Helgarpósturinn - 01.10.1982, Blaðsíða 13

unglingarnir i dag eru hrifnastir af, pönk-
inu. Neikvætt, fjandsamlegt...
Aldrei elns hrsdd
— Þú ert ekki pönkari...
,,Ég fæ voða litið útúr þvi að hlusta á fólk
sem fæst kann að spila á hljóðfæri rifa og
tæta strengina og öskra sem hæst. Mér er
einna hlýjast til Bubba Morthens af þessum
ungu músiköntum, hann er greinilega
hugsandi og gagnrýninn, og auk þess prýði-
legur flytjandi. En flestar þessar hljóm-
sveitir eru gerðar út af sama kapitalism-
anum og þær halda að þær séu að deila á.
Þetta eru óttaleg vindhögg hjá þeim,
mörgum hverjum. Það vantar hugsjónina,
ekki bara iunglingana heldur allflest fólk. t
þessum heimi þar sem allt er að fara til
fjandans, þar sem einhverjir brjálæðingar
ráða örlögum alls mannkyns, veitir okkur
ekki af uppörvun, hvatningu til að halda
áfram baráttunni fyrir lifinu. —Við
verðum að reyna að hanga i sjálfsviröing-
unni og virðingunni fyrir öðru fólki, og það
gerum við ekki með þvi að upphefja
óþverrann.
— Þú hefur áhyggjur af heimsmál-
unum...
,,Ég er skelfingu lostin. Ég hef aldrei
veriö jafn hrædd og nú, enda hef ég aldrei
haft jafn mikið til að lifa fyrir. Þegar
maður er farinn að hugsa i
„EF-um”, — EF ég verð gömul, EF Salka
verður einhvern tima stór, — þá þarf
maður að taka á öllu sinu til þess að missa
ekki vonina. ölafur Haukur orðar vel þá til-
finningu sem ég ber i brjósti i bók sinni
„Almanak jóðvinafélagsins”. •
Andsiyggð á $k6iakminu
— Nú ert þú sjálf að senda frá þér nýja
bók. Um hvaö fjallar hún?
„Ég vil nú helst„ekki segja frá þvi. Bækur
byggjast á þvi að lesandinn viti ekki hvað
kemur næst. En i sem allra stystu máli, þá
fjallar hún um ellefu ára gamla stúlku,
skilnaðarharn, og um innri og ytri átök i lifi
hennar. Hún er ekki vel sátt við sitt hlut-
skipti eftir skilnaðinn”.
— Skrifarðu þetta af eigin reynslu?
„Nei, ég hef sem betur fer ekki lifað slik
átök. En ég hef mikið velt fyrir mér stöðu
barna réttarstöðu þeirra og sálrænni
reynslu barna, sem lenda i einhverskonar
átökum. Börn eru alltaf þolendur. Ég held
að fólk geri ekki nóg af þvi að setja sig i
spor barna — fólki hættir til að gleyma
fljótt hvernig það var að vera barn.
Mineigin æska var hamingjusöm og stór-
áfallalaus. Ég man þó vel atvik, sem vöktu
með manni ótta og niðurlægingu umkomu-
leysið, sem greip mann þegar maður fann
fyrir óskilgreinanlegu valdi, valdi, sem
maður gat ekki sigrast á. Andstyggð min á
skólakerfinu varð til á þeim árum. Hún er
óbreytt i dag. Ég hef aldrei þolað kúgunina
sem felst i þvi að vera ofurseldur valdi ein-
hvers. Börn eru fórnarlömb yfirboðara
sinna, foreldra og kennara. Og þau vaxa
upp til að verða kjarklausir vinnuþrælar,
flest hver.
' — Fannst þér kannski að viðbrögðin við
Uppreisninni á barnaheimilinu forðum
væri ásjóna þessa valds?
„Nei, mér fannst þaö nú mestan part
skoplegt. Svolitið brá mér þó — en mesta
furða hvað mér brá litið. Ég fékk and-
styggilegar upphringingar og var ekki
nema rétt tvitug og þvi ekki mjög sjóuð i
mannvonsku heimsins. Það var ýmislegt
skemmtilegt skrifaö i Moggann, m.a. að ég
væri Kleppsmatur. Þá brá mér svolitiö: ég
fór að hugsa méö mér, að ef ég væri
Kleppsmatur, hvað væri þá að hjá fólki,
sem brygðist svona við sárasaklausri bók.
Það hvarflaði aldrei aö mér, að hún fengi
viðtökur af þessu tagi”.
— Hefur allur sá hamagangur haft á þig
einhver áhrif?
„Æ, ég veit þaö ekki. Ætli það? Og þó,
kannski það hafi stappað svolitiö i mig stál-
inu. Ég losnaöi við óttann við almennings-
álitiöog reyndi að brýna mig til sjálfstæðra
skoðana. Eftir þetta er ég ekki hrædd við aö
mæta gagnrýni, ég reyni að vega hana og
meta og gera mér grein fyrir hvort hún sé
rétt eða röng. Þetta er náttúrlega nauösyn-
legt i minu starfi i dag.
Fæddur sðsTailsil
— Hvaða fólk var þetta, sem plagaði þig?
Kerlingar úti bæ?
„Nei, nei, nei. Ekki bara kerlingar. Einn
sólarhringinn voru ungir og efnilegir menn
i simanum hjá mér á hálftima fresti. Ég
frétti siðar, að það hefði verið gleðskapur i
ákveðnum félagsskap pólitiskra ungmenna
og að þar hafi orðiö samkomulag um að
menn skiptu sér til að halda mér við sim-
ann. Nú eru þetta virðulegir lögfræðingar,
hagfræðingar og viðskiptafræðingar i háum
stööum. Lái mér einhver þótt ég eigi erfitt
með að taka mark á þeim, þegar þeir birt-
ast á skjánum með einhver Sannindin.
— Þú sagðir áðan, að þú ættir liklega enga
póliíiska samherja. Attu við að þú sért
hvergi flokksbundin?
„Já. Ég held að ég rækist illa i flokki, eins
og góður maöur hefur sagt. Ég er býsna
ósátt við flokkana. Hins vegar er ég fæddur
sósialisti. Enginn getur verið sósialisti,
sem ekki er fæddur það. Sósialismi er ekki
eitthvað, sem maður kemur sér upp á
fertugsaldrinum. Og ég er ekki að tala um
flokkssósialisma, ég er að tala um góðu,
gömlu hugsjónina: að allir menn njóti
sama réttar, að gæðum heimsins sé ekki
misskipt. En það hefur gengið treglega að
koma þessu áleiðis. Skrýtið einsog þetta
liggur i augum uppi!
— Og þú ert ákveöin i að verða rithöf-
undur þegar þú verður stór?
„Já, ég á nú langt i land með það. Ég á
eftir að lesa mikið og skrifa mikið. Það er
satt að segja núna fyrst sem ég geri mér
fulla grein fyrir þvi hvað það er mikil vinna
að fást við sagnagerð. Maður þarf aö vera
afskaplega vel iesinn og vel að sér. Maöur
þarf aö skrifa mikið i æfingaskyni, rétt eins
og maður gerir fingraæfingar á pianó.
Samt eru ritstörf eiginlega það eina, sem ég
get hugsaö mér aö vinna við til langframa.
wisiörf dyn sport
— En hvað með músikina? Hefurðu alveg
gefið hana upp á bátinn?
„Ekki segi ég það nú. Ég hef að visu litiö
spilað að undanförnu enda þykir Sölku
óneitanlega meira gaman aö Afi minn og
amma min en t.d. Schumann. Ég var i eina
tið i tónlistarnámi og geri mér vonir um að
geta náð mér i pianókennarapróf áöur en
yfir lýkur. Það er samt talsvert eftir i það”.
— Hvernig fannst þér að vera allt i einu
vinsæl dægurlagasöngkona þegar plöturnar
komu út um árið?
„Vinsæl dægurlagasöngkona! ? Mér
fannst ég aldrei vera það! Það er eiginlega
með plöturnar eins og bækurnar, þegar ég
hefi unnið verkið finnst mér það ekki koma
mér sérstaklega við lengur. Eftir þaö reyni
ég næstum að forðast verkið. Þegar Búrið
kom út 78 fannst mér ég ekki eiga það
lengur, eftir að ég skilaði handritinu. Þaö
er svipuð tilfinning, sem ég hef gagnvart
þessari nýju sögu. Auðvitað hlakka ég til að
sjá bókina koma út, þvi ég ber umhyggju
fyrir henni. Ég gleðst ef ég heyri að hún
hafi einhversstaðar likaö vel. En maður er
ekki bara að skrifa fyrir aðra, siöur en svo.
Þetta er oft þreytandi og leiðinleg vinna.
Einmanaleg og einhæf. Auk þess er þetta
dýrt sport. Liklega þarf maður að vera létt-
geggjaður til aö haldast við. En svo getur
auðvitað verið mjög gaman lika. Og þessi
vinna hentar mér ágætlega, ég á bágt með
að vinna undir öörum til langs tima, ég
kann betur við einveruna.
Barnaieikrli með söngvum
— Hvað liggur fyrir? Stilæfingar og fleiri
bækur?
„Ég hef eiginlega ekki efni á að byrja á
þvi strax. Ég er sem stendur i allskonar
snatti til að eiga fyrir næstu útborgun i
ibúðinni. Vélritunardjobbum og þýðingum.
Næsta verkefni? Þaö stendur til að ég skrifi
barnaieikrit fyrir svið og ef til vill ein-
hverja músik með þvi. Raunar er ég búin
fyrir nokkru að skrifa drög aö þvi en mig
vantar samfelldan vinnutima til aö geta
unnið að þvi. Nú, svo langar mig að skrifa
smásögur og ljóð — ég þarf að æfa mig á
þvi.
— En músik, langar þig ekki aö syngja
meira?
„Jú, það er ekki laust viö þaö. Ég á orðiö
talsvert af efni, sem hefur borist upp i
hendurnar á mér i gegnum árin. Það væri
gaman, hugsa ég stundum, að brjóta svo-
litið upp þetta kerfi, sem öll músik fer eftir i
dag. Gera hana einfaldari og nálæg-
ari — vera ekki með heilu kórana og stór-
hljómsveitirnar til að koma á framfæri lag-
legu lagi eða ljóði. Það er eiginlega Ijóða-
plata, sem ég eraöhugsa um, ekki beinlinis
visnasöngur heldur ljóð. Vönduð og einföld.
Með svolitilli bjartsýni þaö veitir ekki af”.