Þroskaþjálfinn - 1998, Blaðsíða 9

Þrosfcapjá lf
un
migfmynda fræði
ogf framtíðarsýn
Endurunnið erindi sem var flutt á starfsdögum
|3roslea|)jálf a í nóvember 1997
TT
-I__I. ugmyndafræði og framtíðarsýn
þroskaþjálfunar er afar viðamikið og
jafnframt verðugt mál að setja á blað
og koma á framfæri. Það er hins veg-
ar ekki auðvelt. Hvernig er hægr að
nálgast þetta efni? Hvað get ég sagt
um hugmyndafræði og fram-
tíðarsýn þroskaþjálfa? Eftir
nokkrar vangaveltur varð eft-
irfarandi þankagangur til.
Þankaganur sem er algerlega á
mína ábyrgð og byggður á
minni reynslu og mínum
hugmyndum um þroskaþjálf-
un í dag og í framtíðinni.
Þar sem framtíðin byggir á
fortíðinni er alltaf gott að
byrja þar að leita sér efniviðs
þegar byggja þarf ofan á, og
við nútíðina. Því kaus ég að horfa til
baka yfir feril minn í starfi með fötl-
uðum til að setja saman hvernig ég sé
hugmyndafræði og starf þroskaþjálf-
ans í framtíðinni.
Eg hóf feril minn, líkt og margir af
okkur þessum miðaldra félögum á
Kópavogshæli, sem Sóknarstelpa á
karladeild árið 1978. Þaðan lá leiðin
í Þroskaþjálfaskólann, sem var á lóð
Hælisins. Hælið hefur löngum verið
áhrifavaldur í mótun minni sem
þroskaþjálfi, og ég veit að svo er um
fleiri.
Einhver sagði mér að í raun væri Hæl-
ið vagga þroskaþjálfunar.
En hvað var að gerast og hvaða stefn-
ur voru ráðandi í málefnum þroska-
heftra fyrir hartnær 20 árum síðan?
Stefnurnar sem hæst báru voru
„normalisering" og „blöndun". Boð-
skapur þessara stefna var talsvert bylt-
ingarkenndur, en mér eins og flestum
okkar fannst hann aldrei nema sjálf-
sagður enda er það einn af hornstein-
um þroskaþjálfunar að sruðla að því að
fatlaðir njóti sömu lífsskilyrða og aðrir.
En þó að stefnurnar hafi runnið nokk-
uð greitt niður í þekkingarbrunn
minn þá hefur starfsraunveruleikinn
ekki alltaf verið í samræmi við það.
Að loknu námi var staldrað við á Hæl-
inu. Fengist við að stjórna deild þar
sem bjuggu saman allt að 17 manns.
Ekki var hárt skorað á mælistikum
normaliseringar og blöndun var eng-
in, enda Hælið alltaf verið altæk
stofnun. Seinna var reynsluheimurinn
víkkaður úr við störf á sérdeild á
grunnskólastigi og í skammtímavist.
Eftir níu ára starf sem þroskaþjálfi lá
leiðin í þriggja ára framhaldsnám til
Bandaríkjanna. Það var dálít-
ið erfitt fyrir mig að hefja
framhaldsnám í fagi sem hjá
mörgum öðrum þjóðum er
ekki til. Þroskaþjálfun sem
fag er aðallega þekkt innnan
Norðurlandanna. Því komst
ég fljótt í ákveðna tilvistar-
kreppu eða rértara sagt sam-
sömunarkreppu. Eg var ekki
sálfræðingur, ekki iðjuþjálfi,
ekki talmeinafræðingur, ekki
kennari, ekki sjúkraþjálfari,
ekki fóstra. Eg var og er þroskaþjálfi.
Ég fór jafnvel að spá í það hvort fram-
haldsnám í þroskaþjálfun væri til.
Það framhaldsnám sem ÞSI bauð upp
á var að miklu leyti í anda símenntun-
ar, við vorum að taka kúrsa sem flest-
ir voru kenndir í grunnnáminu. Var
e.t.v. eina leiðin fyrir mig að verða sál-
fræðingur eða sérkennari að loknu
framhaldsnámi?
Lánasjóðurinn skilgreindi mig sem
nema í framhaldsnámi í sálarfræði.
Þeir höfðu engan kafla um framhalds-
nám í þroskaþjálfun í sínum fórum.
w
1 ’
V 1
Salóme Þórisdóttir,
forstöÓuþroskaþjálfi
9
Þroskaþjálfafélag
í s I a n d s