Helgarpósturinn - 01.10.1982, Blaðsíða 9

J-lek
rielgar--;-
postunnn.
Föstudagur 1. október i 982
Stuttgarter Solisten nefnast
viðfrægir sexmenningar, sem
hver um sig er i fremstu röð
strengleikara i Vestur-Þýska-
það á sumum i hléinu, að þeir
selló. Þeir héldu hljómleika i
Norræna húsinu siðastliðið
föstudagskvöld, og það var stór
stund i útúrfullum sal. Meira
þyrfti i rauninni ekki að segja.
Þeir byrjuðu á Ricercare
(fúgu) úr Musikalischem Opfer
(Tónafórn) eftir Johann Se-
bastian Bach. Þetta verk var
samið árið 1747, þrem árum
fyrir dauða tónjöfursins, upp-
haflega fyrir Friðrik mikla i
Potsdam um stef eftir kónginn
sjálfan, sem var alkunnur
músikföndrari. Bach hafði
alltaf gaman af nafnagátum, og
heitið Ricercar er búið til úr
upphafsstöfum rómönsku
orðanna Regis Iussu Cantio et
Reliqua Cönonica Arte Resoluta
(stef o.f). sett i sibylgju að boði
konungs) Það er heldur en ekki
falleg sibylja.
Að þvi búnu tóku þeir til við
Verkl'árte Nacht (uppljómuð
nótt) sem Arnold Schönberg
samdi 25 ára gamall árið 1899
undir áhrifum kvæðis eftir
þýska skáldið Richard Dehmel
um karl og konu á gangi i
tunglsljósinu. Þá var Schönberg
enn rómantiskur en samt bendir
þetta stórskáldlega verk fram á
við til hins byltingarkennda

brautryðjendastarfs, sem hann
hóf i tónlistinni um áratug siðar
(tólf-tónakerfiö m.a.) Ég heyrði
það á sumum, i hléinu, að þeir
höfðu búist við miklum hremm-
ingum, úr þvi að Schönberg var
á dagskrá. En Schönberg setti i
rauninni glæsilegan endapunkt
aftanvið rómantikina, ekki sist
með Gurrelieder 1900—1911 þar
sem hann fer jafnvel fram úr
sjálfum Wagner.
Eftir hlé spiluðu þeir svo
annan strengjasextett Brahms,
opus 18. Hann var leikinn af list
og kurt og miklum tilþrifum i
bland, einsog allt annað. Enda
fengu þeir ekki að sleppa við svo
búið og tóku þvi aukalega
dumka (þunglyndislegt þjóð-
lag) úr strengjasextett eftir
Antonin Dvorsjak. Allt verður
þessum mönnum efni til að
gæða sérstöku lifi. Og það má
þakka Þýska bókasafninu og
félaginu Germania fyrir að
stuðla að heimsókn þeirra.
Allt verður þessum mönnum efni til að gæða sérstöku lifi”, segir Arni Björnsson m.a. I umsögn sinni,
skýlis, þ.e. menn hafa komið og
farið ansi ört án þess eiginlega
nokkur tæki eftir því.
Kevin Rowland höfuðpaur
hljómsveitarinnar hefur þó hald-
ið ótrauður áfram, fullviss um að
sól hljómsveitar hans færi aftur
hækkandi. Sú hefur líka orðið
raunin, því í dag er Dexy’s Mid-
night Runners einhver vinsælasta
hljómsveit Bretlandseyja. Það er
heldur ekki að ástæðulausu, því
fyrr í sumar sendu þeir frá sér
eina bestu litlu plötu sem út hefur
komið á árinu. Er það lagið
Come on Eileen sem hér um ræð-
ir. Plata þessi skaust í efsta sæti
enska vinsældarlistans og það
gerði stóra platan Too-Rye-Ay
líka.
Too-Rye-Ay er að mínum
dómi einhver allra besta plata
sem út hefur komið á þessu ári, ef
ekki bara sú besta. Tónlist Dex-
y’s er, eins og áður, mjög í ætt við
soul tónlist sjöunda áratugarins.
Blásurum hefur þó verið fækkað
og þess í stað eru komnir tveir
skoskir fiðluleikarar, sem gefa
tónlistinni oft nokkuð keltneskan
blæ og nægir t.d. að nefna lagið
The Celtic Soulbrothers, sem
reyndar var gefið út á lítilli plötu í
vor en það bara seldist ekki.
Auðvitað er Eileen líka á plöt-
unni og eins Jackie Wilson Said,
sem nýlega var gefið út á lítilli
plötu, hressilegt lag sem er mun
líkara gömlu soul lagi en Eileen.
Annars er plata þessi uppfull af
góðum lögum, sem ég ætla ekki
að fara að telja upp hér. Ég bendi
hins vegar fólki á að ná sér í ein-
tak á meðan hægt er, því hér er á
ferðinni plata sem á eftir að telj-
ast klassisk síðar meir.
Steve Winwood —
Talking Back to the Night.
Platan Arc of a Diver sem Ste-
ve Winwood sendi frá sér í fyrra
seldist betur en nokkurn hafði ór-
að fyrir að hún myndi gera og er
hún líklega einhver best selda
plata sem Winwood hefur sent
frá sér á sínum 18 eða 19 ára ferli
sem atvinnutónlistarmaður. Það
er líka merkilegt við þessa plötu
að Winwood lék einn á henni og
það tók hann tvö eða þrjú ár að
fullgera gripinn. Eftir á Iýsti hann
því yfir að þann leik myndi hánn
ekki leika aftur, þar sem það væri
allt of tímafrekt.
Nú hefur Winwood sent frá sér
nýjaplötu, sem hann nefnirTalk-
ing Back to the Night og hvað
sem líður fyrri yfirlýsingum, þá
virðist hann enn vera einn á ferð.
Að vísu er hvergi neitt tekið fram
um það á plötuumslaginu en þar
er aðeins minnst á eina mann-
eskju, sem hefur verið honum til
aðstoðar við að syngja bakraddir
í tveimur lögum. Það sem rennir
þó helst stoðum undir að hann sé
einn er að trommuleikurinn er
allur frekar einfaldur og bassinn
-er leikinn á Moog en ekki á
strengjabassa. Annars eru það
hljómborðin, og þá einkum synt-
hisizerar, sem eru mest áberandi í
hljóðfæraleiknum. Það fer hins
vegar minna fyrir gítarleiknum
oger það skaði, þvíWinwood var
hér áður fyrr talinn einn af lið-
tækari gítarleikurum heims.
Tónlistin á Talking Back to the
Night er annars mjög keimlík því
sem Winwood hefur verið að
gera á undanförnum tveimur sól-
óplötum, þ.e. einskonar fullorð-
insrokk af betri gerðinni. Þessi
nýja plata er því miður heldur
átakaminni en Arc of a Diver og
finnst mér stundum vanta í hana
heldur meiri kraft. En burt séð
frá því þá er nú Steve Winwood
alltaf fyrsta flokks hljóðfæra-
leikari og einstakur söngvari og
þó þessi nýja plata hans sé ekki
með því betra sem hann hefur
sent frá sér, þá er Winwood alltaf
vörumerki sem stendur fyrir sínu.
L... 9
liíoin
'★★★★ framúrskarandi
★ ★ ★ ág»t
★ ★ góð
★ þolanleg
Oléleg
Regnboginn: ***
Siðsumar (On Golden Pond). Bandarisk
kvikmynd, árgerð 1981. Handrit: Ernest
Thompson, eftir eigin leikriti. Leikendur:
Henry Fonda, Katherine Hepburn, Jane
Fonda. Leikstjóri: Mark Rydell.
Allt legst á eitt með að gera þessa mynd góða,
leikurinn. handritið, kvikmyndatakan og
leikstjórnin.
Madame Emma. Frönsk. Leikstjóri: Francls
Girod. Aðalhlutverk: Romy Schneider
Myndin fjallar um athafnakonu í bankakerfinu
um 1930. Hún á við erfiðleika að stríða, karla-
veldið i kerfinu gerir henni erfitt fyrir.
Leikur Dauðans (Game of Death.)
Siðasta mynd snillingsins Bruce Lee.
Að duga eða drepast. (March or Die). Leik-
stjóri: Dick Richards. Aðalhlutverk: Gene
Hackmann, terence Hill, Catherine Den-
euve.
Franska útlendingahersveitin og kappar henn-
ar. Æsispennandi.
BíóhöllintSalur 1
Félagarnir frá Maxbar. Bandarlsk. Leik-
stjóri: Richard Donner. Aðalhlutverk: John
Savage, David Morse, Diana Scarwind.
Richard Donner er sá hinn sami og gerði mynd-
irnar Superman og Omen. Þessi mynd fjallar
um nánunga sem koma saman á Max bar og
þar er nú ýmislegt brallað.
Salur 2 *
Porky’s. Bandarisk. Árgerð 1982. Handrit og
leikstjórn: Bob Clark. Aðalhlutverk Dan Mona-
han, Mark Herrier, Wyatt Knight.
Porky's helur ekkert nýtt Iram að færa. Hún er
stæling á American Grafliti: baldin menntaskóla-
æska, prakkarastrik, kynlífsfitl, smávegis andóf
við fullorðinsheiminn og slatti af gömlum dægur-
lögum. I heild eins og gamall slilinn slagari.
— ÁÞ
Salur 3 * * *
Land og synir. íslensk. Leikstjórn: Águst
Guðmundsson eftir sögu Indriða G. Þor-
steinssonar.
Endursýning á þessari fyrstu íslensku alvöru-
mynd síðari ára.
Konungur fjallsins. (King of the Mountain).
Leikarar: Harry Hamilin, Deborah VAIken-
burgh, Dennis Hopper, Joseph Bottoms.
Leikstjóri: N. Nosseck.
Þelta er táningamynd. Þarf að segja meira.
Austurbæjarbíó:
Morðin i lestinni (TerrorTrain)-
Háskólabíó
Aðdáandinn (The Fan). Bandarisk. Árgerð
1979. Leikstjóri: Edward Bianchi. Aðall-
eikarar: Laureen Bacall, James Garner.
Það er eitthvað hálf dapurlegt við þessa
mynd. Ryk er pússað af gömlum stjörnum, og
þær látnar leika fólk sem er 10-15 árum yngra
en þær eru, í mynd sem stjórnendur hafa aldrei
almennilega gert upp við sig hvemig ætti að
vera. Hún fer af stað með miklum bréfaskriftum
aðdáandans til stjörnunnar og það er ekki fyrr
en undir hlé að áhorfandinn áttar sig á að hann
er staddur á hrollvekju, en ekki ástarmynd. Slik
er spennan. Þegar aðdáandinn ungi fær ekki
rétt viðbrögð við bréfum sínum rennur á hann
geðveiki, og um tíma eru allir leikararnir I hættu,
en sérstaklega þó Laureen Bacall, sem þar fyrir
ulan á i mikilli innri baráttu vegna söngleiks sem
hún er að æfa, og sýnt er frá langtimum saman,
þannig að undir lokin læðist að manni sá grunur
að myndin sé eftir allt söngleikur. I heild er hún
ekki illa lekin, og tæknivinna, t.d. hljóð er i góðu
lagi. En stjórn, bæði é leikurum og uppbyggingu
myndarinnar er afleit, svo útkoman er áferðarf-
allegt, en sundurlaust, og reyndar leiðinlegt,
bull a la Robert Stigwood. Þeir hafa ekki verið
feitir bitarnir sem hrokkið hafa af borði hans eftir
Salurday Night Fever.
—GA
Laugarásbíó: *
Næturhaukarnir (Nighthawks)
Bandarisk. Árgerð 1981. Handrit: David
Shaber. Leikstjóri: Bruce Malmuth. Aðal-
hlutverk: Sylvester Stallone, Rutger Hauer,
Billy Dee Williams.
Miðlungs þriller um ameriska lögreglumenn í
viðureign við alþjóðlegan hermdarverkamann.
Sum atriði eru fagmannlega af hendi leyst, en
handrit og persónusköpun eru rýr í roðinu. Rul-
ger Hauer er einna skásti pósturinn sem terror-
istinn, en Stallone er einkennilega óaðlaðandi
leikari al stórstjörnu að vera, stirður og óekta.
-ÁÞ.
Nýja bíó: * * *
Tvisvar sinnum kona (Twice a Woman) - Sjá
umsögn í Listapósti.
Salur 4 ****
Útlagínn. íslensk, árgerð 1981. Kvikmynda-
taka: Sigurður Sverrir Pálsson. Leikmynd
Jón Þórisson. Hljóð: Oddur Gústafsson.
Lelkendur: Arnar Jónsson, Ragnheiður
Steindórsdóttir, Benedikt Sigurðsson, Þrá-
inn Karlsson o.fl. Handrit og leikstjórn: Ág-
úst Guðmundsson.
Útlaginn er mynd, sem býr yfir frumkralti.
Sumum finnst hún kannski of hæg og öðrum of
hröð. En hún iðar i huganum og syngur í eyru
löngu eftir að hún er horfin af tjaldinu. Ahorfand-
inn stendur sig að því að endursýna hana á
augnalokunum i videói minnisins æ ofan í æ.
Salur 5 ***
Fram í sviðsljósið (Being There). Bandarisk,
árgerð 1981. Handrit Jerzy Kosinski, eftir
eigin skálsögu. Leikendur: Peter Sellers,
Melvyn Douglas, Shirley MacLaine. Leik-
stjóri: Hal Ashby.
Stjörnubíó: *
Stripes. Bandarisk. Árgerð 1982. Handrit: Har-
old Ramis o.fl. Leikstjóri: Ivan Reitman. Aðal-
hlutverk: Bill Murray, Harold Ramis, Warren
Oates.
Þeir félagar úr National Lampoon-klikunni, Harold
Ramis, Ivan Reitman o.fl. virðast stefna býsna
hratt niðurávið eftir þá ágætu grínmynd Animal
House. Þeir gerðu skelfing slappa tilraun, Meat-
balls sem sýnd var i Háskólabíói í fyrra og var
„National Lampoon fer úr menntaskóla i sumar-
búðir" og núna gera þeir aðra lítt skárri, Stripes,
sem er „National Lampoon fer úr sumarbúðum í
herinn". Allar þessar myndir byggja sumsé á þeirri
aðferð að skella nokkrum maniskum karakterum
inná afmarkað sögusvið og láta þá fíflast i einn og
hálfan tima. Gott óg vel. Þetta gekk upp í Animal
House. En Stripes er alar hugmyndasnauð og
þreytuleg. Hún virkar eiginlega best fyrst þegar
veriö er að lýsa aðdraganda þess að þeir félagar
Bill Murray og Harold Ramis, sem ætti nú ekkert
frekar að leggja leiklist fyrir sig, ganga í herinn.
Murray er letilegur gamanleikari og leggur hér litið
á sig, enn minna en í Meatballs, og lái honum hver
sem vill.
— ÁÞ
B-salur:
Hetjur fjallanna. Bandarísk. Aðalhlutverk:
Chalton Heston, Brian Keith.
Ein af þessum hrikalega spennandi með sjálf-
um Chalton Heston.
Hafnarbíó:
Dauðinn i fenjunum. (Southern Comford)
Ensk-bandarísk gerð af Walter Hill. Aðal-
hlutverk: Keith Carradine.
Tryllt hasarmynd um saklausa æfingu í fenja-
skógi sem breytist í hreinustu marlröð er á líður.
Fjalaköfturinn:
Celeste. Vestur-þýsk. Árgerð 1981. Leik-
stjóri: Percy Adlon. Handrit: Percy Adlon,
byggt á sögu Celeste Albaret. Tónlist: Cesar
Frank. Aðalhlutverk: Eva Mattes og Jurgen
Arndt.
Myndin fjallar um síðustu æviár franska skáld-
sins Proust.og er byggð á ævisögu ráðskonu
hans, Celeste. Þetta er hrifandi mynd og ættu
allir sem vettlingi geta valdið að drífa sig á hana.
Tónabíó: **
Bræðragengið (The Long Riders). Bandrísk.
Árgerð 1980. Leikstjóri: Walter Hill. Handrit:
Bill Bryden, Steven Philipp Smith, Stacy og
James Keach. Aðalleikarar: Bræðurnir
Carradíne, Keach og Quald.
Tæknilega er myndin góð. Það er ekkert nýtt r
töku eða brellum sem maður hefur ekki séð
áður... Þeir sem hafa gaman af Westrum fá hér
mynd við hæfi.
JAE.
fólllist
Gítartónlist viða um land:
Simon Ivarsson og Siegfried Kobliza hefja tón-
leikaferð sina um landið um þessa helgi. Fram
að næstu helgi verðatónleikarnir sem hér segir:
Laugardagur 2. okt. kl. 15 í Hellubiói á Hellu.
Þriðjudagur 5. okt. kl. 20.30 að Kjarvalsstöð-
um, Rvk.
Miðvikudagur 6. okt. kl. 20.30 að Kjarvals-
stöðum
Föstudaginn 8. okt kl. 20.30 Neskaupstaður.
Á efnisskránni er spönsk og klassaisk tónlist og
flamenco þ.á.m. verk eftir Albéniz, M.de Falla
og Ibert.
Djúpið:
Það er létt sveifla á fimmtudagskvöldum með
léttum vínum. Gott.
Stúdentakjallarinn:
Þeir eru iðnir við spilamennskuna, Tommi og
félagar, og það verða þeir a.m.k. fram að jólum.
Á sunnudagskvöldið leika sumsé, Tómas R.
Einarsson bassaleikar, Friðrik Karlsson gitar-
leikari, Sigurður Flosason saxófónleikari og
Gunnlaugur Briem trommuleikari. Meðal gesta
verða frægir tónlistarmenn og leikarar. Fjöl-
mennið.