Úrval - 01.04.1983, Síða 48

46
ÚRVAL
Menn verða að skilja að örvhentir
unglingar, sem kennt er að nota
hægri höndina, verða ekki rétthentir.
Það er aðeins hægt að breyta
hreyfivenjum þeirra að vissu marki.
Öll önnur sálræn hegðunareinkenni
þeirra haldast óbreytt. Auk þess svara
mörg börn, örvhent frá náttúrunnar
hendi, ekki umbreytingum á
hreyfihegðun. Þau munu skrifa með
hægri hendinni með miklum
erfiðleikum en nota vinstri höndina
eftir sem áður til allra mikilvægra
starfa.
Meðal annarra röksemda gegn
venjumyndun, einkanlega þeirra
sem eru „algerlega” örvhentir, eru
staðhæfingar um hugsanlegar
afleiðingar af viðleitni foreldranna —
að þær hindri eðlilega hæfileika
barnsins, valdi taugaveiklun og jafn-
vel tefji andlegan þroska þess. Ef
börn eru neydd til þess að nota hægri
höndina leiðir það tii afnáms vissra
persónueinkenna þeirra.
Ef barn, sem kýs frekar að nota
vinstri höndina, bregst auðveldlega
við því að nota þá hægri ætti að
kenna því að skrifa með hægri hendi.
Ef tilraunin gengur erfiðlega vegna
þess að barnið er „fullkomlega”
örvhent ætti að hætta við hana þar
sem hún myndi áreiðanlega leiða til
streitu.
Fylgjendur þess að kenna
örvhentum börnum að nota hægri
höndina rökstyðja það jafnan með því
að í okkar ,,hægrihandar”-heimi séu
örvhentir ekki sérlega vel settir.
Venjan ræður ríkjandi notkun hægri
handar. Þetta á við um námstæki,
handverkfæri, áhöld og vélar. Af
þessum sökum munu örvhent börn
þurfa að leggja á sig aukaerfiði sem
getur leitt til óhóflegs tauga- og
líkamlegs álags. Þetta eykur hið
sálfræðilega vandamál. Barn sem
skrifar með vinstri hendi vekur
athygli allra og er oft strítt af rétt-
hentum skólasystkinum sínun>. Það
er af þessum sökum að örvhent þörn,
sem hefur verið kennt að nota hægri
höndina og draga þannig úr hinu
stöðuga sálræna álagi, aðlagast betur
hinu „hægrisinnaða” umhverfi.
Það er rétt að þessar athuganir
eru á ýmsan hátt rökréttar. En er ekki
jafnskynsamlegt að reyna að gera hin-
um örvhentu umhverfið þægilegra
fremur en að reyna að breyta náttúr-
legri hegðun þeirra?
Fyrst þarf að rannsaka betur
vísindalega i hverju það er fólgið að
vera örvhentur, orsakir þess og af-
leiðingar. Auk lækna, lífeðiis-
fræðinga og sáifræðinga þurfa kenn-
arar að taka þátt í þessari viðleitni.
Allir barnalæknar, kennarar við
barnaheimili og skóla og leið-
beinendur hjá hinum ýmsu þjálfun-
armiðstöðvum verða að hafa þekk-
ingu á vandamálinu sem þeir að
sjálfsögðu þurfa að miðia foreldrum
allra örvhentra barna.
Það er á okkar valdi að skapa
skilyrði til þess að örvhentum verði
gerð kleift að njóta þægilegs lífs í
okkar ,,hægrihandar”-heimi.