Mímir - 01.03.1983, Síða 8
nýja stefna örvaði menn og lét eftir sig nýja
reynslu. Nú er jafnvægi í hlutunum og jafn-
vægi er gulls ígildi. Sé höfðinu stungið í
sandinn, þá er voðinn vís.
Mímir: Hvað finnst þér um nýjasta tísku-
fyrirbrigðið, kvennabókmenntirnar?
Bjarni: Eg tek undir það, að þær eru tísku-
fyrirbrigði. Þær spretta upp af félagslegri
jafnréttisbaráttu kvenna, og er það í sjálfu
sér skiljanlegt. Hins vegar eru bókmenntir
listgrein, sem fjalla um manninn og mann-
lífið og láta sér í léttu rúmi liggja hvort
söguhetja sé karlkyns eða kvenkyns. Er til
kvennatónlist eða kvennamálaralist? Þegar
konum hefur auðnast að öðlast réttindi á
við karlmenn ekki bara í orði heldur á borði,
þá ganga konur og karlar til sömu rekkju í
bókmenntunum. Af þessum ástæðum m.a.hef
ég verið tregur til að gera kvennabókmennt-
ir jafngildar til 5 eininga á B.A.-stigi og metn-
ar að jöfnu við þann námsþátt, sem fjallar
um upphaf fornrar sagnaritunar, konunga-
sögur og allar Islendingasögur. Ég tel enn
að 2V2 einingar þáttur nægi, en sjálfsagt
að fjalla um kvennabókmenntir. Það er aug-
ljóst að kynna verður nýjar hugmyndir við
Háskólann, þegar þær koma upp, en það hvíl-
ir þó altént sú skylda á herðum kennara að
gera sér eftir bestu vitund grein fyrir sam-
hengi, þróun og jafnvægi hluta og fyrirbæra.
Mímir: Svo við snúum okkur að öðru,
hvað segir þú um sendingar á handritum okk-
ar úr landi eins og nú stendur til?
Bjarni: Handrit eru ekki öll jafnverðmæt.
Víst er að áróður fyrir íslenskum miðalda-
bókmenntum og íslenskri menningu almennt
hefur sitt gildi, svo að það er ekki frágangs-
sök að lána íslensk handrit til sýningar er-
lendis um stundarsakir. En svarið við þessari
spurningu fer auðvitað eftir því, um hvaða
handrit er að ræða.
Mímir: Hvaða rannsóknir ferðu að fást
við?
Bjarni: Þessu get ég ekki svarað afdráttar-
laust, því að sannast sagna blasa hvarvetna
við girnileg viðfangsefni í íslenskum mið-
aldabókmenntum. Einn steinn veltur úr píra-
mídanum, og þá má reisa annan. Þó að mönn-
um finnist lítið vera að gerast í fræðunum,
þá er þróunin ör, heilagur sannleikur fyrir
tveimur eða þremur áratugum hefur orðið að
hálfsannleik eða skröki. Bókmenntasögur sem
skrifaðar voru fyrir fáeinum áratugum þurfa
mikilla endurbóta við. Miðaldafræðin er sam-
an sett úr mörgum fræðigreinum, og verði
landvinningar í einni er viðbúið að endur-
skoðun margra hluta þurfi að eiga sér stað.
Stöðugt nýjar hugmyndir um ýmiss konar
menningarfyrirbæri miðalda og samskipti Is-
lands við önnur lönd varpa nýju ljósi á við-
fangsefnin og leiða af sér nýjan skilning. Sam-
skipti íslendinga við aðrar þjóðir hafa reynst
vera mun nánari en fyrri fræðimenn gerðu sér
grein fyrir. Og þá opnast miklar víðlendur
rannsókna. Nýjar vísindalegar útgáfur leiða
til nýrra rannsókna og endurmats, og ný þekk-
ing til breyttra viðhorfa. Mér er ekki kunnugt
um neitt rannsóknarefni í miðaldabókmennt-
um, sem hefur verið tæmt til hlítar, svo að
ekki megi virða það fyrir sér í nýju ljósi. Svo
að af mörgu er að taka. Alls staðar eru skörð
til að fylla.
Mímir: Hvað segir þú um fjöldatakmark-
anir?
Bjarni: Ég er þeirrar skoðunar, að fjölda-
takmarkanir í einstakar háskóladeildir eigi
ckki rétt á sér. í fvrsta lagi eru þær skerðing
á réttindum stúdenta, svo framarlega sem þeir
fylla lágmarkskröfur til námsins, og í annan
stað er hér um að ræða hagsmuni ákveðinna
hópa til að tryggja sér mun betri laun en al-
mennt gerist meðal annarra þegna þjóðfélags-
ins og í þriðja lagi kemur þetta hart niðut
6