Helgarpósturinn - 28.08.1981, Blaðsíða 19

—neigarpOSTUrmn—Föstudagur 28. ágúst 1981
Jf' r r
19
Berir og hálfberir kroppar
koma víöa við sögu I „Þetta er
Amerika”.
furöulegt land i augum Evrópu-
búa, og jafnvel Bandarikja-
manna sjálfra. Ahorfendur hafa
gaman af að sjá eitthvað furðu-
legt i Ameriku. Ekki sist ef þaö
tengist jafnan beru fólki, oftar
en ekki brjóstastóru kvenfólki,
ofbeldi, eða viðbjóði eins og
rottum, ormum, mannætufisk-
um, hænsnaskit o.fl. Viðbrögöin
sem sóst er eftir eru „Nei, vá”
eöa „Nehei!”, „Nei oj!” eða
bara , ,oj! ”. Og þetta er það sem
maður heyrði i Laugárásbiói.
Aðstandendur þessara mynda
spila með fólk. Þeir höfða til
„lægri” hvatanna svokölluðu
(en eru svosum ekki verri að þvi
leyti en margir aðrir kvik-
Snöggur fangavörður
Laugarásbíó:
Þetta er Amerika (This is
America). Bandarisk. Argerð
1980. Framleiðandi: Romano
Vanderbes. Kvikmyndari og
klippari: Robert Megginson.
Mér finnst eiginlega vanta eitt
atriði aftan við þessa mynd um
furðuleg fyrirbæri i Ameriku,
þ.e. örstutta frásögn af þvi að
myndagerðarmenn) og svo
ljúga þeir að fólki.
„Þetta er.Amerika” er byggð
upp af mörgum stuttum frá-
sögnum af skringilegu fólki,
undarlegum háttum og svo
framvegis. Þulur skýrir hvað er
á seyði. Ég hef á tilfinningunni
að sumt af þessu geti verið satt,
i öðru sannleiksvottur, sem
Kvikmyndir
eftir Guðjón Arngrimsson Arna
Þórarinsson og Björn Vigni Sigurpáls
kvikmyndagerðarmenn skuli
hafa það gott á þvi að gera kvik-
mynd eins og þessa. Það þykir
mér furðulegt fyrirbæri.
Mynd þessi er framhald af
annarri með sama nafni sem
Laugarásbió sýndi fyrir nokkru
við verulegar vinsældir. For-
múlan er einföld: Amerika er
siðan er ýktur á alla kanta, en
svo sé sumt hrein lygi. Ég get
nefnt dæmi: Undir lokin er kvik-
mynd af þvi þegar fangi er
tekinn af lifi i rafmagnsstól.
Þulurinn segir að hún hafi verið
tekin á laun af einum fanga-
varðanna, og að þetta
sé ifyrsta
k
Hrossatað
Tónabíó:
Equus. Bandarisk. Árgerð 1979.
l. eikstjóri: Sidney Lumet.
Handrit Peter Shaffer eftir
samnefndu leikriti hans. Aðal-
hlutverk: Richard Burton og
Peter Firth.
Breska leikritaskáldið Peter
Shaffer skrifaði Equus fyrir
nokkrum árum og var það sýnt
við mikla hrifningu i leikhúsum
beggja vegna Atlantshafsins,
m. a. fengu islenskir leikhús-
gestir að sjá áhrifamikla
sýningu verksins i Iðnd um það
leyti.
1 kvikmyndinni sem Tónabió
sýnir nú er leitast við að aðhæfa
leikritið lögmálum kvik-
myndarinnar en efnislega er
leikritinu fylgt. Kveikjan að
leikritinu mun vera raunveru-
legur atburður, þar sem ungl-
ingspiltur blindaði nokkra hesta
meö eggjárni.
1 leikritinu og nú siðar kvik-
myndinni er leitast við að graf-
ast fyrir um orsakir verknaðar-
ins og er það gert á svipaðan
hátt og þegar rannsóknarlög-
reglumaður er að leysa morð-
gáturi'glæpasögum. Hér a* hins
vegar sálfræðingur i hlutverki
lögreglumannsins og i' aðalhlut-
verki ásamt piltinum unga.
Verkið lýsir samskiptum þeirra
tveggja og baráttu læknisins viö
aö skýra orsakir verknaðarins i
þeim tilgangi aúðvitað að lækna
piltinn.
Alltgengur þetta náttúrlega
upp i samræmi við sakamála-
sagnaformúluna. En verkið
hefur lika viðtækari skirskotun
sem eykur vissulega gildi þess.
Hér er komið inn á spurninguna
um tilgang og markmið geð-
lækninga almennt. Hvað er að
vera normal og er endilega vist
að geðsjúklingur verði ham-
ingjusamari við að læknast.
Slikar spurningar leita á geð-
lækninn og stigmagnast i rás
viðburða verksins.
Leikrit Peter Shaffer er
áhrifamikiðog gott leikhúsverk,
eins og þeir muna sem séð hafa
leikritið eða lesið það. Þvi
miður verður það sama ekki
sagt um m yndina. Hverju um er
að kenna er i fljótu bragði ekki
auðvelt að svara. Þó virðist sem
ruglingslegt handrit og óeðlileg
atriðaskipti valdi þar mestu um
með þeim afleiðingum að
heildaráhrif verksins fara fyrir
bi, óli'kt þvi sem gerðist i leik-
ritinu.
Ekki bætir heldur úr skák
þegar leikari i lykilhlutverki, i
þessu tilfelli Burton i hlutverki
sálfræðingsins, hvorki hæfir
hlutverkinu né veldur þvi. í
rauninni er Joan Plowright eini
leikarinn sem sýnir einhver til-
þrif i þessari mynd en hún
leikur móður piltsins. Leikstjór-
inn Sidnev Lumet, sem a að baki
margar góðar dramatiskar
myndir, hefur greinilega verið
eitthvaö miður sin við gerö
þessarar myndar.
Sem sagt — illa farið með gott
efni. —BVS
Stirt um stef
Stjörnubíó:
Tapað — fundið (Lost and
Found) Bandarisk. Argerð 1979.
Handrit: Melvin Frank, Jack
Rose. Leikstjóri: Melvin Frank.
Aðalhlutverk: George Segal,
Glenda Jackson, Maureen
Stapleton, Paul Sorvino.
Sú góöa enska dramatiska
leikkona, Glenda Jackson virð-
ist ætla að verða innlyksa i am-
eriskum rómantiskum komedi-
um og leikur þá annað hvort á
móti Walter gamla Mattheu
(House Calls, Hopscotch, —
báðar sýndar i Laugarásbiói, sú
siðari fyrr i sumar undir nafn-
inu Darraöardans) eða þá, eins
og hér, George Segal. Fyrri
mynd þeirra Segals af þessu
tagi hét A Touch of Class og var
sýnd i Hafnarblói fyrir rúmum
fimm árum eöa svo. Höfundar
voru þeir sömu og nú, Frank og
Rose. Ég er ekki viss
um aö Glenda eigi aö
halda áfram á

Tvær bíómyndir annað
hvort laugardagskvöld
— en annars fáar nýjungar í vetrar-
dagskrá sjónvarpsins
Fjárskortur einkennir öðru
fremur vetrardagskrá sjónvarps-
ins eins og hún litur út niina. Dag-
skráin verður li"k þvi sem htin hef-
ur áður verið, og heldur styttri en
undanfarna vetur, vegna
sparsemisráðstafana sem óþarft
er að kynna.
Einn liður i þeim ráðstöfunum
er þó sá að vetrardagskrá hefst
ekki fyrr en eftir miðjan október,
i stað þess fyrsta áður.
Samkvæmt þvi sem nú liggur
fyrir að sögn þeirra Emils
Björnssonar, fréttástjóra og
Björns Baldurssonar, dagskrár-
fulltrúa mun Magnús Magnússon
öðrum fremur setja svip sinn á
vetrardagskrána. Nú framan af
vetri munu Vikingaþættir hans
veröa sýndir, alls tiu hálftima
þættir.Og ef að likum lætur verða
svo eftir áramót sýndir þættir
hans um Landið helga, „The
Land of the Bible”, sem f jalla um
sögu þjóðanna fyrir botni
Miöjarðarhafs. Báðir þessir
myndaflokkar hafa vakið veru-
lega athygli i Bretlandi og viðar,
þar sem þeir hafa verið sýndir.
Sjónvarpsdagskráin verður
annars með svipuðu sniði og verið
hefur.Allirföstu þættimir: Vaka,
Stundin okkar, A döfinni, Dag-
skrá næstu viku og Fréttaspegill
verða á sinum stað. Að visu
standa vonir til að hægt verði að
skipta Fréttaspegli i þrennt og
hafa stutta þætti þrisvar i viku, en
tæknilegir erfiðleikar hafa sett
strik i reikninginn þar. Þó er ekki
útilokað að eftir áramótin verði
sú skipan komin á.
Þá er ætlunin að sýna tvær,
biómyndir annaö hvort laugar-
dagskvöld, og yrði þá fyrri mynd-
in sýnd strax klukkan niu, og
endursýning á gamalli mynd úr
safni sjónvarpsins, þar á eftir,
þannig að dagskránni væri lokið
milli kl. hálf eitt og eitt.
Af innlendri dagskrárgerð er
það helst að frétta aö Snorri
Sturluson verður sýndur i siöari
hluta september og skömmu
siðar , JCusk á hvitflibbanum” og
„Likamlegt samband i Norður-
bænum”. Þá er fyrirhugaður
spurningaþáttur i einhverju
formi nú fyrir jólin.
Hjá fréttadeildinni er ómar
Ragnarsson að vinna við þátt sinn
„Stiklur”, sem verður einskonar
heimsóknaþáttur. Ómar mun
fara um landið og hafa viðkomu
þar sem hann fyrirhittir að
minnsta kosti eitt af þrennu:
Sögustaö, náttúrufyrirbæri,
merkilegt fólk. Þættir hans verða
sýndir hálf smánaðarlega eins og
þeir endast. Þeir verða sex til
átta talsins.
Ómar er einnig með á taktein-
um þáttaröð um eldstöðvar á
Islandi, þar sem hann mun
liklega njóta aðstoðar dr. Sig-
urðar Þórarinssonar.
Magnús Magnússon verður áber-
andi á fslenskum heimilum i vet-
ur.
Þá eru Valdimar Leifsson og
Ingi Hrafn Jónsson að vinna þátt
um stöðu fatlaðra á landinu, og
Baldur Hermannsson aö vinna
annan þátt um kjör aldraðra.
Af erlendum myndaflokkum
auk þeirra sem áöur hefur verð
minnst á má nefna bandariskan
fræðsluþáttsem heitir Cosmos og
fjallar um alheiminn. Löðri
lýkur, i bili aö minnsta kosti, um
mánaðamótin september/októ-
ber og i' staðinn kemur gaman-
seria frá BBC. Þá er einnig á döf-
inni að sýna nýja sakamálaseriu,
sem Björn Baldursson vissi ekki
frekari deili á, en hún verður
væntanlega á laugardags-
kvöldum i' vetur.
— GA.
írinn James Galway
á Listahátíð 1 982
Flautuleikarinn James Galway
verður meðal gesta á næstuLista-
00110, að sögn örnólfs Arnasonar,
framkvæmdastjóra. Ekki hefur
verið endanlega gengið frá öðrum
samningum við listamenn.
James Galway er tri, og einn
þekktasti flautuleikari heims.
Hann mun koma fram á einum
stjörnuhljómleikum á Listahátið
og leika verk eftir Mozart, Haydn
og fleiri. Sinfóníuhljómsveit ís-
lands mun leika með Galway
undir stjórn David Measham,
sem einnig er Irskur og sem kem-
ur með Galway hingað til lands.
örnólfur sagði að frekari tið-
inda af Listahátið væri ekki aö
vænta fyrr en i lok september.
— GA
G/æsiheimsókn
Þaö er vist ekki ofsögum sagt
að heimsókn danska saxistans
John Tchicai og félaga hans
færeyskra og danskra, hafi
verið dýrðarsending i haust-
drungann reykviska. Tchicai er
einn af meisturum hins frjálsa
djass og átti stóran þátt i að
móta þá tónlist á New York
árum sinum 1962—66. Þar blés
hann i kompanii við Archie
Shepp, John ColtranetRoswell
Rudd ofl. ofl. 1966 sneri hann
heim til Danmerkur þarsem
fóru góðir straumar milli kapp-
anna og Askell dró ekki af sér I
rýþmagaldrinum.
Eftir stuttan stans settist
Tchicai við bumbur, seið-
magnað afrikubitið barst um
salinn og Askell blés i skógar-
flautur, sönglandi af ætt frum-
skógarins magnaöist i þéttum
mannskógi Djúpsins. Svo var
hlé.
Er tónagaldurinn hófst aö
nýju blés Tchicai I aitinn og blés
eigin verk. Málgleði rikti i ein-

Jazz
eftir Vernharð Linnet

friður rikir i grænum lundum
skóga og siöan hefur hann ausið
af nægtarbrunni sinum i hin
andlegu glös Evrópubúa.
A þriðjudagskvöldiö var léku
Tchicai og Áskell Másson, slag-
verksmeistari og tónskáld,
dúett I Djúpinu. Það er mikiö
lán að eiga Áskel og er hann sá
eini, enn sem komiö er, sem viö
getum teflt fram er kappar úr
heimi frjálsdjassins sækja okk-
ur heim. Áskell lék á flest að
venju, trommur og trumbur,
flautur og blistrur, flöskur og
hringlur, raddbönd og kinnar,
bjöllur og gjöll. Tchicai biés i
altó og tenórsaxafóna og söngl-
aði.
John Tchicai blés einsog sá er
valdið hefur og það var ljóst frá
upphafi að þarna fór einn af
meisturunum, slikt leynir sér
aldrei. Upphafsdúettinn var
mjög skemmtilegur, viða var
komið vifystandardar, bopþemu
og avantgardstef runnu úr
tenorum milli spunakaflanna og
svo brá fyrir Laugardagskvöld-
inu danska og stemmu sem eins
gat verið færeyskættuð. Það
hverju horni og grinagtugur að
vanda greip Tchicai slikt á lofti
og hóf mumbelræðu sem Askell
svaraði. A hnjánum blés hann
svo sinn daglega Monk: Monk’s
Mood. Að siðustu var marsérað
að lokatónunum.
A miövikudagskvöld voru tón-
leikar i Norræna húsinu (sem
voru endurteknir I gærkvöldi)
og voru þar á dagskrá ýmsir
ópusar svo og verk pianistans
Kristjáns Blak við ljóö William
Heinesens, hugljúf tónlist ekki
fjarri norræna impress-
jónismanum og las Tchicai
ljóðin. Ernst Dalsgarö lék á
þverflautu, blokkflautu og pan-
flautu og á rafbassa var
Jóhannes av Rógvu Joensen.
Kristján nefnir hljómsveit sina
Snjóugluna og hefur a.m.k.
gefiö út eina plötu með henni
þarsem finna má einn ópusinn
sem þeir léku: Kópavísu.
Tchicai hóf tónleikana með
verki eftir gitarleikarann
Pierre Dórge og svo var kúrsinn
tekinn á frjálsa tjáningu.
Guðmundur Steingrimsson lék
með á trommur og ræddi
Tchicai og Áskell I Djúpinu —
góðir straumar milli kappanna,
segir Vernharður Linnet og tel-
ur heimsókn John Tchicais og
félaga verða lengi I minnum
hafða.
Tchicai við hann á villimanna-
máli þvi er báðir skilja og varð
úr stuttur en skemmtilegur dúó.
Monk sinum trúr blés Tchicai
eitt verka hans: Well You
Needn’t og hitnaði þá mörgum
um hjartarætur. Kristján Blak
sólóaði 1 anda höfundar og var
þaö ekki illa gert og þó sveiflan
væri ekki sterk hjá
Færeyingunum rikti ljóðræn
fegurð i sólóum þeirra. 1 lokin
var boðið uppá karnival og
Rollins var ekki fjarri. Tchicai
minntist hans i melódiu, tenor-
tón og uppsveiflu hljóðfærisins.
Þessi heimsókn verður lengi I
minnum höfð og vonandi kemur
eitthvað gott útúr námskeiðinu
sem Tchicai hélt meö islenskum
hljóðfæraleikurum.
t kvöld ætla þeir Kristján
Blak, Ernst Dalsgarö og
Jóhannes av Rógvu að djamma
með islenskum hljóöfæraleik-
urum I Stúdentakjallaranum.
Vonandi fáum viö þá að heyra i
sem flestum og að öllu forfalla-
lausu veröa Rúnar Georgsson,
Viðar Alfreðsson, Reynir
Sigurösson, Arni Scheving og
Guðmundur Steingrimsson i
hópnum. _