Skógræktarritið - 15.05.2005, Síða 24

fjölbreytni kom f ljós að hópar
með minni menntun lögðu meiri
áherslu á þennan þátt en meira
menntað fólk. Það er ekki óal-
gengt í könnunum að minna
menntað fólk svari spurningum
sem innihalda fræðileg orð frekar
jákvætt. Sú tilhneiging stafar þó
ekki endilega af þvf að fólkið
skilji ekki spurninguna, heldur
frekar að það ifti vfsindi jákvæð-
um augum almennt.7
Þó að landshlutabundnu skóg-
ræktarverkefnin séu farin að hafa
einhver efnahagsleg áhrif víða
um land hefur skógrækt litla sem
enga þýðingu fyrir þjóðartekjurn-
ar enn sem komið er. Þrátt fyrir
það töldu 68% aðspurðra að
skógrækt verði mikilvæg auka-
búgrein fyrir bændur í framtíð-
inni. Auk þess er einn af já-
kvæðum þáttum skógræktar
talinn vera aukning f ferðaþjón-
ustu í dreifþýli. Þá telur ríflegur
meirihluti (69%) íslendinga það
vera hlutverk skógræktar að
framleiða skógarafurðir eins og
jólatré, timbur og arinkubba.
Þegar spurt var hvort fólk mundi
frekar kjósa að kaupa fslenskar
skógarafurðir en erlendar,
sögðust 64% mundu kjósa
íslenskar afurðir. Hvað þessa
hagrænu þætti varðar var
marktækur munur á svörum.
Eldra fólk, fólk með minni
menntun og konur hafa tilhneig-
ingu til að leggja áherslu á
hagræna og hagkvæma þætti.6
Það er sama mynstur sem finnst í
fslensku könnuninni. Dreifbýlis-
búar lögðu einnig meiri áherslu á
hagræna þætti en þéttbýlisbúar,
enda snertir sala og framleiðsla
skógarafurða fyrst og fremst þá
sem hafa jarðnæði undir slfka
ræktun. Það sama á við þegar
spurt var um sjálfbæra timbur-
framleiðslu en þar telja marktækt
fleiri dreifbýlisbúar hana vera
mjög eða frekar mikilvægt hlut-
verk skógræktar, enda töluverðar
vonir bundnar við landshluta-
bundnu skógræktarverkefnin.
Önnur viðhorf gagnvart
skógrækt
Því er oft slegið upp í fjölmiðlum
að skógrækt ógni ýmsum nátt-
úrufræðilegum og menningar-
legum gildum. Yfirleitt hefur það
þó verið ein hávær rödd sem
hefur vakið athygli á málinu og
fengið töluverða athygli f kjöl-
farið. Vfða um lönd hafa um-
hverfisverndarsamtök notfært sér
slfka athygli með þeim afleið-
ingum að vakin hefur verið upp
hræðsla og almenningsálit
verður ýkt. Nokkrar spurningar
áttu þvf að taka púlsinn á þessu.
Hversu almennur skyldi þessi
ótti vera á meðal landsmanna?
Eins og sést á 4.mynd taldi
yfirgnæfandi meirihluti lands-
manna skógrækt ekki ógna dýra-
eða plöntulífi né heldur landslagi
eða menningarlegum minjum.
Mjög áberandi er að 97% að-
spurðra töldu skógrækt ekki ógna
fuglalffi almennt. 94% lands-
manna töldu að skógrækt ógni
ekki landbúnaði. 85% töidu að
skógrækt ógnaði ekki fornleifum.
Kannað var viðhorf landsmanna
til tegundavals í skógrækt. Þegar
aðspurðir voru beðnir um að
nefna tvær íslenskar trjátegundir
gátu allflestir eða 86% nefnt birki,
um fimmtungur nefndi reyninn.
Önnur svör voru t.d. greni (16%)
og lerki (9%). Einungis 17%
nefndu tvær íslenskar tegundir.
Það er áhugavert að fjórðungur
landsmanna í aldurshópnum 18-
24 ára taldi að greni sé íslensk
tegund. Landsmenn voru einnig
spurðir hvort þeim þætti skipta
máli hvaða trjátegundum væri
plantað hérlendis til skógræktar
og ef svarið er já, hvaða tegundir
vildu þeir þá helst sjá. Meirihluta
landsmanna fannst það skipta
máli hvaða tegundir væru gróð-
ursettar hér á landi. Skoðunin var
algengari meðal þeirra sem eldri
eru og líka hjá þeim sem lokið
höfðu framhaldsskóla eða há-
skóla. Þegar þeir sem höfðu
ákveðnar skoðanir á því hvaða
tegundum ætti að planta voru
spurðir að þvf hvaða tegundir
ættu helst að verða fyrir valinu
var birki oftast nefnt (52%), þar á
eftir kom greni (23%) og í þriðja
sæti sú tegund sem hentaði best
Fuglum almennt
Sjaldgæfum plöntum og
dýrategundum
Gróðri almennt
Fornleifum
Landslagi
0 5 10 15 20 25 30
%
4. mynd. Spurt var hvort fólk teldi skógrœkt ógna ýmsum þáttum í umhverfinu.
22
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2005