Sjómannadagsblað Snæfellsbæjar - 01.06.2006, Blaðsíða 31

Sjómannadagsblað Snæfellsbæjar 2006
29
borkell Guðbrandsson ^
Minningabrot frá Olafsvík
Fyrir framan mig á skrifborðinu
mínu er gömul mynd. Hún er
tekin í gömlu kirkjunni á Snopp-
unni í Ólafsvík, en viðir þess góða
húss áttu reyndar eftir að enda í
peningshúsum suður í Staðarsveit,
en það er önnur saga. Sitt hvoru
megin við altarið og framan við
það stendur hópur 14 fermingar-
barna í hvítum kyrtlum. Aftan við
þau, innan við gráturnar, stendur
presturinn, hár og gerðarlegur
eldri maður, séra Magnús Guð-
mundsson. Stúlkurnar standa
norðan megin í kirkjunni, piltarn-
ir að sunnan. Allir eru alvarlegir á
svip, engum hefur stokkið bros,
enda það vafalaust ekki talin góð
latína á þessum árum í húsi
Drottins. Þetta er fyrsti árgangur-
inn sem fermist í kyrtlum í Ólafs-
vík. Arið er 1955 og myndin var
raunar ekki tekin á sjálfan ferm-
ingardag hópsins, sem var hvíta-
sunnudagurinn, 25. maí, heldur
þegar ljósmyndari var tiltækur til
þess arna. Annríki daganna olli
því að tvö úr hópnum voru kom-
in til annarra starfa og vantar þau
því á myndina. A síðasta ári átti
þessi hópur því fimmtíu ára ferm-
ingarafmæli og vissulega hefði ver-
ið ástæða til að koma saman af því
tilefni, en án efa hamlaði það
slíku, að á því ári fækkaði enn í
hópnum og voru þó áður nokkur
úr hópnum farin yfir móðuna
miklu. Það fór saman á þessum
tíma, að börn luku skyldunámi og
að þau staðfestu sitt skírnarheit og
voru tekin í tölu fullorðinna. Hjá
flestum þýddi það jafnframt að
við tók lífsbaráttan; allir sem gátu
komu sér í vinnu til að afla tekna
til framfærslu. Frekara nám þótti
óþarft, nema þá kannski hjá þeim
örfáu sem fóru í sjómannaskóla til
að afla sér réttinda til að mega
stjórna fiskiskipi. Það var viðtekið
viðhorf að börn fátæks verkafólks
í fiskiþorpum á landsbyggðinni
ættu ekkert erindi í framhalds-
skóla, hvað þá háskóla. Slíkt væri
hofmóður og oflæti og slíku fólki
var talið nær að reyna að skapa
verðmæti í þjóðarbúið og sjálfu
sér til nytja með höndum sínum.
Það stóð svo sem ekkert á því
þarna á sjötta áratugnum að fólk
fengi vinnu, það var uppgangur í
landinu eftir það bakslag, sem
kom í atvinnumálin eftir að styrj-
öldinni miklu lauk.
Lífið var fiskur.
Um þetta leyti tók til starfa í
Ólafsvík fiskvinnsluhús, sem
Kaupfélagið Dagsbrún stóð að og
nær tvöfaldaðist afkastageta land-
vinnslu í Ólafsvík með tilkomu
þess. Fyrir voru Hraðfrystihús
Ólafsvíkur og Hrói hf., auk þess
sem einhverjir einstaklingar hafa
trúlega verið með smærri vinnslu.
Á þessum tíma takmarkaðist afli
fiskiskipanna af því hve mikið þau
gátu veitt og borið að landi; fisk-
veiðistjórn og kvótakerfi voru
hugtök sem fólki datt ekki einu
sinni í hug að ættu eftir að verða
ófrávíkjanlegur þáttur í lífi þess og
tilveru. Loðna var ekki veidd
nema þá til beitu og miklar veiði-
hrotur komu jafnan síðari hluta
vetrar í tengslum við göngur loðn-
unnar og var þá oft landburður af
fiski og unnið meðan fólk gat
staðið í lappirnar og stundum
lengur. Við fermingarsystkin fór-
um flest til ýmissa starfa, sum
heima í Ólafsvík, önnur til fjar-
lægari staða, þótt þau væru auð-
vitað færri. Sá sem þetta ritar var
svo heppinn að komast í vega-
vinnu og var í henni um sumarið,
þetta mikla rigningarsumar þegar
vart þornaði á steini frá hvíta-
sunnu fram á höfuðdag. Um
haustið tók svo við tímabundin
vinna við slátrun sauðfjár og síðan
Fermingarhópurinn í Óíafsvíkurkirkju árið 1955. F.v Bjarný Sólveig Sigtryggsdóttir, Anna Elísabet
Oliversdóttir, Þorbjörg Guðmundsdóttir, Guðrún Skarphéðinsdóttir, Valgerður Anna Jónasdóttir,
Hrafnhildur Sigurjónsdóttir, Halla Eyjólfsdóttir, Auður Böðvarsdóttir, Sr. Magnús Guðmundsson,
Björn Kristjánsson, Þorsteinn Vilhjálmsson, Gunnleifur Kjartansson, Magnús Jóhannsson, Ulfar
Kristjónsson, Guðbrandur Þorkell Guðbrandsson. A myndina vantar Erlu Bergþórsdóttur, Huldu
Erlu Ólafsdóttur og Ólaf Tryggvason sem voru farin norður á síldveiðar.