Helgarpósturinn - 23.07.1982, Blaðsíða 8

Föstudagur 23. júli 1982 irinn
Hneykslið
m
I
bankanum
t aprllmánuöi slðastliðnum
læddist stúlkubarn I Bandarikj-
unum og hlaut nafniö Victoria.
Það væri I sjálfu sér ekki i frásög-
ur færandi nema vegna þess að
Victoria litla cr fyrsta barniö sem
verður til við frjóvgun konu með
sæði úr svonefndum Nóbel-sæðis-
banka i Dcl Mar í Kaliforniu.
Sæðisbanki þessi er stofnaður
af iönjöfrinum Robert K. Graham
sem ætiar að rækta „séni” með
þvi að fá andans jöfra og gáfu-
menni til aö gefa sæöi. Nafnið
Nóbel festist viö bankann vegna
þess að fjórir nóbelsverölauna-
hafar voru meöal þeirra sem
lögðu i stofnsjóðinn.
En nú er komiö upp hneyksli i
sambandi við móður Victoriu og
fósturföður, hjónin Joyce og Jack
Kowalski. Það hefur komiö upp
úr dúrnum aö þau eiga sér fortið
sem ekki er beint til fyrirmyndar,
allra sist þegar séniræktun á i
hlut.
Hjónin giftust áriö 1974 og
bjuggu þá með tveimur börnum
Joyce frá fyrra hjónabandi.
Tveimur árum siðar voru þau
svipt umráðarétti yfir þessum
börnum þegar upp komst að'
þau misþyrmdu þeim á ýmsa
lund. Það var einkum Jack sem
sá um misþyrmingarnar. Var
ekki óalgengt aö hann hýddi þau
með leðurólum ef þau komu heim
úr skóla meö einkunnabækur
sem ekki voru sjúpföðurnum aö
skapi. Eitt sinn neyddi hann
drenginn tii að fara i SKólann á
náttfötunum einum saman með
skilti framan á sér þar sem stóð
að hann vætti rúmið á næturnar.
Og til aö kóróna hneyksliö kom
einnig i ljós aö þau hjónin voru
bæði dæmd til fangelsisvistar árið
1978 fyrir fjársvik og skjalafals.
Sátu þau inni i rúmt ár.
Bankastjórinn Graham var
vitaskuld nokkuð sleginn þegar
honum voru sögð tiöindin. Lýsti
hann þvi yfir að sennilega heföi
eitthvaö veriö slegiö slöku við
uppiýsingasöfnunina þegar fortið
hjónanna var rannsökuð-
En hann sagði að þessi mistök
myndu engin áhrif hafa á rekstur
og framtið sæöisbankans. Hann
bætti þvi við að þótt Jack Kow-
alski hefði ekki verið góður við
stjúpbörn sin fyrrverandi væri
engin ástæða til að ætla annað en
að hann muni reynast Victoriu
litlu góður faðir. Benti Graham á
þá staðreynd máli sinu til sönnun-
ar að Jack heföi sjálfur fram-
kvæmt frjóvgunina.
Hver þénar
mest?
t Bandarikjunum er komin út
bók þar sem greint er frá þeim
launakjörum sem ýmsir frægir
menn og minna frægir búa við.
Þar kemur fram að hæst launaði
þjóöarleiðtogi heims er Ronald
Reagan Bandarikjaforseti og
kemur vist engum á óvart.
Arslaun hans nema 2.2 milljón-
um islenskra króna. Lægst laun-
aöi starfsbróðir hans er forseti Sri
Lanka sem má sætta sig við uþb.
2.700 krónur á ári. Sá hlýtur aö
hafa einhverjaraukatekjur.
Lægstu laun sem bókarhöfund-
ar gátu grafið upp i heiminum eru
meöaltekjur bænda i
Mið-Amerikurikinu Kamerún,
þeir þéna 440 krónur á ári og hafa
engar aukatekjur. Sá sem þénaði
mest árið 1980 var Bitillinn fyrr-
verandi, Paul McCartney. Hann
halaöi inn rfflega hálfan milljarð
islenskra króna það árið.
Lilja G. Þorvaldsddttir og Aðalsteinn Bergdal.
Lilja og Alli með stærðfræðilegt
spaug í Sjallanum:
Viðtökurnar fara eftir
innræti hvers og eins
,,Það má eiginlega segja að
þetta sé gamall draumur Baldurs
Georgs. Hann segist hafa gengið
með þetta I maganum i 36 ár en
ekki þorað”.
Aðalsteinn Bergdal, leikari,
lýsir þannig tilurö sýningarinnar
um „Prófessorinn”, sem frum-
sýnd verður I Sjallanum á Akur-
eyri á sunnudagskvöldið. Aðal-
steinn leikur sjálfur prófessorinn
en kona hans, Lilja Þorvaldsdótt-
ir, leikur hvorki meira né minna
en þrjú önnur hlutverk, eigin-
konu, dóttur og vinnukonu.
„Baldur hefur i gegnum árin
safnað ýmsu saman frá brellu-
körlum viða um heim”, sagði
Aðalsteinn þegar HP spurði hann
um verkið. „Þetta er grin og
glens, brellur og brögð, sem
Baldur hefur skrifað og sett sam-
an. Það er stærðfræðiprófessor,
sem leikurinn snýst um — hann
segir söguna og reiknar út stærð-
fræðilega nánast allt, sem nöfn-
um tjáir að nefna. Ég heid að mér
sé óhætt að segja að þetta sé i
fyndnara lagi — það fer svo að
sjálfsögðu eftir innræti hvers og
eins hvernig þessu verður tekið
niður á við. Aö sjálfsögðu er pró-
fessorinn sjálfur mjög viröulegur
og orðvar maður og kúltiverað-
ur...eins og þetta er allt saman.”
Þau Lilja og Aðalsteinn munu
skemmta gestum i Sjallanum
meö þessum skripaleik a fimmtu-
dags- og sunnudagskvöldum
næstu 5-6 vikurnar. „Upphaflega
var þetta sýning upp á hálfan
annan tima”, sagði Lilja, „en við
höfum skipt henni i tvennt og
verðum með tvisvar sinnum
fjörutiu minútna þætti. Svo erum
við að gera okkur vonir um að
geta komist meö sýninguna i ná-
grannabyggöir Akureyrar, bæði
austan og vestan viö. Það gæti
einnig komið til tals aö við færum
með styttri kafla úr verkinu til
þeirra, sem hafa vilja — höfum
reyndar gefið vilyrði fyrir þvi á
einum eða tveimur stööum. Það
er nefnilega hægt með litilli fyrir-
höfn að búta þetta meira niður án
þess að skemma fyrir verkinu.”
Þegar þau Lilja og Aðalsteinn
hafa sýnt á Akureyri i siðasta
sinn i haust halda þau aftur til
Reykjavikur. Óvist er hvort þau
taka sýninguna upp i höfuðborg-
inni (þótt um það sé standandi
boð) þvi bæði hafa lofað sér i sýn-
ingar i stærri leikhúsum Reykja-
vikur — Lilja i Þjóöleikhúsinu og
Aðalsteinn i Iðnó.
„Nú, svo er i okkur spenningur
— viö erum full tilhlökkunar að
fara noröur. Verkið er tilbúið og
verið að leggja siöustu hönd á
búninga”, sagði Lilja Þorvalds-
dóttir.
—óv
Nýr og betri
kínalífselixír
Kinverskir læknar hafa fundið
eldgamla uppskrift af yngingar-
meðali sem öldum saman var
haldið leyndri eins og mörgu öðru
i þessu mikla landi. Aöur fyrr var
lyfiö einskorðað viö keisarann og
hans nánustu.
Nú hafa læknar i Kina gert til-
raunir með lyfið á embættis-
mönnum flokksins og mennta-
mönnum og hafa þær gefið góða
raun. Að sögn eykur lyfiö úthald-
ið, og kyngetuna, bætir minniö og
skerpir hugsunina. — Mönnum
finnst þeir vera 10 árum yngri
þegar þeir taka inn lyfið, segir
læknaprófessorinn Feng Geng-
sjeng og er að vonum hreykinn.
Hann bætir þvi við aö engar auka-
verkanir hafi komið fram við til-
raunirnar.
Aöalinnihald lyfsins er unnið úr
ginseng-rótinni sem er mikið
notuö i fornum læknavisindum
Asiu.Lyf sem innihalda ginseng
náöu fyrir nokkrum árum mikl-
um vinsæidum hér á landi og má
ekki sist þakka það áróðri meist-
ara Þórbergs sem kallaði lyfin
„kínalifselixir” og kvaðst end-
urheimta rauða háralitinn þegar
hann tók þau reglulega inn.
Niður með seðlana!
Dómstóll I Utah-fylki I Banda-
rikjunum hcfur komist aö þeirri
niöurstöðu að óleyfilegt sé aö nota
pappirspeninga, seöla, sem
gjaldmiöil I Bandarlkjunum.
Máli sinu til stuðnings bendir
dómstóllinn á ákvæði i stjórnar-
skrá Bandarikjanna þar sem seg-
ir að fylkisstjórnir megi ekki taka
viö öðru en silfri eða gulli frá
skuldunautum sinum.
Dómstóllinn hefur höfðað mál á
hendur bandariska seðlabankan-
um (!) fyrir itrekuö lögbrot, en
fylkisstjórnin hefur neitað aö
fylgja málinueftir.
Dægurtextahöfundar taka
höndum saman:
Stundum verður allt
skakkt og bjagað
„Þetta er svo sem ekkert hita-
mál, við viljum bara fá hreinni
linur i þessa hluti”, segir Þor-
steinn Eggertsson, stjórnarmað-
ur I nýstofnuðu félagi dægur-
textahöfunda.
Félagar eru á milli 30 og 40 og
telja alla helstu og afkastamestu
dægurtextahöfunda landsins —
formaður er ólafur Gaukur.
„Félagið er aðallega stofnað til
að gæta réttinda okkar, einkum
höfundarréttar”, segir Þorsteinn,
,,og þá fyrst og fremst gagnvart
útgefendum. Þaðhafa sum okkar
lent i þvi að vera beðin um aö
gera texta við ákveðin lög og lagt
i það þá vinnu, sem þvi fylgir. Svo
kemur i ljós að fleiri hafa verið
beðnir að gera texta við sömu lög
og siðan velja útgefendur eöa
flytjendur úr. Þá er staðan sú, að
aðeins einn fær borgaö fyrir sina
vinnu, sá sem er hinn „heppni”.
Þetta nær auðvitað engri átt, viö
viljum fá borgað fyrir okkar
vinnu. Hún er sú sama hvort sem
textinn endar á plötu eða ekki.”
Annaö hagsmunamál félagsins
er aö tekið sé tillit til textahöf-
unda t.d. við endurútgáfu laga
eða platna og textahöfundarnir
vilja einnig geta fylgst meö þvi
hvernig textar þeirra koma út á
prenti þegar sérstök textablöð
fylgja plötum eins og er algengt.
„Menn eiga til aö breyta textum,
sem vissulega getur verið réttlæt-
anlegt, en maður á að geta fylgst
með þvi”, segir Þorsteinn. „Svo
kemur þetta stundum allt skakkt
og bjagað út.”
Það liggur i augum uppi, að
Þorsteinn á sjálfur töluveröra
hagsmuna að gæta á þessu sviði.
Hann hefur gert nærri 260 dægur-
lagatexta, sem nú eru til á plöt-
um; það myndi fylla yfir 20 breið-
skifur væri allt tekið saman. Og
hann er ennþá aö. Nýlega hefur
hann lokið við að gera texta á
væntanlega rokkplötu frá S.G.-
hljómplötum, sem Björgvin Hall-
dórsson hefur haft veg og vanda
af, hann á nokkra texta á næstu
plötu Þú og ég-dúettsins og fleira
er i gerjun.
„Nei, ég held að það sé borin
von að maöur geti lifað á dægur-
textagerð”, segir Þorsteinn Egg-
ertsson. „Ég gerði það reyndar
eitt ár, ’76 — árið eftir að Búðar-
dalurinn kom út. Þá gerði ég 67
texta, sem allir fóru á plötur. En
ég held að það veröi bið á að maö-
ur reyni aftur að lifa á þvi að vera
textahöfundur.”
—ÓV
Þorsteinn Eggertsson
Bjarndýr á flótta
Austurrikismenn eru orðnir
vanir þvi að taka á móti flótta-
mönnum frá austantjaldslöndun-
um og sýna þeim gestrisni i hvi-
vetna. Þeir geröu enga undan-
tekningu á þvi þegar móðir kom
labbandi yfir tékknesku landa-
mærin með tvö börn i eftirdragi.
Flóttafólk þetta var þó fremur
óvenjulegt þvi þarna var á ferð
bjarnynja með tvo húna. Er talið
að mæðginin hafi lagt á sig 130 km
ferðalag fótgangandi frá
Karpatafjöllum i Tékkóslóvakiu
til að komast i vestræna frelsið.
Ekki er vitaö til þess að tékk-
nesk yfirvöld hafi lagt stein i götu
flóttafólksins á ferðalaginu.
Goðsögn afhjúpuð
Vesturlandabúar hafa löngum
litiö með aðdáun til Japana fyrir
mikil afköst i starfi. Nú er ekki
ástæða til þess lengur. Það hefur
verið sannað að Japanir eru alls
ekki afkastameiri en verkamenn I
helstu iönrikjum Vesturlanda.
Ef afköst japanskra verka-
manna eru sett við 100 eru afköst
bandariskra verkamanna 157,
Belga 143, Frakka 141 og Vest-
ur-Þjóöverja 139. Bretar eru hins
vegar afkastaminni en Japanir,
þeirra afköst mælast vera 95 á
sama skala.
Japanir hafa áhyggjur af þessu
og kenna um löngum vinnudegi i
iönaðinum. Það vandamál ættu
menn að kannast við hér á landi,
enda er sifellt verið aö kvarta yfir
lélegum afköstum i islensku at-
vinnulifi. Japanir hugga sig þó
viö að afköstin hafa heldur verið
að aukast undanfarin ár og
siðustu tvö ár hefur aukningin
verið talsvert meiri en á Vestur-
löndum.
GLUGGAPÓSTURINN
mm