Mímir - 01.03.1983, Page 56

r
PÁLL VALSSON:
NOKKRAR ATHUGANIR Á LJÖÐAGERÐ
SIGURÐAR PÁLSSONAR
I
Pað er tilgangur þessarar greinar að reyna
að varpa einhverju ljósi á Ijóðagerð eins úr
hópi okkar yngstu ljóðskálda, Sigurðar Páls-
sonar. Sigurður er fæddur 1948 og sendi frá
sér sína fyrstu ljóðabók, Ljóð vega salt, árið
1975. Önnur bók hans, Ljóð vega menn, kom
síðan út árið 1980. Auk þessara tveggja
bóka hefur hann skrifað tvö leikverk fyrir
Nemendaleikhús L.I.: „Undir Suðvestur-
himni“ og „Hlaupvídd sex“. Hér verður ein-
göngu fjallað um ljóðabækurnar eins og titill
ritgerðarinnar segir til um, en þar sem ljóð
úr leikverkunum eru í síðari bókinni tengj-
ast þau að nokkru þessari grein.
Það er kannski umdeild fullyrðing að telja
Sigurð til yngstu skáldakynslóðarinnar. Hann
kemur fram tæplega þrítugur og nú þegar
þetta er ritað er hann kominn á fertugsaldur-
inn. Eg tel hins vegar rétt að staðsetja hann
í þessum hópi útfrá þeirri staðreynd að hann
tilheyrir því tímabili í íslenskri ljóðagerð sem
segja má að hefiist með Degi Sigurðarsyni
og ríki enn. Án þess að fara nánar út í þá
sálma, þá er það þessari yngstu kynslóð sam-
eiginlegt, að um ljóð þeirra hefur lítið verið
fjallað á fræðilegan hátt. Það er því mark-
mið þessa greinakorns að freista þess að
nálgast ljóðin með vísindalegum aðferðum.
Eg ætla mér þó ekki þá dul, að mér takist
að gera því efni nokkur tæmandi skil enda
mun slíkt vart gerlegt. Petta er fyrst og fremst
tilraun með ákveðin vinnubrögð til þess að
ná fram hugsanlegri túlkun og rökstyðja
hana á sæmilega sannfærandi hátt.
Þær aðferðir sem ég reyni að beita hér á
eftir hafa einkum verið mótaðar af þeim hópi
fræðimanna sem kenndir eru við nýrýni, þó
einnig gæti áhrifa frá strúktúralisma. I ör-
stuttu máli eru þær fólgnar í því að finna
og einangra smæstu einingar skáldverks og
sýna fram á samspil þeirra og gildi fyrir
heildarmyndina. Pá er reynt að taka tillit til
sem flestra þátta og vega svo og meta þýð-
ingu þeirra.
Til þess að nálgast viðfangsefnið á ein-
hverjum grunni tók ég nokkur ljóð útúr báð-
um bókunum og reyndi að greina þau sem
rækilegast. Pað skal þó tekið fram að í loka-
kaflanum, þar sem höfundareinkenni og
helstu niðurstöður verða dregnar saman, er
gengið útfrá bókunum sem heild og efni sótt
útfyrir þessi einstöku ljóð sem fyrir valinu
urðu.
II
Ljóð vega salt
Ur þessari bók hef ég valið til greiningar:
„Fiðla og skógur“ sem er stakt ljóð í hópi
þeirra sem birt eru undir yfirskriftinni
„Nokkur eldri ljóð“, og „Sprengisandur 111“
úr samnefndum ljóðaflokki
Fiðla og skógur
vængjuðum þrótti
stíga tónar
54