Helgarpósturinn - 23.07.1982, Blaðsíða 17

irinn Föstudagur 23. jút? 1982
17
Næstum orðin Englendínpr
risa svo hátt, — að hlusta eftir þvi hvað
konur eru að segja. Halda sig vita það
fyrirfram og halda sig þvi stórkostlega
jafnréttismenn — það er svo sem enginn
vandi þegar skilgreiningarnar eru manns
eigin'. Þetta er það sem ég vildi kalla ,,að
láta sko ekki standa á sér i jafnréttismálun-
um! ”
I Bretlandi er búið að setja lög um allt
mögulegt sem varðar jafnrétti kynjanna.
Það er náttúrlega farið framhjá þeim eins
og gengur, en þar er þó viðurkennt að jafn-
réttið skipti máli. Ég fékk um daginn bréf
frá enskri konu sem er önnur tveggja
kvenna sem Lundúnaborg hefur á launum
við að gera könnun á stöðu ungra kvenna i
ljósi breyttra aðstæðna. Þar er ekki hlegið
að jafnréttinu eins og hér. Konur hafa farið
verr en karlar út úr þvi atvinnuleysi sem
hrjáir England. Verkamannaflokkurinn
brást við með þvi að halda þriggja daga
ráðstefnu um hlut kvenna á vinnumarkaðn-
um. Þetta er annar stærsti flokkur Bret-
lands og hann vilar ekki fyrir sér að taka á
þessum málum.
Hér rekst maður alltaí á furðulega hluti.
Dóttir min var t.d. i umferðarskólanum um
daginn. Þar kenndu tvær konur börnunum
en þegar veita átti viðurkenningar mættu
tveir karlmenn, lögregluþjónar. Þeir gerðu
ekkert annað en að veita viðurkenningar og
setja kvikmyndavélina i gang. Fólk skilur
ekki af hverju er verið að tala um þetta.
Það sér ekki samhengiö á milli svonalagaðs
og hins, hvernig hugsað er til kvenna og
hvernig konur sjá sjálfar sig. Þetta er inn-
prentað i börnin og viðhoríin munu ekki
breytast fyrr en skólakerfið hættir að við-
halda þeim.
Það sem hefur komið mér mest á óvart i
allri þeirri umræðu, sem átt hefur sér stað i
vetur, er hversu aftarlega jafnrétti er á
merinni — hve litið hefur breyst i hugar-
fari og viðhorfum. Og veistu hverjir eru
verstir? Litlir strákar, smápollar, rétt ó-
komnir á kynþroskaaldurinn.Þeir vissu sko
aldeilis hvernig átti að taka þessum kell-
ingum með kvennnaframboðsmerkið i
barminum! Kannski voru þeir bara þeir
einu sem þorðu aö segja hvað þeir voru að
hugsa. Ekki búnir að læra kurteisisreglurn-
ar enn þá, greyin.og þorðu aö segja úti á
götu sem aðrir segja kannski bara heima
hjá sér.”
Ábyggilega borgaraleg
— Og svo kom Kvennaframboðið.
,,Já, mér fannst það nú ekkert sniðugt i
fyrstu, fannst þær vera að læsa sig end-
anlega inni á „konubásnum”.
En eftir fundinn á Hótel Borg ákvað ég að
vera með, þá var ég búin að hugsa málin
lengi. Það gerist ekki oft að konur hittist á
þeim grundvelli sem þær gerðu á Borginni
og svo eftir það á Hótel Vik. Það er algengt i
samböndum að konurnar umgangist bara
vini mannsins sins, umhverfi þeirra á-
kvarðast af honum, rétt eins og staða
þeirra, og þær velja sér ekki vini sjálfar.
Allt i einu eru saman komin hundruð
kvenna sem hafa valiðað vera saman. Og
þegar við fórum að tala saman kom i ljós
hversu margt er sameiginlegt. Svonalagað
gerist ekki oft meðal kvenna en þyrfti að
gerast miklu oftar.”
— Það var mikið reynt að stimpia ykkur
og stundum var sagt að þú værir eina borg-
aralega konan i þessum kommafansi. Ertu
borgaraleg?
„Eflaust er ég það, ég velti þvi litið fyrir
mér. Mér finnst það della að skipta öllu upp
i hægri og vinstri. Öll hugmyndafræði
sprettur upp úr ákveðnum veruleika. Okk-
ar veruleiki er svo gerólikur þeim sem aðr-
ar stefnur spretta upp úr, allt annars eðlis.
Það trúir þvi kannski enginn en við töluðum
aldrei um það hver hefði kosið hvað, það
kom aldrei á dagskrá. Ef til vill hafa þær
gefið sér að ég hafi alltaf kosið Sjálfstæðis-
flokkinn sem er þá rangt. En það skiptir
engu máli, Kvennaframboðið stendur fyrir
utan flokkapólitikina vegna þess að það
grundvallast á einhverju allt öðru en þeirra
hugmyndaíræði gerir.
Hvað er pólitik?
Annars finnst mér undarleg þessi um-
ræða um hvað pólitik er. Það er td. sagt að
halda eigi pólitik utan við 17. júni, en það er
ekki til pólitiskari dagur en 17. júni. Ég sat
einn borgarstjórnarlund á dögunum. Þar
voru bornar upp tillögur sem voru sam-
þykktar eða lelldar, en það var litið rætt.
Þetta á að vera íulltrúaráð borgaranna en
virkar eins og afgreiösluapparat. Fulltrú-
arnir koma úr flokkúnum sinum með til-
búnar tillögur og tilbúna afstöðu. Ég hef
það á tilíinningunni að ef maður fer ,,út i
pólitik” fjarlægist maður þann raunveru-
leika sem við er aö etja. Ég efast um að
þessir karlar sem ráöa leröinni viti t.d.
hvernig er að eiga heima i Reykjavik.
Daginn eftir kosningar var ég spurð
hvernig væri nú aö vera komin út i pólitik.
Þá var ég nefnilega oröin varaborgarfull-
trúi. En auðvitaö vorum við allar búnar að
verai pólitik i allan veturog erum enn, iika
þær sem ekki voru á listanum. Þaö er eins
og þaðað „vera I pólitik” sé að vera hluti af
einhverju apparati. Þaö var eins og það
hefði eitthvað breyst viö kosningarnar. Mér
fannst ég kannski vera komin lengra l'rá þvi
að vera i pólitik. Þetta er ekki starf sem
lreistar min. A þessum lundi var Davið
borgarstjóri og lngibjörg Rafnar stjórnaði
iundi i fjarveru Alberts. Þau voru bæði með
mér i skóla og mér fannst ég vera komin
aftur á málfund i menntaskóla, þar sem að-
alatriðið var að vera formlegur formsins
vegna.”
Valdaleysi almennings
— Þú hélst ræðu á friðarfundi á dögunum
„Já, ég gerði það. Sjálfsagt hefur það
þótt gefa fundinum meiri breidd að fá
svona borgaralega stelpu til að tala! Og full
þörf á þvi þarna. Annars hryllir mig við
þeirri tilhugsun að verða ein af þessum,
sem alltaf eru að flytja ræður og ávörp, hef
gaman af að skrifa þær en alltaf jafn fárán-
legt einhvern veginn að standa i ræðustóli.
Það er bara eins og fólk geri ráð fyrir að
maður sé til i þetta, gefur sér það fyrir
fram og áður en varir, verður þú partur af
einhverju ræðumannaliði, sem alls staðar
er látið ota sinum tota. Og viðkomandi, i
þessu tilfelli ég, fer að trúa þvi að svona sé
hann, lætur m.a.s. hafa við sig viðtal! Þeg-
ar ég sé nafnið mitt á lista yfir þá sem
munu tala, þá þekki ég það ekki fyrir mitt
eigið, þetta er einhver önnur manneskja.
Ég sjálf verð áreiðanlega heima að lesa
einhverja góða bók eða kyssa kallinn minn!
Annars er ástæöan til þess að ég fór að
íylgjast meö lriðarhreyfingunni — fyrir ut-
an friðinn sjáifan — að ég skynja hana lika
sem uppreisn og mótmæli gegn valdleysi
almennings. Astandiö i dag heíur verið að
þróast i mörg ár og það i lýðræðisrikjum.
Vissi enginn hvað var að gerast, vildi fólk
láta þetta gerasl, ganga svona íangt? Við
búum i lýðræðisrikjum en samt hafa hlutir
veriðað gerast sem enginnvill.
En mér íinnss l'riðarhreyfingin inisskilin
hérheima. Þaðstafar e.t.v.af þviaðSamtök
herstöðvaandstæöinga og vinstri ílokkarnir
tóku hana aösér — þá þurlti hún þar með að
verða vinstramál og bannvara íyrir hægri-
menn. Eins og hún komi svona hreppapóli-
tik eitlhvaö viö! 1 Þýskalandi l.d. snýst
friðarhreylingin alls ekki um það hvort
þjóðin eigi aö segja sig úr NATO eða ekki,
henni er ekki beint gegn NATO. Friðar-
hreyfingin má ekki verða neitt komma-
fyrirbæri, hún er miklu merkilegri en það.”
reynsiuhtimur?”
iJPMSuipii jnuoM njs
U)||S UJ QUUUU QBAU1H3
Kimv u avu ðiu|i|ii.