Helgarpósturinn - 26.10.1979, Page 17

Föstudagur 26. október 1979
17
Formaður útvarpsráðs:
Yill breyta og bæta
kosningasjónvarpið
— Ég hef fullan hug á aö fara
inn á nýjar brautir í pólitiskri
umræöu i sjónvarpinu. En ætli
þaö veröi ekki erfitt aö breyta
henni eins og ööru i þessari stofn-
un, segir Ólafur R. Einarsson for-
maöur útvarpsráös viö HP.
Enn hefur veriö Iftiö rætt um
væntanlegt kosningasjónvarp i
ráöinu. Máliö hefur aöeins einu
sinni veriö tekiö á dagskrá, og þá
var ákveöiö aö halda f þá reglu,
aö frambjóöendur komi ckki
fram i öörum dagskrárliöum en
kosningasjónvarpi siöasta
mánuöinn fyrir kjördag.
. En máliö veröur væntanlega
tekiö upp á næstunni. Enda þótt
skammur timi sé til stefnu hefur
Ólafur hug á aö breyta einkum
tyennu: Aö umræður i sjónvarpi
vjerði léttar örlitiö til aö gera þær
rheir aölaðandi fyrir áhorfendur,
og aö kosningabaráttunni veröi
^erö betri skil en áður. Hvaö hið
siöara varðar er þaö að þvi leyt-
inu erfiðleikum bundiö, að
islenska sjónvarpið hefur ekki á
að skipa fréttamönnum, sem eru
sérhæfðir i pólitik, eins og
sjónvarpsstöövarnar i nágranna-
löndum okkar. Þetta stafar aö
Útvarpsráðsmönnum þykir gamla formiö á kosningasjónvarpinu úrelt
orðið.
sjálfsögöu af hinni margnefndu
mannfæð á fréttastofunni.
Sjónvarpsmenn sjálfir eru lika
farnir aö huga að kosninga-
sjónvarpi. Að sögn Guðjóns
Einarssonar hefur verið haldinn
einn fundur um það mál á stofn-
uninni. Sá fundur snerist fyrst og
fremst um hina miklu erfiðleika,
sem geta skapast verði erfið færð
og slæmt veður i einhverjum
landshlutum.
— Aðal kosningasjónvarpið
hefst væntanlega á mánudags-
kvöld, 3. desember, eftir aö kjör-
stöðum hefur verið lokað. En alls-
endis óvist er, hvort úrslit fást i
öllum kjördæmum þá nótt. Þaö er
eins vist, að lika verði talið dag-
inn eftir, og þá er spurningin
hvort hafa verður kosningasjón-
varp á þriðjudagskvöldinu lika,
segir Guðjón Einarsson.
-ÞG
Jóla- og áramótaverkefni leikhúsanna:
Öpera, goðsögn og rússnesk klassík
Jólaverkefni Þjóðleikhússins
veröa aöþessusinnitvö: óperan
Orfeus ogEvr idis á aöaisviöinu
og Snjór eftir Kjartan Ragnars-
son á litla sviöinu i Leikhús-
kjailaranum. Leikfélagiö hefur
vaiiö Kirsuber jagaröinn eftir
Tsjekov sem áramótaverk sitt.
Þaö var áöur sýnt í Þjóöleikhús-
inu fyrir 20 árum, en er nú i
nýrri þýöingu Eyvinds Erlends-
sonar, beint úr frummálinu.
Orfeus ogEvridiser gert eftir
gamalli griskri goðsögn, en
þessiópera varsamin á 18.öld.
Textinn er eftir Raniero
du’Calszabigi, en tónlistin eftir
Gluck, og er þetta þekktasta
óperuverk hans.Þorsteinn Valdi
marsson þýddi textana, og sti
þýðing heftir verið notuð tvisvar
við flutning óperunnar i Utvarp.
Leikstjóri er Kenneth Tillson,
en hann hefur áður stjórnaö
ballettsýningu hér á landi. Sig-
mundur örn Arngrimsson er
aðstoðarleikstjóri.
Leikritið Snjór er nýjasta
verk Kjartans Ragnarssonar.
Þaö gerist I bæ austur á fjörð-
um, þar sem snjóflóðahætta
vofir yfir. Leikurinn fer fram á
heimili héraðslæknisins, sem
hefur fengið slag, og annar
læknir annast hann. Mikil
spenna skapast á milli þeirra,
og aðal viöfangsefni leikritsins
er dauðinn, bæði sá sem vofir
yfir i mynd snjóflóðs, og sá sem
vofir yfir hinum sjúka lækni.
Sveinn Einarsson er leikstjóri
en hlutverk læknanna er i hönd-
um Rúriks Haraldssonar og
Erlings Gislasonar.
Aramótaverkefni Leikfélags
Reykjavikur, Kirsuberjagarð-
urinn eftir Tsjekov er eitt af
öndvegis verkum leikbók-
menntanna, og hiXundurinn er
oft nefndur i sömu andrá og
Shakespeare og Ibsen. Verkiö
• var skrifað um siðustu aldamót,
en þá Starfaði höfundurinn mik-
ið með leikhUsstjóranum
Stanislavsky, og saman sköp-
uðu þeir hið fræga Listaleikhús i
Moskvu, sem enn er til, og öll
leikhús tóku mið af i starfsemi
sinni á þessum tima.
Leikritið fjallar um mann-
eskjur, sem standa frammi fyr-
ir þvi, að allt verðmætamat er
að breytast, en lifa meira og
minna i fortiöinni. En allt er aö
breytast.og meðal annars hafa
ávextirnir i kirsuberjagarðin-
um, sem þau byggja lifsafkomu
sina á, misst verðgildi sitt.
Leikstjóri er Eyvindur Er-
lendsson, en meö hlutverk frU
Ljúbov Andreevna fer GuörUn
Asmundsdóttir, og kaupmann-
inn Lopakhin leikur Jón Sigur-
björnsson. Meðal annarra leik-
ara er Þorsteinn ö Stephensen,
en þetta er f fyrsta sinn siðan
hann lék pressarann i DUfna-
veislunni, árið 1976, og fékk
Silfurlampann fyrir að hann
leikur hjá Leikfélaginu. Alls
koma 13 leikarar fram i verk-
inu, en þeir fara með 15 hlut-
verk, og meðal þeirra eru allir
helstu leikarar LR — ÞG
Snorri Sturluson í burðarliðnum:
Kvikmyndatakan komin á verkefnaskrá LSD
Akveöið er, að fjárframlög
sjónvarpsstöövanna i Noregi og
Danmörku, og isienska
sjónvarpsins, til geröar
sjónvarpsmyndar um Snorra
Sturluson, nemi samtals 900
þúsund norskum krónum. Fram-
lögin skiptast þannig, aö Norö-
menn leggja fram 350 þúsund,
tslendingar ekki lægri upphæö, og
Danir 200 þúsund norskar krónur.
Verðmæti norsku og dönsku
framlaganna á þvi ekki að
breytast frant aö greiösludegi
þrátt fyrir islenska verðbólgu.
Gerð myndarinnar er þegar
komin á verkefnaskrá Lista- og
skemmdideildar, og taka á að
hefjast með vorinu, að sögn
Hinriks Bjarnasonar. Tökum á
svo að ljúka i ágúst, og stefnt er
að þvi, að myndin verði sýnd um
miðjan næsta vetur. Myndin
verður i tveimur klukkutima
löngum þáttum. Fari kostnaður
við gerð mvndarinnar fram Ur
þeim framlögum sem ákveðin
hafa verið, mun islenska
sjónvarpið greiða mismuninn,
segir Hinrik Bjarnason.
Hluti framlags norska
sjónvarpsins verður i formi
tæknilegrar aðstoðar, auk þess
sem norskir sjónvarpsmenn
verða hjálplegir með leikmuni og
búninga frá mynd sem gerð var
um Sverri konung.
Svium og Finnum var einnig
boðið að vera með i, en báðir
aðilar höfnuðu þvi. Að þvi er
Ölafur R. Einarsson formaður
útvarpsráðs segir við HP hefur
hvorugur gefið upp ástæðu fyrir
þvi opinberlega. Hins vegar
segist hann hafa heyrt þvi fleygt,
að Sviar hafi ekki áhuga á Snorra
vegna þess að hann sé of mikill
„sveitapólitikus” fyrir þá. Að
sjálfsögðu stendur Snorri enn
fjær Finnum.
Þeir Sigurður Sverrir Pálsson
og Erlendur Sveinsson sömdu
upphaflega handritið að mynd-
inni. Siðan var Þráinn Bertelsson
ráðinn til að stýra tökunni, og
hefur hann endurskoðað hand-
ritið, einfaldað það, og skorið
niður ýmislegt það, sem þótti
óþarflega flókið. Þá vinnurdr
Jónas Kristjánsson handrita
fræöingur að gerð samtala
handrits um þessar mundir.
Af öðrum sem hafa verið ráðnir
til þessa verks má nefna Helga
Gestsson, sem hefur með fjármái
myndarinnar að gera, en hann
hafði sama starfa með höndum
við töku Paradisarheimtar.
Snorri Sveinn Friðriksson og
Gunnar Baldursson hafa verið
ráðnir til að annast leikmynd, og
hafa þeir þegar ráðgast við
norska sjónvarpsmenn um
reynslu þeirra við gerð myndar-
innar um Sverri konung.
Ekki hefur verið tekin
ákvörðun um hlutverkaskipan i
myr.dinni, en eins og HP hefur
skýrt frá áður, hefur Sigurður
Hallmarsson verið orðaður við
hlutverk Snorra Sturlusonar.
eftir Björn Vigni
Sigurpálsson
Sjónvarp
Sápu-
kúlu-
pólitík
Sjónvarpiö gat eiginlega
ekki valiö heppilegri tfma en
nú — á endaspretti prófkjör-
anna og viö upphaf sjáifrar
kosningabaráttunnar — til aö
hefja sýningar á Vélabrögöum
i Washington. Þessi mynda-
flokkur cr byggöur á reyfar-
anum The Company eftir John
Ehrlichman, hjálparkokk
Nixons og einn af skúrkunum i
Watergate-hneykslinu, og ef
hann hefur einhvern boöskap
aö flytja okkur islendingum er
þaö kannski helst aö minna
okkur á aö viöa er pólitikin
ógeðfelldari en hér á islandi
og hvetja okkur til aö halda
sem lengst I sveitamennsku
islenskrar stjórnmálabaráttu.
Sú myndsem vardregin upp
i þessum fyrsta þætti Véla
bragðanna þarf ekki að vera
mjög langt frá raunveruleik-
anum og þótt Ehilichman hafi
vafalaust k»yddab sögu sina
eitthvað, þá hafa menn þar
vestra viljað lita á hana sem
eins konar lykilróman um
valdatima Nixons i forseta-
stóli. 1 þessum fyrsta þætti
varð lika eitt helsta sportið hjá
manni að heimfæra persón-
urnar upp á raunverulega
menn sem voru i sviðsijósinu i
bandariskri pólitik og stjórn-
kerfi á þessum tima og þarna
koma þeir allir fyrir — Lyndon
B. Johnson, Kissinger, Helms
yfirmaður CIA að ógleymdum
Nixon sjálfum og helstu
skúrkum Watergate-málsins.
Að öðru leyti fer sjónvarps-
þátturinn að mestu hefð-
bundnar leiðir sápuópera
bandariskra sjónvarpsþátta
og CIA-forstjórinn er látinn
leggja til hjónabandsvandann
og ástarævintýrið, sem aldrei
má vanta 1 þarlenda þætti.
Upp úr stendur þó leikur
Jason Robards á Monckton,
persónugervingi Nixons, auk
fagmannlegra vinnubragða
sem aldrei
verða
af Könum f
skafin.
ALLTI GAMNL JULLA MÍN
Nýja bió: Júlia
Bandarisk. Argerð 1978.
Handrit: Alvin Sargent, eftir
bók Lillian Hellman. Leikstjóri:
Fred Zinneman. Aöalhlutverk:
Vanessa Redgrave, Jane
Fonda, Jason Robards.
meiriháttar hjónaerjur fljóti i
kjölfar sýningarinnar.
Og það er að sjálfsögðu ekkert
ljótt við að framleiða vöru
handa ákveðnum neytendahópi.
Hinsvegar er það soldið ljótt aö
reyna að villa á sér heimildir
eins og „Júlia” hefur gert: ég á
við að þykjast vera mynd sem
Kvikmyndir
eftir Þráin Bertelsson
Það er orðið nokkuð langt
siðan þeir i Hollywood upp-
götvuðu, að helmingur
mannkynsins er kvenfólk, sem
er töluvert stór hluti af hinum
almenna neytendamarkaði.
Myndin Júlia er gerð með þenn-
an neytendahluta i huga, ásamt
með þeim bakþanka að eigin-
mennirnir geti fengið að fljóta
með (það er jú betra að selja tvo
miða en einn) án þess að
fjallar sérstaklega um kvenfólk
á þeim timum þegar staða kon-
unnar er til sífelldrar umræðu
og alvarlegrar endurskoðunar.
Júlia fjallar nefnilega ekki um
þau mál fyrir tvo aura, heldur
er myndin þessi venjulega
neytendasálfræðilega blanda af
væmni, stjörnudýrkun og
lágkúru, sem þeim i Hollywood
hefur tekist svo vel að selja út
um allan heim.
Þessi væmnisblanda er allvel
hrist að þessu sinni af fagmann-
inum Fred Zinneman
og uppskriftin er 1/3
Jane Fonda, 1/3
Vanessa Redgrave
(þær sjá um að
vinstrisinnaða
kvenréttindapakkið
komi i bió),
1/3 endurminningar
Lillian Hellman og
rómantisreraðar
fyllirissögur
af reyfarahöfundinum
Dashiell Hammett (Jason
Robards), allt kryddað með fal-
legu, riku og gáfuðu fólki, sem
lendir i styrjaldarþrengingum
og bæklast.
Það er ekkert vafamál, aö
gerð þessarar blöndu hefur tek-
ist vel. Það sýna tölur um
áhorfendafjölda. Það er heldur
engin synd i afþreyingar-
snauðum hversdagsleikanum
að hafa stundargaman af væm-
inni lágkúru. Maður má bara
llammctt (Jason Robards) og Hellman (Jane Fonda) á
strandfyllirii I Júlia.
ekki láta plata sig til að halda,
að það sé einhver alvarleg eöa
heiðarleg meining bakvið lág-
kúruna.
P.S. Þessi mynd ætti að vera
bönnuð rithöfundum. Drykkju-
bröltið i þeim Lillian Hellman
og Dashiell Hammett er ekki til
fyrirmyndar, þau drekka
guðmávitahvað mikið viski á
dag, fara aldrei yfir strikið, eru
ávallt fyndin og skemmtileg og
fleygja ritvélunum út um
gluggann ef sköpunargáfan er
ekki upp á sitt besta. Semsagt
ekki til fyrirmyndar, allrasist i
vimubannsvikunni fy rir jafn-
áhrifagjarnt fólk og rithöfunda.