Skógræktarritið - 15.05.2005, Síða 59

lönd eru mikil og víðfeðm, s.s. f
Montana, eru ákveðin svæði
sérstaklega skilgreind sem beiti-
lönd án girðinga. Vegir á slíkum
svæðum eru merktir með sér-
stökum aðvörunarskiltum. Hin
almenna regla er hins vegar sú
að skylt sé að hafa búfé í vörslu,
laust búfé skuli handsamað, og
eigendur dregnir til ábyrgðar ef
búfé þeirra sleppur úr girðingum
og veldur tjóni.
Niðurstöður
Með vísan til þess sem að framan
greinir er ljóst að núverandi lög
og reglur gera mun minni kröfur
til þúfjáreigenda um vörslu gripa
sinna en tíðkaðist fyrr á öldum
þegar hin fornu íslensku lög
tryggðu ábyrgð búfjáreigenda á
fénaði sínum. Umbætur síðast-
liðinna ára á lögum og reglum á
þessu sviði ganga skammt og
staða þessara mála er ófull-
nægjandi gagnvart þegnum
landsins í samfélagi nútímans.
Samanburður við önnur lönd
sýnir að í Iögum þjóða sem við
berum okkur oft saman við eru
eigendur búfjár skyldaðir með
almennum reglum til að hafa það
í fullri vörslu og þera jafnframt
ábyrgð vegna tjóns af völdum
ágangs. Gildir þá einu hvort um
er að ræða akuryrkjuþjóðir, eins
og Danmörk þar sem sérhver
búfjáreigandi er skyldaður til að
halda sfnu búfé á eigin landi, eða
lönd þar sem þeitarbúskapur er
mikill, eins og í Nýja Sjálandi,
þar sem lög um þessi mál fjalla
fyrst og fremst um handsömun
fjár sem sleppa kann úr vörslu.
Hér á landi hafa sveitarstjórnir
ákvörðunarvaldið um vörslu
búfjár, en þær hafa til þessa haft
ólík sjónarmið varðandi vörslu-
skyldu búfjár og hve víðtæk hún á
að vera. Slíkt er til þess fallið að
skapa ójöfnuð og óeiningu.
Þörf er á að setja með lögum
ákvæði um almenna vörsluskyldu
búfjár, sem þó geymdu heimildir
til undanþága, t.d. af landfræði-
legum ástæðum. Með því kæmist
á réttmætur og nauðsynlegur
jöfnuður milli einstaklinga og
byggðarlaga, sem verður sífellt
brýnna samhliða breytingum á
búskap og annarri landnotkun í
sveitum landsins.
Heimildir
Grágás: Lagasafn fslendinga á þjóðveldisöld, „Landabrigðisþáttur".
Gunnar Karlsson, Kristján Sveinsson og Mörður Árnason sáu um
útgáfuna 1992. Reykjavík, Mál og menning.
Ketill Sigurjónsson. 1999. Ágangur búfjár. Tímaritið Sumarhúsið,
bls. 12-13. 1. tbl. 7. árg.
Sigurður Arnarson, 2002. Ásýnd lands og sauðfjárrækt.
Skógræktarritið 2002, l.tbl., bls. 47-61. Skógræktarfélag fslands.
565-I04S
LAPPSET útiláktæki
LEGI jámrimla girðingar
Ii\BO allt inn á leikskólana
WICKSTEED athome
- leiktæki á einkalóðir
RHINO-RAMPS hjólabrettapallar
KRMB URG gúmmíhellur
L\PPSET-NIEO fyrirgötur og torg
SAFETY-GRASS Nýjung!
HEE l) [
82flSo%
www.JohannhelgLis
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2005
57