margvís-
legustu áttum. Sumir þeirra sem
reyna að gera lítið úr bókinni — án
þess að rengja beinlínis þá svívirðu
sem Timerman lýsir — hafa reynt að
halda því fram að skelfileg reynsla
hans sé ýkjusaga. Sumir hafa haldið
því fram að framan af ritstjóraferli
sínum hafi Timerman verið mun
ófúsari að gagnrýna ofbeldi af hálfú
vinstri afla en hægri. Aðrir hafa
varpað fram spurningum um einn af
helstu fjármálabakhjörlum La
Opinión, gyðing sem stendur í
meintu sambandi við hryðjuverka-
menn (en það er órökstudd stað-
hæfing af hálfú argentínska hersins).
Annað deiluefni: þótt enginn efi
leiki á að fjölmennir hópar í
Argentínu eru fullir af andsemitísku
hatri og reki öflugan andsemitískan
áróður deila sumir gagnrýnendur á
Timerman fyrir að leggja þetta fram
sem kröfu um að heimurinn beini
athygli sinni að þessu efni og
fordæma þann samanburð sem hann
gerir við Þýskaland nasismans.
Svo virðist sem hryllingsverkin sem
hann lýsir á síðasta áratug og náðu til
þúsunda saklausra séu ekki lengur
algeng í Argentínu. Áreiðanlegar
heimildir staðfesta að pólitískum
fongurn hafi fækkað mjög og árið 1981
haflð orðið „tiltölulega” fá manns-
hvörf. En áhugamenn um mann-
réttindi vilja fara varlega og telja of
fljótt að segja að ástandið hafi batnað
verulega. Ramon Hodel hjá Amnesty
International segir: „Kúgunin í
Argentínu hefur bara breyst. ’ ’
Einn þeirra sem getur kveðið upp
hlutlægan dóm um bók Timermans
er starfsbróðir hans, Robert Cox, rit-
stjóri Herald í Buenos Aires. Sú
ógnaröld sem Timerman lýsir hafði
náð svo langt að í desember 1979
neyddist Cox til að flytja úr landi um
sinn. Coxsegir:
,,Bók Jacobo Timermans er
átakanleg skýrsla sem á skilið að vera
skipað á bekk með verkum