Helgarpósturinn - 31.08.1979, Page 2

2
Föstudagur 31. ágúst 1979 —Jl&lQSrpOStUrinrLr
AEG
meö hinum erlendu sendiráös-
mönnum, eins og t.d. gert er á
hinum Noröurlöndunum meö
gagnnjðsnadeildum.
,,Mér er ekki kunnugt um aö
hér á Islandi hafi starfaö nokk-
uö sem heitir gagnnjósnadeild.
Aö visu má segja aö útlendinga-
eftirlitiö islenska fylgist með
þeim útlendingum sem koma
inn i landiö, en þaö er viös f jarri
aö njósnir séu stór liöur i starf-
semi þess, en engu aö siöur fylg-
Lst þaö vel meö. Islenska lög-
reglan er bara byggö upp sem
venjuleg lögregla fyrir opið og
frjálst þjóðfélag. Ég hef aldrei
heyrt tillögur i þá átt að hér á
landi skyldi koma á fót neins
konar gagnnjósnadeild.”
1 framhaldi af þessu upplýsti
Hörður Helgason ráöuneytis-
stjóri aö i'slensk yfirvöld ömuð-
ust ekki við þvi hverjir eða hve
margir starfsmenn erlendra
sendiráða væru hér á landi.
Sendiráðunum væri það algjör-
lega i sjálfsvald sett.
Allur málarekstur sendiráö-
annamupeigaaðfara i gegnum
utanrikisráöuneytiö nema þaö
gefi leyfi til annars, þannig mun
menntamálaráöuneytiö og viö-
Hér við Garöastrætiö er aöal-
bækistöö 35 manna hóps sov-
ésku sendiráösstarfsmannanna.
Þar hafá fáir heimild til aö
svara spurningum.
Sendiráö stórveldanna
þriggja, Sovétmanna, Banda-
rikjamanna og Kina eru all-
mannmörg hérlendis, auk þess
sem þau hafa keypt umtals-
veröar húseignir hér I Reykja-
vfk. Rússarnir eru hér fjöl-
mennastir meö35 skráöa starfs-
m enn og e ru þá ekki ta ldir m ak-
ar og börn. Banparikjamenn
hafa á hinn bóginn 18 skráöa
bandariska starfsmenn en 20
starfa við kinverska sendiráöiö.
Nokkuö hefur verið rætt og
ritaö um starfsemi erlendra
sendiráöa hér I Reykjavik.
Fregnir hafa borist erlendis frá
aö sendiráð viöa úti i heimi séu
oft hreiöur njósnara og annarra
„agenta” frá viðkomandi ríki.
Séu oft litiö annaö en dulbúnar
njósnamiöstöðvar. Ekki er meö
þessu veriö aö ýja aö þvi, aö
sendiráð erlendra rikja hér i
Reykjavik séu þessu marki
brennd, en á hinn bóginn reynir
Helgarpósturinn i eftirfarandi
samantektað glöggva það örlit-
ið hvert er raunverulegt starfs-
sviö þeirra fjölda starfsmanna
sem i sendiráðunum vinna og
einnig hvort á þvi sé raunhæfur
möguleiki aö uppljóstrunarstörf
eða njósnir séu stundaöar i
skjóii dipiómatiskra réttinda
sendiráösstarfsmanna. Munu
stórveldin þrjú sem áöur voru
nefnd vera skoöuö I þessu sam-
bandi.
Enginn islendingur hjá
Rússum
Sovétrikin hafa hér 13
stjórnarsendimenn, 16 skrif-
stofu- og tæknimenn og 6 þjón-
ustusendimenn. Þessum mönn-
um fylgja siöan 42 fjölskyldu-
meðlimir og er þá tala Sovét-
manna hér á landi i tengslum
við sendiráöið komin i samtals
77 einstaklinga. Enginn tslend-
ingur vinnur á vegum sendi-
ráðsins.
Fasteignir Rússa hér i
Reykjavik vegna sendiráða eru
eftirtaldar: Garöastræti 33,
Garðastræti 35, Túngata 9 og
Túngata 24. Heildarrúmmetra-
eignin er 7.261 rúmm. en
heildarfermetralóöareign er
3.672 ferm.
Þá hafa Sovétmenn húsnæði á
leigu viöa um borgina. Sendi-
iráðiö sovéska hefur á leigu
húsnæöi aö Reynimel 64-80 og
82. Kaplaskjólsvegi 31, Hjaröar-
haga 26, Bræöraborgarstlg 43 og
Vesturgötu 50A. Verslunarfull-
trúinn sovéskihefur á leigu hús-
næöi aö Sólvallargötu 64 og
Seljavegi 19, en þaö hús er and-
spænis húsi Landhelgisgæslunn-
ar.
USA á 2 óbyggðar lóðir
Á vegum Bandarikjamanna
eru hér 8 stjórnarsendimenn 10
skrifstofu- og tæknimenn eða
samtals 18. 28 makar og börn
eru þessu til viðbótar og er þvi
heildarfjöidi, 46 einstaklingar.
Þá vinna 14 Islendingar við
skrifstofuogtæknimennsku eins
og þaö er nefnt hjá sendiráöinu.
Sendiráöiö á hér fasteignir aö
Laufásvegi 21 og 23. Heildar-
rúmmetrafjöldi þessa húsnæðis
er 3.923 ferm. Þessu til viöbótar
eiga Bandarikjamenn lóðir aö
Þingholtsstræti 34 og 36 og er
þvi lóðareign þeirra samtals
1.384 fermetrar.
6 stjórnarsendimenn vinna i
kinverska sendiráðinu og 9
skrifstofuog tadinimenn. Þá eru
þar 5 þjónustustarfsmenn, auk
14 fjölskyldumeðlima. Kin-
verjarnir eruþvi iallt 34 talsins.
Kínverska sendiráöiö á hús-
eignirnar aö Viöimel 25 og 29 og
er rúmmetrafjöldi þeirra 3.739
rúmm. en heildarlóöareign 1.710
ferm.
Islenska utanrikisráöuneytiö
haföi ekki í sinum fórum
upplýsingar um annan húsakost
eftir Guðmund Árna Stefánsson Myndir: Friðþjófur
ráðuneyta, nema þann sem
sendiráðin sjálf eiga. Engin vit-
neskja lá frammi um leiguhús-
næöi á vegum sendiráöanna.
Upplýsingarnar um leiguhús-
næöi Sovétmanna haföi Helgar-
pósturinn eftir öörum leiðum.
Til samanburöar um starfs-
mannafjölda i öörum sendiráö-
um skulu hér nokkur dæmi
tiunduð. 1 sumum tilvikum
vinnaeinnig Islendingar i sendi-
ráðunum. Bretland: 9, Dan-
mörk: 8, Frakkland: 14, Noreg-
ur: 5, Pólland: 3, Sviþjóö: 2,
Tékkóslóvakia: 4, Vestur-
Þýskaland: 12, Austur-Þýska-
land: 6.
Hvers vegna svo marg-
ir?
Þaö er þvi fullljóst aö stór-
veldin þrjú hafa hér langmest
umsvif, þótt ljóst áe að þau hafa
hér ekki verulega meiri hags-
muna að gæta hvorki viöskipta-
legs eölis eöa á annan hátt, en
ýmis önnur riki. Þaö má geta
þess að feröamenn til eöa frá
Kina og Sovétrlkjunum eru
sjaldgæfir. Þessi staðreynd
vekur ákveönar spurningar.
Helgarpósturinn hafði samband
við Hörö Helgason ráöuneytis-
stjóra I utanrikisráöuneytinu og
spuröi hvort utanrikisráðuneyt-
iö geröi nokkuö til þess aö fylgj-
ast meö þvi hvaða hlutverkum
hinn mikli fjöldi erlendra sendi-
ráðsstarfsmanna gegndi hér á
landi.
ao þeir
sem utan
rikisráðuneytinu væri tilkynnt
um. Þessimaöur væri t.d. 1. rit-
ari, næsti 2. sendiráösritari sá
þriöji sendiráöunautur og svo
framvegis. Hins vegar færi
ráöuneytiö ekki frekar ofan i
starfssviö þessara manna.
Hver gæti verið möguleg
skýring á hinum mikla fjölda
sovéskra starfemanna hér á
landi, þegar ljóst er aö litill
túristastraumur er frá Sovét-
rikjunum og viöskipti landanna
fara eftir tiltölulega fáum og
föstum samningum í, var næsta
spurning Helgarpóstsins.
„Þaöer nú yfirleitt reglan hjá
Sovétmönnum að hafa f jölmenn
sendiráö — fjölmennari en
aörir. Ekki aöeins hér á landi
heldur alls staðar úti i heimi”,
svaraöi Höröur.
Benedikt Gröndal utanrikis-
ráöherra svaraði sömu spurn-
ingu á þá leiö, að fyrst bæri að
gæta, að ýmis sendiráö, þ.á.m.
Sovétmenn flyttu allt sitt starfs-
fólk frá sinu heimalandi en
heföu ekkert Islenskt starfsfólk.
önnur hefðuhins vegar nokkurn
fjölda Islendinga i sinni þjón-
ustu og það lækkaöi um leiö tölu
aökomumanna. Þá bæri einnig
að lita á þaö aö skrifstofuhald
hinna ýmsu þjóöa væri mis-
þungt I vöfum. Þaö er nú einu
sinniþannig aö i einu landi ynnu
margir starf eins í ööru landi.
Þetta væri nú einu sinni svona
og heföi liklega einhver áhrif á
fjölda starfsmanna sendiráö-
anna.
Engin gagnnjósnadeild
Þá var utanrikisráöherra aö
þvi spuröur hvort aldrei heföi
komiö til álita aö fylgjast nánar
Gerald F. Kailer biaöafuiltrúi
bandariska sendiráðsins sagðist
ætla að Sovétmenn væru I
upplýsingasnusi hériendis eins
og I öðrum NATO löndum.
BRÆÐURNIR ORMSSON %
LÁGMÚLA 9 SÍMI 38820
AEG heimilistæki eru þekktfyrirgæði oggóðaendingu. Eldavélarnar frá AEG eru
búnar ýmsum þægindum, svo sem rofaklukku sem getur kveikt og slökkt á ofni
og hellum, innbyggðu grilli, hitaskúffu og ýmsu fleira.
Eru leyniþjónustur stórveldanna
með útsendara hér á landi?