Helgarpósturinn - 19.10.1979, Blaðsíða 13

13
■helgarpásturinrL. Föstudag
ur 19. október 197“
- Viðtal: Guðjón Arngrimsson Myndir: Friðþjófur
Friðsamur maður
— Hvernig varö áhugi þinn á
skák til?
„Ég læröi aö tefla i gamla
MenntaskólanumÞáblossaöi allt i
einu upp mikill skákáhugi sem
tók okkur strákana sterkum tök-
um. Meöal skólafélaganna þá var
Baldur Möller sem siöar átti eftir
aöveröa einn fremsti skákmaöur
landsins. Viö Baldur vorum al-
gerir nýliöar i skákinni i skóla og
hinir skólafélagarnir sem stóöu
okkur framar þá hafa oft sagt
sem svo i grini aö fyrst viö uröum
þetta góöir hvernig heföu þeir þá
orðiö ef þeir heföu haldið áfram
aö tefla!
Ég er aö eölisfari friösamur
maöur og leit alltaf á skákina sem
list, haföi gaman af fallegum
skákum, en fannst ekki skipta
miklu máli hver ynni á einhverju
móti.
Ég tefldi talsvert á námsárun-
um i Danmörku, komst i danska
landsliöiö og lenti I þeirri skrýtnu
sitúasjón 1939 aö geta valið um
hvort ég vildi heldur tefla meö
islensku landsliöi eöa dönsku.
Þaö var I sambandi viö hina
frægu för til Buenos Aires en bæöi
Island og Danmörk sendu liö
þangaö. Ég fékk fyrst boö frá
Dönum um aö vera meö þeim en
þegar einnig kom boö frá
íslendingum var ég ekki lengi aö
hugsa mig um. Þetta var mikil
frægöarför og viö unnum sigur i
B-flokki eftir harövituga keppni.
Eftir þetta dró mikiö úr tafl-
mennskunni hjá mér. Ég er friö-
samur og geröi mikiö af jafntefl-
um. Þaö var þvi fyrir hálfgeröa
slysni aö ég varö Islandsmeistari
1949. Ég tefldi illa i byrjunum i
mörgum skákum á þessu móti,
...rauöur meira en góöu hófi gegndi”
saman og ég dró mig aö
mestu útúr þessu.
Ennþá
hef ég þó mikla ánægju af skák.
Ég hef bækur og timarit og
oftset ég upp taflborö og menn
þegar ég kem þreyttur heim
og glugga i eina laglega skák.
' Þetta er alveg annar heimur
sem maöur hverfur inni.
Jú, jú, ég hef venö skákstjóri
á mótum ótal sinnum.
Minnisstæöast er náttúrulega
he ims meis ta r aein vig iö
J1972 milli Fischers og
Spasskys. Þá var þýskur
stórmeistari Lothar Schmidt
aöaldómari og þegar þess var
fariö á leit viö mig aö vera aö-
stoöarmaöur hans sagbi ég já. Ég
vissi ekki aö hverju ég var að
ganga bjóst viö aö þurfa aö leysa
hann af i nokkur skipti. En þegar i
keppnina var komiö reyndist
taugaspennan i kringum þetta
svo mikil aö ég var inni i Laugar-
daishöil hvern einasta dag, frá
fyrstu skák til siöustu.
Þetta reyndi mikiö á
alla sem komu
nálægt
þessu”.
og menningarbókum af margs-
konar tagi. Ég er oröinn vand-
látari á skáldsögurnar og er farinn
aö vega og meta hvort þaö borgi
sig aö lesaein^takarbækur. Eg er
lika farinn aö gera talsvert af þvi
aðlesaaftur þaö semég ias þegar
ég var ungur”.
Guömundur talar meö afskap-
lega lágum og ljúfum rómi, hann
nánast hvfslar eins og flestir
kannast eflaust viö. Hann er
sagöur hiö mesta ljúfmenni.
„Ég hef ekki hugmynd um
þaö”, svarar hann þegar hann er
spuröur hvort rétt sé. ,,Það vita
aörir betur en ég”.
— Hvaö finnst þér skemmtileg-
ast aö gera?
„Aö umgangast ungt fólk”,
segir hann eftir nokkra umhugs-
un. „Þaö er undantekning ef
maöur veröur fyrir vonbrigöum
af kynnum sinum af ungu fólki.
Þaö er iangtum oftar sem unga
fólkiö kemur manni á óvart á
góöan veg”.
— En þaö leiöinlegasta?
„Ja, ég veit ekki. Éger ekki af-
skaplega mikiö fyrir aö bera
mikla ábyrgö. Mér hættir viö aö
taka nærri mér hluti sem ég ætti
ekki aö gera. Ég geri mér alveg
grein fyrir þessu.Égvar til dæmis
aldrei ánægöur meö hvernig ég
tefldi, og hef meira gaman af aö
skoöa skákir annarra sem tefla
betur. Sálfræöingar kunna sjálf-
sagt nafnib á svona hlutum. Ég
heföi gjarnan viljaö hafa minni
ábyrgð. En þá kannski býr maður
sér til vandamál
á ööru sviöi."
Finn ennþá
töðulyktina
— Hvaö er þaö skemmtilegasta
viö aö vera skólastjóri?
„Ég hef nú eiginlega mest
gaman af þvi aö kenna. Það á
ekkert alltof vel viö mig aö
stjórna. Mér hættir tjl aö hafa
áhyggjur og taka nærri mér ef
ekki fer eins og mér þykir best.
Mér var eiginlega þrýst úti aö
vera skólastjóri. En ég hef sætt
mig.furöanlega viö þaö.
Þaö er afskaplega þægilegt að
koma inní tima i litinn hóp og
kenna fólki. Þaö er þaö skemmti-
legasta sem maöur getur gert
ásamt þvi aö vera I heyvinnu
uppá gamla mátann. Þaö er sú
likamlega vinna sem ég héf haft
mesta unun af. Ég get ennþá
fundið tööulyktina f rá þvi ég
vari sveit á sumrum sem
litill drengur. Nei, ég hef
ekkert heyjaö á siöustu
árum. Ég er lika oröinn
Ææfur til þessara
verka eins og þau eru
unnin i dag. Ég kann
ekki á neina vél.
Ég kann bara aö
heyja eins og þaö
var gert um
1930 eöa þar
rétt á eftir*
lék af mér, lenti i tvisýnum og
slæmum stööum og þaö virtist
brýna mig til aö tefla betur. Ég
gat snúiö þessum skákum mér i
hag í flestum tilfellum. Mér hefur
alltaf fundist þetta hálf óverö-
skuldaöur sigurrég var svo
heppinn aö leika af mér!*'
Annar heimur
jEg hef ekki teflt á móti
hér heima siöan. Ofthef
ég fariö meb skákmönnum til
útlanda I keppni og þá stund-
um keppt með.meðal annars
á 5 ólyrppiumotum. Fyrst
I MÚnche’n 1936, þá I Buenos Aires
1939, siöan i Helsinki 1952,
Amsterdam 1954, og Moskvu
En þetta minnkaöi smám-
Fischer og Spassky
— Kynntistu þessum tveim
skákmönnum persónulega?
„Ekki Bobby Fischer. Viö töl-
uðumst ekki mikiö viö, og hann
var i raun hranalegur viö mi^
næstum ókurteis, Spassky aftur á
móti var ljúfur og elskulegur.
Utan skákborösins virtist manni
Fischer ekkert nema taugar og
maöur haföi á tilfinningunni aö
honum liöi mjög illa. En um leiö
og hann settist viö skákboröiö
hristi hann þetta af sér, hann virt-
ist vera i essinu sinu og öll orkan
fór i taflmennskuna.MeöSpassky
var þessu öfugt fariö. Utan skák-
borösins virtist hann ánægöur og
yfirvegaöur en viö skákborðið var
eins og honum liöi iila og hann
nyti sln ekki,Ég sat uppá sviði og
haföi gott tækifæri til aö fylgjast
meö þeim, og þetta var mjög
greinilegt.”
— Hvernig fer skákáhuginn
saman viö skólastjórastarfið?
„Þetta fer ágætlega saman.
Annaö er hobbý og maður nýtur
þess aö hverfa yfir I þann heim.
Ég er ekkert gefinn fyrir þessi
nútima át.ugamál Islendinga.
stunda hvorki golf né laix^hef
hvorki gaman af veiðum né ööru I
þeim dúr. Ég les talsvert”.
Ljúfmenni?
— Hvaö lestu?
„Þegar ég var ungur var ég
alæta á lestrarefn^las skáldsögur
fyrst og fremst, en þegar ég varö
eldri fór ég aö fá áhuga á sagn-
fræöiritumj, einkum persónusögu
Kórinn góði
— Ertu bjartsýnn?
„Bæöi og,
gæti ég trúaö. Ég er
oftast bjartsýnn, en
þó bregöur auövitaö
skugga á hana stundum
eins og hjá flestum.
En ég er yfirleitt fljótur
aö gleyma þvi sem á
móti gengur”.
— Ertu hamingjusamur?
„Bæöi og.
Ég er stundum ham-
ingjusamur og stundum ekki
en ég held ekki að ég hafi
ástæöu til aö kvarta.”
Guðmundur á sér þá ósk, eins
og skólastjóra sæmir aö skólinn
hans sé góöur skóli og hann komi
nemendum til þroska. Það geng-
ur auövitað misjafniega en þegar
viö förum aö ræða um leiöir til
þess berst taliö fljótt aö Hamra-
hliöakórnum.
„Kórinn er eitt af þvi sem best
hefur veriö unniö I skólanum”,
segir Guömundur. „Þorgeröur
Ingólfsdóttir hefur veriö stjórn-
andi hans frá upphafi og alltaf
lagt feykilega alúö viö hann. Hún
hefur fengiö kórfélaga meösér og
ég tel þetta eitt þaö besta sem
unnið er I skólanum og hef lagt
mig fram viö aö styöja við bakiö á
kórnum.
Hann hefur veitt mér mikla
ánægju og ég er sannfærður um
ab starf eins og unniö er i honum
hefur afar góö^jafnvel göfgandi
áhrif á þá sem þaö vinna. Þetta er
samstilltur hópur fólks, sem lagt
hefur mikiö á sig saman^ þaö
þekkist vel og hefur sllpast sam-
an. Ég hef sérstaka unun af þvi aö
ferðast meö þessum hópi”.
— Annaö sem Guömundur er
augljóslega stoltur af er öldunga-
deildin þar sem um 600 manns
sækja nám til viöbótar viö þá 850
sem stunda reglubundna námiö.
„Oldungadeildin kom til vegna
mikillar þarfar og ég held aö hún
hafi oröiö til góðs. Mér þykir vænt
um þá deild.”
— Viö Menntaskólann við
Hamrahliö starfa 99 kennarar,
þannig aö skólinn er 1 heild um
1500 manna bákn. Guðmundur er
spuröur hvort hann sé nokkuö
oröinn þreyttur á annrikinu.
„Mig dreymir um aö fara aö
hætta”, segirhann. ,,A næsta ári
eru 44 ár siðan ég byrjaöi aö
kenna, og égerfarinnaðgæla viö
þá hugmynd aö hætta. Ég
mundi ósköp vel þiggja aö losna
viö eitthvað af ábyrgöinni.”
— Hvaö tæki þá viö?
„Ég hef svolitiö gutlaö við ab
skrifa um skák, og ég get vel
hugsaö mér eitthvað slikt, eöa
önnur ritstörf. Ég hefði heldur
ekki á móti þvi aö kenna eitthvað
smávegis”.
M