Nýja öldin - 01.12.1899, Blaðsíða 6

150
Nýja Öldin.

líflnu), en hinir bíða lægri hlut og falla í bardaganum;
þeir deyja „fyrir örlög fram.“ Með öðrum orðum: þeir
sem bezt eru lagaðir fyrir lífsskilyrðin, eða eiga hægast
með að laga sig eftir þeim, þeir lifa; hinir deyja út.
Þessa sína tilverubaráttu heyja einstaklingarnir á
tvennan hátt, ýmist beinlínis, ýmist óbeinlínis. Milli mús-
anna og kattanna er baráttan háð beinlínis: kettirnir
drepa mýsnar og óta þær — lifa af þeim. Milli kattanna
og hreysikattanna er baráttan óbeinlínis háð, þannig, að
hvorirtveggju lifa á músnm. Eins er baráttan óbeinlínis
milli kattanna sín á meðal.
Þessi barátta kemur hvervetna fram; en hún er
mjög margbreytileg og stundum flókið að átta sig á henni
til fulls. Hún á sér stað ætta og tegunda á milli, en
einnig milli einstaklinga af sömu tegund, og þar hvað á-
köfust. Yór þurfum ekki langt að leita til að sjá það;
mannlífið alt er ein sífeld barátta fyrir tiiverunni —
barátta við margt og marga, en »kki hvað sízt barátta
milli mannanna sjálfra sín á meðal.
„Hver vill annars eigum ná,
um einskilding og dalinn
menn eru’ að þiefa’ og ýtast á
unz þeir falla’ í valinn,“
segir Páll Ólafsson. Og hvað er þetta annað en lýsing
á baráttii^ni fyrir tilverunni, þar sem hver vill ná bitan-
um út ur annars munni? Þekkja ekki allir íslenzka
máltækið gamla: „Eins dauði er annars brauð“? Er
hann ekki, svo altíður sem hann er, skýr vottur þess, að
almenningur hefir séð báráttuna fyrir tilverunni, þótt
hann hafi ekki gefið henni það nafn?
Flestallir þekkja eitthvert stöðuvatn með silungsveiði
í; sum þeirra eru uppi á há-heiðum, svo að silungurinn
kemst aldrei til sjóar. Svo er um ýrais nafnkend veiði-
vötn hér uppi í miðju landi. Þau eru ekki ýkjastór um
f