Helgarpósturinn - 20.03.1981, Blaðsíða 19

—helgarpOStUrínrL Föstudagur 20. mars 1981.
Endurómar frá '68
Um helgina opnuðu þæi
Guönin Svava Svavarsdóttir og
Þorbjörg Höskuldsdóttir
sýningu i vestursal Kjarvals-
staða. Báðar eru þekktar af
fyrri sýningum, leikmyndagerð
og ýmsum hliðargreinum
myndlistarinnar sem of langt
mál yrði upp að telja. Þá eru
þær og tengdar StlM og þeim
sanna að boðskapur, biSistaf-
lega framreiddur, nægir ekki
einn til aö gæða listaverk lifi.
Ársskýrsla Amnesty Inter-
national og verk Suður--
amerisks rithöfundar geta hæg-
lega fjallaðum eitt og hið sama,
nefnilega hörmungar ibúa lat-
nesku álfunnar. Engum dytti þó
i hug að leggja listrænt gildi
Sixtinsku kapellunni i Vatikan-
inu. Það er heldur enginn löstur
aö hrifast af endurreisninni.
En það sem Þorbjörgu skortir
og endurrei^narmálararnir
höfðu i svo rikum mæli, er klár
myndhugsun. Verk Þorbjargar
eru of próblematisk og hamlar
það áhrifamætti þeirra. Flisa-
lögð gólfin og michelangelisku
búkarnir gefa ekki fyllilega til
kynna hvort um formræna, eða
táknræna hluti er að ræða. Slik
óvissa gæti orðið verkunum til
framdráttar og skapað at-
hyglisveröa spennu á fletinum,
en vegna mergöar slikra þátta á
fremur þröngu svæði, kafnar
þessi möguleikii málverkunum
og flestum undirbúnings-
drögunum.
hræringum sem áttu sér þar
stað á sjöunda áratugnum. Þar
var að fæðast nýr kafli i islensk-
um listum sem m.a. lýsti sér I
uppgj öri við abstrakt-málverkið
og endurvakningu hlutlægari
túlkunar. Hér var á ferðinni list
undir sterkum áhrifum engil-
saxneskrar popp-listar sem tók
á sig sérstæðan blæ hérlendra
aðstæðna. Kannski var það angi
af fyrstu borgarlistinni, spegil-
myndafþeim bókmenntum sem
voru aö fæðast um likt leyti og
fjölluðu um vandamál Islend-
inga i borgum og bæjum
nútimaþjóðfélagsins.
En vikjum að sýningunni.
Guðrún Svava sýnir 26 verk,
unnin á árunum 1979—’81.
Guðrún fékk starfsstyrk helm-
inginn af árinu 1979 og 1980 sem
m.a. gerði henni kleift að vinna
syrpumar ,,Um frelsið”. Þessar
myndraöir, fjórar að tölu,
mynda kjarnann f framlagi
Guðrúnar Svövu. Þær eru
sýndar ásamt vinnuteikningum,
vendilega unnum. Mest ber á
þriggja myndaröð (nr. 15), þar
sem hendur sleppa fagurlega
bróderuðu fiðrildi sem flýgur
uppog brýtur ramman á siðustu
myndinni. Boðskapurinn er
skýr og gæti vart verið ljósari.
Hið sama er að segja um hinar
myndraðirnar. Merkingin skil-
ar sér örugglega, enda er Guð-
rún Svava enginn viðvaningur i
vinnubrögðum.
Hitt er annað mál, að til-
finnanlega skortir teikn um að
listamanninum sé mikið niðri
fyrir. Málverkin láta áhorf-
andann nær ósnortinn. Hér er á
ferðinni gamla vandamálið sem
boðskapsmálarar seinni tima
hafa litt hirt um að leysa: Sam-
ræming innihalds og aðferðar.
Hvaða áhrif hefðu „þrælar”
Michelangelos haft á menn,
hefði hann fullunnið og fin-
pússað marmarann? Hvernig
hefði 9. symfónia Beethovens
hljómað, njörvuð við reglur
rókókó-tónlistarinnar? Væru
ljóð Mayakovskys jafn máttug,
hefði hann ort þau sem hexa-
metriskar Alexandrinur?
Aðferðir Guðrúnar Svövu
vinna einmitt gegn þeim frelsis-
hugmyndum sem hún vill laða
fram i verkum sinum og láta
hrifa skoðandann. Þær sýna og
Nú kemur „langbestsótta”
Clint Eastwoodmyndin frá
upphafi:
Viltu slást?
(Every Which Way But
Loose)
Hörkuspennandi og bráð-
fyndin, ný, bandarisk kvik-
mynd i litum.
Aðalhlutverk:
Clint Eastwood, Sandra
Locke og apinn Clyde
Isl. texti.
Bönnuð innan 12 ára.
Sýnd kl. 5, 7, 9 og 11.15
Allra siðasta sinn.
Hækkað verð.
Tvær af myndum þeirra Guðrúnar Svövu og Þorbjargar I vestursal
Kjarvalstaða.
skýrslunnar að jöfnu við góða
Suður-ameriska bókmennt.
Svipaða sögu er að segja um
önnur verk Guðrúnar Svövu á
sýningunni sem mynda nokkurs
konar „joumal intime” með
vinum og vandamönnum og
náttúrunni. Henni tekst illa að
koma til skila, ástúö þeirri og
tilfinningum þeim sem hún ber
til myndefnisins, vegna hinnar
isköldu og fótgenisku aðferðar
sem hún temur sér og frystir
basði fólkið og landið i enhvers
lags polaroid-klaka.
Guðrúnu Svövu yrði þvi vart
meint af að ihuga nánar eðli
þess miðils sem hún notar, t.d.
með þvi' að athuga hvað gert
hafi „Guernica” Picassos svo
áhrifamikla á sinum tima.
Vandamál Þorbjargar
Höskuldsdóttur eru önnur og
sistauðleyst. 1 þeim 30myndum
sem hún sýnir, eru gamalkunn
yrkisefni áberandi. Islenskir
jöklar og fjöll standa á tigla-
gólfi, likt og Paolo Uccello hefði
endurfæðst i Þorbjörgu, hér
norður við heimskaut. En
Uccello er ekki eini endurreisn-
armálarinn sem hún vitnar til.
Michelangelo gengur ljósum
logum um verk hennar, ekki
barasta andi hans, heldur einnig
manneriskir skrokkarnir. Þor-
björg dregur enga dul á þetta
dálæti sitt gagnvart italskri list
15. og 16. aldar og hélt að eigin
sögn upp á fertugsafmælið i
Égundirstrika flestum, vegna
þess að bestu verk Þorbjargar
eru smámyndir hennar sem hún
nefnir einfaldlega „Frumdrög”.
Einkum eru það myndir nr. 25,
26og 29, en þó sérstaklega nr. 28
sem gefa til kynna hvernig mál-
verkin gætu litið út, ef listamað-
urinn hræddist ekki slikar ein-
faldar og skýrar lokaniður-
stöður. Þvi það getur vart talist
annað en fælni, þegar Þorbjörg
dregur úr þessum hreina svip
skissunnar á striganum og gerir
málverkin óskýr i útfærslu og
tormelt.
Þorbjörg hefur annars mjög
margt til brunns að bera sem
prýtt getur ágætan listamann.
T.a.m. býr hún yfir rikulegum
teiknihæfileikum sem fram
koma i áöurnefndum verkum.
Það er þvispuming, hvort henni
hentiekkiannarogfinlegri mið-
ill en oh'umálverkið, svo sem
blýantur og pastellitir. Einnig
væri athugandi fyrir Þorbjörgu
að minnka stærð mynda sinna
ogkalla þannig fram hin hreinu
hlutföll Frumdraganna. Þvi
ekki tjóir til lengdar að pina
myndflötinn, láti hann ekki
sjálfviljugur að stjórn. Þá
verður að leita annarra bragða
eða aðferða, svo myndhugsunin
nái fram aö ganga.
Ekki óvitlausari maður en
Frakkinn Henri Matisse,
þreyttist seint á að brýna það
fyrirungum kollegum sinum, að
salur
Fílamaðurinn
Stórbrotin og hrifandi ný
ensk kvikmynd, sem nú fer
sigurför um heiminn, —
Mynd sem ekki er auövelt að
gleyma.
Anthony Hopkins - John Hurt
o. m.fl.
Islenskur texti
Sýnd kl. 3-6 9 og 11.20
Hækkað verð
salur
„Drápssveitin'
■'4Hí ._
Hörkuspennandi Panavision
litmynd, um hörkukarla sem
ekkert óttast.
Islendur texti.
Bönnuð innan 16 ára.
Sýnd kl. 3.05-5.05-7.05-9.05-
11.05
■salur
Átök i Harlem
Afar spennandi litmynd,
framhald af myndinrri
„Svarti Guðfaðirinn” og seg-
ir frá hinni heiftarlegu hefnd
hans, með Fred Williamson.
son.
Bönnuð innan 16 ára.
Islenskur texti
Sýnd kl. 3.10-5.10-7.10-9.10-
11.10
---salur
Zoltan
Hundur Dracula
Hörkuspennandi hrollvekja i
litum, með Jose Ferrer.
Bönnuö innan 16 ára.
tsl. texti.
Sýnd kl. 3.15, 5.15, 7.15, 9.15
og 11.15.
gæta að stærðarhlutföllum
myndflatarins i samræmi viö
vægi myndefnisins. Þorbjörg
ætti að rýna betur i smámyndir
sinar og reyna að skilja í hverju
ágæti þeirra felst.
SMIDJIIVEGI 1, KÓP. SÍMI 43500
(Út»»9»bMli«>i0»lnii
»■»«■»> I Kópavogi)
brjósti brenna. Mynd full af
glappaskotum innan sem
utan skólaveggjanna. Mynd
sem kemur öllum i gott skap
I skammdeginu.
Leikstjóri: Gerald Sindell
Tónlist: Ray Davis (úr
hljómsv. Kinks)
Aðalleikarar: Lisa London,
Pamela Bryant, Kimberley
Cameron
Isl. texti.
Sýnd kl. 5, 7 og 9
um ævintýramanninn Harry
Black og glæpamenn sem
svifast einskis til að ná tak-
marki sinu.
Leikstjóri: Harry Neill
Aöalhlutverk: Vic Morrow,
Charlotte Rampling, Caesar
Romero, Victor Buono.
tslenskur texti.
Sýnd kl. 11
Sönnuð innan 14 ára
; Sfmsvari sfmi 32075.
PUNKTUR
PUNKTUR
KOMMA
STRIK
Ný islensk kvikmynd
byggð á samnefndri met-
sölubók Péturs Gunnarsson-
ar. Gamansöm saga af
stráknum Andra, sem gerist
i Reykjavik og viðar á árun-
um 1947 og 1963.
Leikstjóri: Þorsteinn
Jónsson
Kvikmyndataka: Siguröur
Sverrir Pálsson
Leikmynd: Björn Björnsson
Búningar: Friöur Olafs-
dóttir.
Tónlist: Valgeir Guöjónsson
og The Beatles.
Aðalhlutverk:
Pétur Björn Jónsson
Hallur Helgason
Kristbjörg Kjeld
Erlingur Gislason.
Sýnd kl. 5, 7 og 9
Nóvemberáætlunin
I fyrstu virtist þaö ósköp
venjulegt morð sem einka-
spæjarinn tók að sér, en svo
var ekki.
Aðalhlutverk: Wain Rogers
sem þekktur er sem Trippa-
Jón úr Spitalalifi.
Endursýnd kl. 11.
Bönnuð börnum.
19
ystr-=2b4Ó
PUNKTUR
PUNKTUR
KOMMA
STRIK
ggi
Ný islensk kvikmynd
byggð á samnefndri met-
sölubók Péturs Gunnarsson-
ar. Gamansöm saga af
stráknum Andra, sem gerist
i Reykjavik og viðar á árun-
um 1947 og 1963.
Leikstjóri: Þorsteinn
Jónsson
Kvikmyndataka: Siguröur
Sverrir Pálsson
Leikmynd: Björn Björnsson
Búningar: Friöur Olafs-
dóttir.
Tónlist: Valgeir Guðjónsson
og The Beatles.
Aöalhlutverk:
Pétur Björn Jónsson
Hallur Heigason
Kristbjörg Kjeld
Erlingur Gislason.
Sýnd kl. 5, 7 og 9
Ssunnudag kl. 3—5—7—9
3*1-15-44
Tölvutrúlofun

What do you do
when eveivtfwng
beiwcen
ibe two ot you
seeini wong?
Ný bandarisk Iitmynd með
isl. texta. Hinn margumtal-
aði leikstjóri R. Altman
kemur öllum i gott skap meö
þessari frábæru gaman-
mynd, er greinir frá tölvu-
stýrðu ástarsambandi milli
miðaldra fornsala og ungrar
poppsöngkonu.
Sýnd kl.5 og 9.15.
Brubaker
Sýnum ennþá þessa frábæru
mynd með Robert Redford
kl. 7.
Hækkað verð.
■3*1-89-36
Cactus Jack.
Afar spennandi og spreng-
hlægileg ný amerisk kvik-
mynd i litum um hinn ill-
rænda Cactus Jack. Leik-
stjóri. Hal Needham.
Aðalhlutverk: Kirk Douglas,
Ann-Margret, Arnold
Schwarzen egger, Paul
Lynde.
Sýnd kl. 5,9 og 11.
Sama verð á öllum sýning-
um.
Midnight Express
Sýnd kl. 7