Úrval - 01.02.1982, Síða 117

SAGA UM VINÁTTU
115
,,Ég hélt að þegar þú kæmir kæmir
þú með Pran með þér.” Næstu daga
á eftir reyndi ég að telja Ser Moeun —
og raunar sjálfum mér líka — trú um
að við yrðum að sýna styrk og við
yrðum að halda áfram að trúa að
kjarkur Prans, gáfur og viljastyrkur
myndu bjarga honum.
Trú okkar beggja átti eftir að verða
fyrir mörgum áföllum næstu árin
þegar fréttir bárust af fjöldamorðum
og hungri, samkvæmt vitnisburði
þeirra sem sloppið höfðu úr landi.
Við höfðum ekkert til þess að byggja
á lengur. Kambódía var lokað land,
engar póstsamgöngur, ekkert síma-
eða skeytasamband, engin stjórnvöld
sem hægt var að hafa samband við og
ekki var hægt að komast inn í landið á
löglegan hátt.
Svo var það í febrúar 1976 að okkur
barst í bréfi frétt sem vakti vonir
okkar á ný. Þetta var bréf frá vini sem
starfaði við flóttamannabúðir í Thai-
landi og skýrði frá því að Pran hefði
sést nokkrum mánuðum áður í Siem
Reap héraði. Þar hafði hann ekið uxa-
kerru og verið að safna saman hrís-
grjónum fyrir fólkið í vinnubúðunum
þar sem hann var. Maðurinn gat um
ýmislegt smávegis sem varð til þess að
við vorum viss um að hér hefði verið
um Pran að ræða. Ég trúði að þetta
hefði verið hann. Siem Reap var
heimahérað Prans og þangað hafði
hann ætlað að fara þegar hann yfirgaf
franska sendiráðið.
Ég reyndi nú að hefja samningu
bókar um Kambódíu en ég gat ekki
hætt að hugsa um Pran. í hvert skipti
sem mér varð hugsað til hans varð ég
að hætta að skrifa og samning
bókarinnar gekk ekki.
Þess í stað fór ég að skrifa bréf þar
sem ég spurði frétta af Pran þótt smá-
vægilegar gætu verið. Ég skrifaði
ölium þeim einstaklingum og
stofnunum sem ég gat látið mér detta
í hug að gætu hjálpað mér. Ég lét
dreifa eitt hundrað myndum af Pran
meðfram landamærum Thailands og
Kambódíu og hét andspyrnu-
hreyfingunni sem barðist gegn
kommúnistum verðlaunum ef
einhverjum innan hennar tækist að
finna Pran og koma honum úr landi.
Þetta starf tók hug minn allan og
mér fannst — stundum — að ég væri
að gera eitthvert gagn.
En fjögur ár liðu frá því Pran hvarf
inn í frumskóg Kambódíu og þar til
kraftaverkin tóku að gerast. Morgun
einn í apríl 1979 hringdi síminn
þegar ég var að raka mig. Það var
Andreas Freund á Parísar-
skrifstofunni okkar. ,,Ég er með
góðar fréttir, Sydney,” sagði hann.
Síðan skýrði hann mér frá því að
Gerhard Leo, austur-þýskur frétta-
maður sem aðsetur hafði í París, hefði
verið á ferðalagi með hópi austur-
evrópskra fréttamanna í Kambódíu
og hefði hann þá hitt Pran. Hann
hefði komið með skilaboð frá honum
til mln. I skilaboðunum voru aðeins
átta orð: ,,Dith Pran lifir, dvelst í
Siem Reap, Angkor. ’ ’
Ég hringdi þegar í stað í Leo. Ég