Skógræktarritið - 15.05.2003, Síða 47

látin bíða betri tfma. Allar tölu-
legar upplýsingar um skóginn,
sem hér er fjallað um, eiga því
við þá 687 ha sem eru utan
brunnsvæða og einkalóða.
Skóginum er skipt upp í teiga
eftir trjátegundum, þéttleika,
hæð og öðrum mikilvægum þátt-
um. Hver teigur er auðkenndur
með bókstaf, sem segir til um
hvaða reit hann tilheyrir og svo
hlaupandi númeri. Þar sem voru
margir litlir samskonar teigar í
sama reit, var brugðið á það ráð
að bæta við aukastaf, t.d. A3,0-
A3,4. Með þessu móti náðist
ákveðið hagræði í skráningu, auk
þess sem deilinúmer bendir á að
um samskonar skóg sé að ræða.
(Eftirfarandi upplýsingar voru skráðar:
Ríkjandi trjátegundir voru skráðar sem
tegund 1-3 og þekjuhlutfall milli þeirra
metið . Ef tegundirnar voru fleiri en þrjár
var þriðja tegund skráð sem ýmsar'teg-
undir og þeirra getið í athugasemdum.
Skógarþekja innan teigs var metin í pró-
sentum. Skráð var hvort birki væri að finna
íteigunum. Þvermái íbrjósthæð (D 1,3)
°g grunnflötur var skráð þar sem skógur
var orðinn það vaxinn að það átti við. Yfir-
hæð og meðalhæð trjánna var skráð og
metið hvort hæðardreifing væri mikil eða
Iftil. Forgangsröðun grisjunar var skráð,
bar sem ástæða þótti til. Forgangsröð 1
merkir að grisjun sé brýn. Forgangsröð 2
merkir að grisjun sé æskileg og forgangs-
töð 3 að grisja þurfi innan 10 ára. Að síð-
ustu voru ýmsar upplýsingar skráðar í at-
hugasemdir. Flatarmál var síðan reiknað
ut eftir að búið var að teikna teigana inn í
tölvu.)
Leitast var eftir því að hafa
teigana sem stærsta en þó
þannig að skráðar upplýsingar
lýsi sem best eðli skógarins inn-
an viðkomandi teigs. Alls urðu
skógarteigarnir 450. Meðalflatar-
mál teiga var um 1,5 ha, minnstu
teigarnir voru 0,1 ha en sá stærsti
var 31ha. Elsti skógarteigurinn er
gróðursettur árið 1949 en sá
yngsti árið 2002.
Eldri teigarnir eru gjarnan
minni en hektari að flatarmáli og
oft hefur verið endurgróðursett í
þá, iðulega með öðrum trjáteg-
undum en upphaflega. Fjölmargir
teigar eru ræktaðir af „Landnem-
um" á Heiðmörk og skýrir það að
hluta hversu margir þeir eru.
Stóru teigarnir eiga það flestir
sammerkt að vera gróðursettir
um eða eftir 1980. Þeir eru nær
eingöngu á landi sem var á upp-
blásnum grágrýtissvæðum sem
gjarnan voru grædd upp og síð-
an gróðursett skógarplöntum
þegar tímabært þótti. Við erfiðar
aðstæður hefur stafafura verið
aðaltegund, en þar sem lúpfna
hefur náð að loka flögunum hafa
víðitegundir, alaskaösp og birki
verið gróðursettar með góðum
árangri, hin síðari ár.
Helstu trjátegundir
Fjöldi trjátegunda mynda skóg-
arsamfélag á Heiðmörk. Birki,
sitkagreni og stafafura skera sig
úr hvað útbreiðslu varðar. Á
svæðum sem gróðursett hefur
verið í, er birkið f þriðja sæti. Það
er hins vegar langútbreiddasta
trjátegundin þegar sjálfgræðslu-
svæðum er bætt við (sjá myndir 6
og 7). Aðrar tegundir, sem kom-
ast á blað í úttektinni, eru ýmsar
tegundir víðis, rauðgreni, blá-
greni, ýmsar grenitegundir (teg-
unda og kvæmatilraunir), berg-
fura, alaskaösp, skógarfura og
lerki. í þessari samantekt er ekki
gerður greinarmunur á evrópu-,
rússa eða síberíulerki, en þær
tvær fyrrnefndu virðast geta þrif-
ist ágætlega á Heiðmörk. Dæmi
er um að uppkomin síberfulerki-
tré hafi drepist og sést það m.a. f
Vífilsstaðahlíð, þar sem sjálfsáð
sitkagreni hefur leyst það af
hólmi.
Þrif allra þessara trjátegunda
voru með besta móti þegar kort-
lagningin fór fram. Lítið bar á
sjúkdómum og tegundir eins og
bergfura og skógarfura lit.u vel út.
Svo virðist sem bæði rauðgreni
og skógarfura, sem áttu erfitt
uppdráttar fyrstu áratugina, séu
að rétta verulega úr kútnum. Með
áburðargjöf mætti hressa þær
enn frekar við.
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2003
45