Helgarpósturinn - 11.07.1980, Qupperneq 14

14
SKORDÝRASÖFNUN
HUNANGSFLUGURN-
AR STREYMA INN
Föstudagur ií. wntái-he/garpásturinn-
„EF VILJINN ER FYRIR
HENDI, GETA ÞETTA ALLIR”
segir Sigríður Einarsdóttir áhugaflugmaður
Þa6 er ekki oft sem menn sjást
hlaupandi um ttin og engjar meö
háf á lofti. Viöa erlendis er skor-
dýrasöfnun hins vegar vinsælt
áhugamál og fölk á öllum aldri
fæst viö aö greina skordýrateg-
undir f smjásjá. Hér er hægt aö
telja skordýrasafnara á fingrum
annarrar handar. Þö er grunnt f
áhugann, eins og kom i ljös, þegar
Náttdrufræöistofnunin auglýsti
eftir hunangsflugum.
„Þær streyma inn eins og
keöjubréf”, sagöi Erling ólafsson
dýrafræöingur, en skordýr eru
hans sérgrein og þaö var hann
sem stdö fyrir auglýsingunni. Til-
gangurinn var aö kanna hvar i
landinu hunangsflugur liföu og
hve margar tegundir væru til af
þeim.
Sjálfur byrjaöi Erling snemma
aö safna skordýrum sem áhuga-
safnari, enda kvaö hann náttUru-
fræöi hafa veriö sitt aöaláhuga-
mál frá því aö hann man eftir sér.
„Þaö reyndust þó vera mörg
ljón i veginum fyrir þessari söfn-
un,” sagöi hann. „Og þau ljón eru
þvf miöurflest fyrir hendi ennþá.
Þaö vantar til dæmis allar hand-
bækur um íslensk skordýr, en
slikar bækur eru nauösynlegar til
aö hægt sé aö greina tegundir.
Lengi vel þekkti ég allar minar
tegundir i sundur, en vissi ekki
hvaö þær hétu. Þaö var ekki fyrr
en ég komst i safn erlendis, sem
mér tókst aö koma nöfnum á þær.
Annaö vandamál er aö hér er
ekki hægt aö fá nein þau tæki,
sem þarf til svona söfnunar.
Háfana veröur fólk þvi aö biia til
sjálft Ur járnhring og þéttu, hvitu
efni, t.d. gardinuefni. Nálarnar,
sem notaöar eru til aö skoröa dýr-
in af á meöan þau þorna og tilaö
festa þau slöan upp meö, hef ég
oröiö aö flytja inn sjálfur.”
Erling sagöi, aö nauösynlegt
væri aö aflifa dýrin fljótlega, svo
þau skemmdust ekki. Til þess er
notaöur eter, en þannig má fiysta
dýrin, þvi' þeim er eölilegt aö
kólna niöur. Byrjendum kvaöst
hann ráöleggja aö safna bjölium
og fiörildum, en hér á landi hafa
fundist 75 tegundir fiörilda, inn-
lendra og flækingsdýra.
Erling hefur komiö sér upp
góöu safni fslenskra skordýra,
enda byggist starf hans fyrst og
fremst á því aö rannsaka þau dýr,
sem hann safnar sjálfur. Hann á
nií fleiri hundruö tegundir og
menn leita töluvert til hans viö
greiningar.
„Flugiöhefur alltaf heillaö mig
frá því aö ég feröaöist I fyrsta
skipti meö flugvél 9 ára gömul,”
sagöi Sigriöur Einarsdóttir
áhugaflugmaöur og auglýsinga-
stjóri hjá Frjálsu framtaki.
Sigríöur byrjaöi aö læra flug
fyrir þremur árum og næsta vet-
ur vonast hiin til aö ljiika prófum í
blindflugi og atvinnuflugi.
,,Ég hef tekiö eitt skref I einu I
fluginu og ekki haft neinar sér-
stakar framtlöaráætlanir,” sagöi
hdn. „Ég byrjaöi eingöngu
ánægjunnar vegna. Þá fannst
'mér litlir möguleikar vera fyrir
konur aö fá starf sem flugmaöur,
eni dager ég tiltölulega bjartsýn.
Ég held aö þaö hafi oröiö hugar-
farsbreyting og fólk hafi ekkert á
móti því aö fljiiga meö konum.”
Sigriöur fór hægt af staö,aöal-
lega vegna fjárskorts. Hver timi I
flugskóla kostar um 25 þilsund
krónur, svo þetta getur ekki talist
ódýrt sport. En I fyrra keypti hiin
tveggja sæta Cessnu 150 ásamt
tveim félögum sinum og siöan
hefur hUn eingöngu flogiö þeirri
vél. HUn kvaö þaö mun ódýrara.
,,Ef viljinn er fyrir hendi, geta
þetta allir,” sagöi hUn. „Þaö er
skemmtilegt aö geta flogiö hvert
sem er. Ég nota mest kvöldin til
æfingaflugs og um helgar bregö
ég mér iöulega Ut á land til aö
heilsa upp á kunningja.”
Sigriöur er eina konan, sem nU
stundar nám viö Fjölbrauta-
skólann f Keflavik I flugi. HUn
sagöi, aö þaö kæmi sér ekkert
illa.
„Mér var tekiö mjög vel af
skólafélögunum. Þeir telja frekar
i mig kjarkinn en hitt og telja mig
hafa jafna möguleika og sig til
aö fá starf viö þetta.”
Eftir 300 tima flug, getur Sig-
rlöurhugsanlega fengiö starf sem
flugkennari. Eins og er, mun vera
skortur á kennurum. Svo þaö er
ekki óllklegt, aö hUn veröi ein
þeirra heppnu, sem geta samein-
aö vinnuna og áhugamáliö.
Hjá Erling ólafssyni fara starfiö og áhugamállö saman. Hér er hann
meö nokkrar fiörildategundir.
Sigriöur viö vélina, sem allar fristundirnar fara I.
SKEMMTILEG ERU PEÐIN
Sitthvaö. Ur skákmáli hefur
komist'innii daglegtmál manna i
breyttri eöa óeiginlegri merk-
ingu. Til aö mynda er stundum
rætt um Island sem vesælt peö i
valdatafli stórvelda. En þótt peö-
ið sé veikasti maöurinn á tafl-
boröi fer þvi viðs fjarri að þaö sé
alltaf vesælt. Þaö á sinar hetju-
stundir ekki siöur en þeir sem
meiri eru fyrir sér og ekki er þaö
sjaldgæft aö eitt peö ráöi Urslitum
I tafli. Peöiö er reiöubúiö aö láta
lif sitt fyrir kónginn, en þaö eru
aörir menn á taflboröinu lika
reiöubúnir aö gera ef svo ber und-
ir. En peðið á sér draum sem eng-
inn annar maöur á taflboröinu á:
þann aö komast upp I borö og
veröa drottning (eöa einhver ann-
ar aöalsmaöur ef þaö hentar bet-
,ur). „Peöin eru sál skákarinnar”
er haft eftir Philidor, frægum
frönskum taflsnillingi á 18. öld
(Hann var vist reyndar enn fræg-
ari sem tónskáld meöan hann
liföi, en söngleikir hans eru ekki
lengur fluttir 1 leikhúsum), Þetta
er nokkuö djörf fullyröing, en eitt
er vist: þaö þarf talsvert sálarlif
til þess aö leika peöum, þaö er oft
mjög vandasamt og fjarri þvi aö
vera leiöinlegt. Viö skulum lita á
dæmi:
Annarhvor á leik. Hvernig fer?
Hugsum okkur aö hvitur eigi
leik. Hann þarf aö gæta sln vel.
Renni hann sér á peöið meö 1.
Kf5, leikur svartur Kd4 — og
vinnur. Hvitur er þá I leikþröng,
hann verður aö leika kónginum
y|P Skák: Guðmundur Arnlaugsson — Spll: Frlðrlk Dungal Söfnun: Magnl R. AAagnússon — Bllar: Þorgrrmur Gestsson
wfevyi. .ý Skák
1 dag skrlfar Guðmundur Arnlaugsson um skak

Kynnist yðar eigin landi
Það gerið þér bezt með því að gerast félagi í FERÐAFÉLAGIÍSLANDS. Árgjaldinu
er alltaf í hóf stillt og fyrir það fáið þér Árbókina, sem ekki fæst í bókabúðum, og
mundi kosta þá mun meira en félagsmenn greiða fyrir hana með ársgjaldinu.
Árbækur félagsins eru orðnar 53 talsins og eru fullkomnasta íslandslýsing, sem
völ er á. - Auk þess að fá góða bók fyrir lítið gjald, greiða félagar lægri fargjöld í
ferðum félagsins og lægri gistigjöld í sæluhúsum
ÞAÐ BORGAR SIG AÐ VERA í FERÐAFÉLAGINU.
Gerizt félagar og hvetjið vini og kunningja til að gerast einnig félagar og njóta
hlunnindanna.
FEttlÞA FÉEA G I Vf l VWS
Öldugötu 3 — Reykjavik. Símar 19533 og 11 798.
frá og missir peöiö.
Látum hvítreynal.Kg5. Þá má
svartur ekki svara meö Kd4
vegna 2. Kf5og nú er þaö svartur
sem er I leikþröng! Svartur verö-
ur þvl aö reyna 1. — Kc4. En þá
kemur 2. Kf6! Kd4 3. Kf5 og hvftur
vinnur.
Eigi svartur leik, má hann ekki
leika l. — Kd4 (vegna Kf5), hann
leikurþvl Kc4oghótar Kd3.Nú er
hvltur bjargarlaus: 2. Kg5 Kd3 3.
Kf5 Kd4eða 2. Kg3 3. Kf3 Kd4 Og
vinnur.
Sigurleiöin er sú aö koma and-
stæöingnum I leikþröng.
Annaö skemmtilegt dæmi kem-
ur á næstu mynd.
Annarhvor á leik, hvernig fer?
Lltum fyrst á svarta kónginn.
Viö sjáum s.trax aö hann má ekki
hreyfa sig: Kc8 (eöa c7) a7 og
peöiö rennur upp. En hviti kóng-
urinn er ekki eins illa staddur.
Ef hvitur á leik, má hann ekki
leika kónginum til fl, f2, hl eöa
h2: 1. Khl 13 2. Kh2 g3+ 3. Kh3 f2
4. Kg2 h3+ 5. Kfl h2 6. Kg2 hlD +
7. Kxhl flDmát. Eini leikurinn er
þvi 1. Kgl. NU veröur svartur aö
leika peöi: 1. — f3 2. Kf2 h3 3. Kg3
eöa 1. — h3 2. Kh2 f3 3. Kg3. Á
þennan hátt stöövar kóngurinn
peöin. Reyni svartur 1. — g3,
kemur 2. Kg2 og stöövar peöin.
Hvítur vinnur þvl ef hann á leik.