Skógræktarritið - 15.05.2005, Blaðsíða 87

Borgþór Magnússon Bjarni Diðrik
Sigurðsson
4?

í SKÓGVISTAR-verkefni Skóg-
ræktar ríkisins, Náttúrufræði-
stofnunar íslands og Land-
búnaðarháskóla fslands hafa
fundist nokkrar nýjar tegundir
dýra og plantna í skógum lands-
ins. Á það jafnt við um gamal-
gróna birkiskóga sem unga
barrskóga. Þetta viðamikla
rannsóknaverkefni hefur bætt
talsvert þekkingu okkar á skóg-
unum, lífverum þeirra, framvindu
og starfsemi þessara vistkerfa.
Hér verður greint lítillega frá nýrri
deilitegund flókakræðu og fund-
arstað hennar.
Þegar höfundar voru að velja
rannsóknasvæði í gamla birki-
skóginum í landi Vatnshorns í
Skorradal vorið 2004 rákust þeir á
allstóran, Ijósan fléttuflóka sem
kom þeim spánskt fyrir sjónir.
Fléttan sat í um 2 m hæð utan á
stofni gamals birkitrés sem var
um 4 - 5 m hátt og virtist komið
nokkuð til ára sinna. Fléttan
hafði festu í kverk þar sem stofn-
inn greindist og lafði um 25 cm
langur flóki niður með stofninum
(1. mynd). Sýni var tekið af flétt-
unni og sent Herði Kristinssyni,
fléttufræðingi á Náttúrufræði-
stofnun til greiningar. í ljós kom
að þarna var um að ræða sér-
staka deilitegund af flókakræðu
Alectoria sarmentosa ssp. sarmentosa
sem er vel þekkt ásæta á trjám og
algeng í skógum á norðurslóðum
en hefur ekki fundist áður hér á
landi. Flókakræða af deilitegund-
inni Alectoria sarmentosa ssp.
vexillifera vex hins vegar allvíða um
landið vestanvert og á nokkrum
stöðum á norðausturhorni
landsins. Hún myndar flóka á
jörðu niðri en vex ekki á trjám.4
Hér var því um merkilegan fund
að ræða.
Fundarstaður flókakræðunnar í
Vatnshornsskógi var merktur með
GPS-staðsetningartæki. Þegar
farið var til gróðurmælinga í
skóginum í byrjun ágúst 2004 var
vitjað um staðinn og teknar
nokkrar myndir af kræðunni sem
hafðist vel við í trénu. Litast var
um í skóginum þar sem farið var
um og kannað hvort fléttan
leyndist á fleiri stöðum. Fannst
þá annað eintak skammt frá fyrri
fundarstaðnum. Það var mun
minna og óx á gömlum, hálf-
föllnum stofni f um 50 cm hæð
frá jörðu (2. mynd). Líklegt er að
SKÓGRÆKTARRITIÐ 2005
85