Nýja öldin - 01.12.1899, Blaðsíða 23

Breytiþrdunar-Vögmálið.
167
breytiþróunar-lögmáli háður; hann sé fullkomnasta
dýrið.
Þetta vakti stórhneyksli; því að í bók sinni um
uppruna tegundanna hafði Darwin gengið steinþegjandi
fram hjá manninum. Það gat hann með réttu gert, því
að bók hans var um breytiþróunina alment og þurfti því
ekki að gefa sig við sórhverri einstakri tegund. Að lík-
indum hefir honum og vartíð til gengið, til að hneyksla
menn ekki meira í einu, en þörf gerðist; og auk þess
kom það fram síðar, að hann hafði álitið þetta efni svo
mikils vert, að hann vildi rita sórstaka bók um það.
Það var því voðalegt gremjunnar Rama óp, sem rekið
var upp yfir þessari bók Háckels. Menn sökuðu hann
um, að hann drægi hér afleiðslu-ályktanir af kenning
Darwins, sem Darwin sjálfur mundi ekki kannast við.
En Darwin var auðvitað alveg samdóma Háckel, og það
vissi Háckel vel, því að þeir skrifuðust stöðugt. á Darwin
og hann. — Huxleyl og Karl Vogt1 2 höfðu að vísu báðir
látið þessa sömu skoðun í ljós í ritum sínum, en for-
sjálega mjög og hógvært. En Háckel ritaði eigi að eins
ljóst og snillilega, en hann ritaði líka einatt glannalega,
og var mjög gefinn fyrir að hæðast að gömlum hleypi-
dómum, og tala með bitru háði og fyrirlitningu um fá-
fróða trúarofsa-presta og ámóta tnentunarleysis-]ýð. Hann
vara því öllum náttuglum þorn í auga og reyndu þeir og
öll afturhaldsmálgögn að gera hann að vargi í véum. —
En hann lét sér síður en ekki segjast við það. Fáum
1) Prófessor, sverð og skjöldur breytiþróunar-kenningarinnar
á Bretlandi, einna lærðasti lifseðlisfræðingur á síðari hlut ald-
arinnar, ritsnjallastur allra manna, er ritað hafa óbundið mál á
enska tungu.
2) Stórmerkur náttúrufræðingur þýzkur og fyrst prófessor
í Giessen (settur af þar fyrir stjórnmála sakir), íiðan prófessorí
Genf (frá 1852); dó 1895.