Helgarpósturinn - 20.10.1983, Blaðsíða 8

8
sÝniiHjsirssfilir
Gallerí
Langbrók:
Siguröur Örn Brynjólfsson sýnir 100
mjög svo lífiegar og skemmtilegar
teikningar. Sýningin stendur frá 15.
okt. til 30. okt. og er opin virka daga
frá kl. 12—18 en um helgar frá kl.
14—18.
Norræna
húsið:
Þriöjudaginn 25. okt. opnar Jón Lax-
dal sýningu i anddyrinu. Sýningin ber
nafnið Myndþankar. Jón sýnir mál-
verk og teikningar og fer létt meö að.
raöa steinum í ails kyns kynjamyndir.
Gallerý
Lækjartorg:
Laugardaginn 22. okt. opnar Ragnar
Lár sýningu á málverkum og teikning-
um sem hann vann í Danmörku síö-
astliðið sumar. Sýningin stendur til 6.
nóvember og er opið frá kl. 14—18
nema fimmtudaga og sunnudaga frá
kl. 14—22.
Bogasalur:
Sýningin stendur til sunnudagsins 27.
nóvember.
Vesturgata 17:
Listmálarafélagiö sýnir málverk og
teikningar f sýningarsalnum. Fjöl-
margir málarar sýna verk sín þar. Op-
iö er frá kl. 8 f.h. til kl. 17 e.h.
Kjarvalsstaðir:
Þar standa yfir tvær sýningar um
þessar mundir. Sú fyrri er sýning á
verkum eftir Jóhannes Sveinsson
Kjarval, gjöfum til safnsins frá opnun
þess 1973. Afar sérstök sýning sem
opin er daglega kl. 14—22 framtil 13.
nóv. Hin seinni er samsýning F.Í.M. á
verkum unnum í pappir, staösett i
vestursal og vesturfordyri og stendur
til 30. okt.
Höggmyndasafn Ás-
mundar Sveinssonar:
auglýsir nýjan opnunartíma. Frá 1.
okt. verður safnið opiö kl. 14—17
þriðjud., fimmtud., laugard. og
sunnudaga. Ákveöiö hefur veriö aö
framlengja yfirlitssýningunni á verk-
um Ásmundar.
Bogasalur:
auglýsir nýjan opnunartíma. Þriöjud.,
fimmtud., laugard. og sunnudaga er
opið kl. 13.30 — 16.00.
Laugardaginn 15. okt. kl. IS.opveröur
opnuö sýning er ber nafniö „ísland á
gömlum landabréfum". Þetta eru fs-
landskort allt frá 16. öld.
Ásgrímssafn:
Þar stendur yfir haustsýning á verk-
um Ásgríms. Þau yngstu frá ca. 1939.
Sýningin veröur opin fram að áramót-
um. Opið verður þriðjud., fimmtud. og
sunnudaa kl. 13.30 — 16.00.
Hallgrímskirkja:
Listvinafélag Hallgrimskirkju stendur
fyrir 3. listsýn. sinni frá 15. okt. til 27.
nóv. 1983 i anddyri Hallgrímskirkju.
Leifur Breiöfjörð, glerlistamaöur, sýn-
ir frumdrög, vinnuteikningar og Ijós-
myndir af steindum gluggum. Sýn. er
opin dagl. kl. 10—12. Laugard. og
sunnud. kl. 14—17. Lokað á mánu-
dögum.
Gallerí Grjót:
Ragnheiöur Jónsdóttir opnar sýningu
á grafíkmyndum laugardaginn 22.
okt. Sýningin stendur til 3. nóvember.
Opiö virka daga kl. 12—18.
Ljósmyndaskálinn:
Ljósmyndaskálinn heitir nýr sýningar-
staður í Reykjavik, að Týsgötu 8 viö
Óðinstorg. Nú stendur þar yfir sýning
er fjallar um „fæöingu" Reykjavíkur-
hafnar á árunum upp úr aldamótun-
um siðustu. Opiö er milli kl. 14 og 18
virka daga, en frá kl. 10—14 á laugar-
dögum.
Listmunahúsiö:
Ása Ólafsdóttir og Inger Karlson
munu opna sýningu sina á myndvef,
textilcollage, teikningum og pappirs-
collage laugardaginn 29. okt. kl.
14.00 i Listmunahúsinu. Opið er frá
kl. 10—18 virka daga, 14—18 um
helgar en lokað á mánudögum.
leiklnís
Leikfélag
Akureyrar:
sýnir „My Fair Lady" fimmtud.,
föstud., laugard. og sunnud. Uppselt
er á allar sýningarnar. Langt er siðan
sýning noröan heiöa hefur vakið eins
mikla athygli og eftirspurn og „My
Fair Lady".
Selfossbíó:
Leikfélag Selfoss frumsýnir leikritið
„Þið muniö hann Jörund" næstkom-
andi föstudagskvöld kl. 21.00 i Sel-
fossbíói. Sönghópur meö aöstoö fé-
laga sinna segja söguna af Jörundi.
Meö hlutverk Jörundar fer Sigurgeir
Hilmar Friöþjófsson. Sviössetning:
Viðar Eggertsson, leiktjöld: Ólafur
Th. Ólafsson, lýsing: Ingvar Björns-
son. Uppselt er þegar á frumsýningu
en önnur sýning verður á sunnudags-
kvöld.
Fimmtudagur 27. október 1983
_/~lelgai-
. posturinn
Aö skapa hefðarkonu
Leikfélag Akureyrar:
My Fair Lady.
Söngleikur í tveim þáttum, byggð-
ur á Pygmalion eftir G. Bernard
Shaw.
Höfundur texta Alan Jay Lerner,
tónlist: Frederick Loewe.
Þýðing: Egill Bjarnason og Ragn-
ar Jóhannesson.
Hljómsveit Tónlistarskólans á
Akureyri leikur og félagar úr
Passíukórnum syngja. Stjórnandi
tónlistar Roar Kvam.
Leikmynd: Jón Þórisson.
Búningar: Una Collins.
Lýsing: Viðar Garðarsson.
Leikstjóri og höfundur dansa:
Þórhildur Þorleifsdóttir.
Tilgangur Bernard Shaws með
því að skrifa leikrit sitt Pygmalion
var fyrst og fremst sá að skopast
að og deila á það hirðuleysi sem
honum þóttu samlandar sínir
sýna gagnvart móðurmálinu, og
auðvitað olli málfar það sem per-
sónur leiksins töluðu mikilli
hneykslun þegar verkið var frum-
sýnt í London, enda ólíklegt að
margar blómasölustúlkur frá
Covent Garden hafi verið í hópi
áheyrendanna. En að sjálfsögðu
gat svo frjór penni sem Shaw ekki
látið sér nægja það að deila bara
á málfar Englendinga. Það eitt
gat engan veginn réttlætt heilt
leikrit. Honum rann það að sönnu
mjög til rifja hvernig lágstéttin í
London afskræmdi tunguna, en
þrátt fyrir allt sárnaði honum það
ennþá meira hvernig yfirstéttin,
ekki síst sá hluti hennar sem til
virðingar hafði komist í gegnum
svo fáránlegan hlut sem erfðir, var
orðin blinduð af eigin ágæti, þrátt
fyrir þá staðreynd að hún talaði
„gott mál“ Og síðast en ekki síst
þá er í þessu verki fjallað um þá
spurningu hversu langt menn hafi
rétt til að ganga í því að umskapa
persónu og hversu langt ábyrgð
skaparans nær gagnvart hinni
nýju persónu.
Það var kvikmyndaleikstjórinn
Gabriel Pascal sem átti fyrstur
hugmyndina að því að gera söng-
leik eftir hinu frábæra leikriti
Shaws, en hann hafði einmitt
kvikmyndað verkið. Gamli mað-
urinn var þó ekkert hrifinn af
þessari hugmynd og komst hún
því ekki í framkvæmd fyrr en eftir
lát hans. Og líklegt verður að telja
að hann hefði ekkert orðið sérlega
uppnuminn yfir söngleiksgerð-
inni, svo frábitinn sem hann var
öllu sem rómantík heitir. En Ibsen
var heldur ekkert hrifinn af hinni
rómantísku tónlist Griegs við
raunsæisverk sitt Pétur Gaut (og
raunar var Grieg ekkert hrifinn af
leikritinu heldur). Samt sem áður
hafa leikritið og tónlistin verið
nánast óaðskiljanleg allt til þessa
dags. Að vísu er hér ekki alveg um
sama hlut að ræða þar sem þeir
Lerner og Loewe gerðu meira en
bara það að bæta rómatískri tón-
list við verk Shaws. Þeir bættu við
dálitlum slatta af rómantík í verk-
ið líka og einhvern veginn varð úr
þessu hið ágætasta leikhúsverk,
þó því sé að vísu ekki að leyna, að
dálítið er Shaw þar útþynntur. En
það er sennilega endir söngleiks-
ins sem mest heifði farið fyrir
brjóstið á gamla manninum.
Hann hefði nefnilega mikinn
ímugust á því sem við venjulegir
leikhúsgestir köllum „góðan
endi“ eins og glögglega má sjá í
eftirmála þeim sem hann reit að
Pygmalion. Góði endirinn er hér
sá að þau Elisa og Higgins giftast,
og það hafa höfundar söngleiks-
ins vitaskuld hugsað sér, þó svo að
ekki sé það sagt berum orðum. En
eftir að hafa lesið áðurnefndan
eftirmála kemst maður að því að
þessi endir er alls ekki neitt sér-
lega góður. Raunar er prófessor
Higgins svo hrútleiðinlegur og
sjálfselskur að hverri konu hlýtur
að vera vorkunn að búa undir
sama þaki og slíkur maður, svo
ekki sé nú minnst á hluti eins og
tuttugu ára aldursmun þeirra
Elisu og hinn sterka vilja hennar,
sem reyndar á ekki svo lítinn þátt
í hamskiptum hennar, og þetta er
hún sér meðvituð um.
Þegar Þjóðleikhúsið ákvað að
taka My Fair Lady til sýningar ár-
ið 1962, urðu mikil blaðaskrif um
þá ákvörðun. Var í því sambandi
talað um sóun á almennafé, vænt-
anlega misþyrmingu á verkinu og
fleira í þessum dúr. Ýmsir gengu
jafnvel svo langt að stimpla Guð-
laug heitinn Rósinkrans, þá-
verandi Þjóðleikhússtjóra, geð-
bilaðan fyrir að láta sér detta
þetta í hug. Þessar raddir voru þó
fljótar að þagna eftir að sýningin
hafði slegið í gegn svo um
munaði. En hér er þetta rifjað
upp til að sýna hversu gríðarlegt
áræði hefur þurft til að leggja út
í að setja þetta viðamikla verk
upp í gamla Samkomuhúsinu á
Akureyri þar sem hvorki var til
staðar fastráðinn kór, ballett, að
ógleymdri hljómsveit „alls“
Iandsins sem Þjóðleikhúsið hafði
aðgang að, auk fullkomins hring-
sviðs sem þó þótti í allra minnsta
lagi fyrir svona sýningu. Og það
er skemmst frá þvi að segja að
þetta þrekvirki heppnaðist, og sú
fullyrðing ein sér jafngildir því að
segja að mikið afrek hefur verið
unnið með uppsetningu þessa
fræga verks við þær aðstæðurj
sem fyrir hendi voru.
Þegar rætt er um þessa ágætu'
sýningu, þá kemur fyrst og síðast'
upp nafn kraftaverkamanneskj-|
unnar Þórhildar Þorleifsdóttur1
sem hefur leikstjórnina með
höndum, auk þess sem hún samdi
dansana í sýningunni. Og það
þarf sannarlega kraftaverka-
manneskju til að koma svona sýn-
ingu fyrir á ekki stærra sviði. Ef
tala má um að þurft hafi að nota
hvern fersentimetra á sviðinu í
uppfærslu Þjóðleikhússins, þá
má segja að hér hafi þurft að nota
Œei/c/ib/
Ragnheiður og Arnar í My Fair
Lady.
hvern fermillimetra til hins
ýtrasta. Og það er einmitt þetta
sem Þórhildi tekst svo aðdáunar-
lega vel að gera. Henni tekst hvað
best upp þar sem ætla mætti að
aðstæður hafi verið hvað erfiðast-
ar. Það var hrein unun að horfa á
sum hópatriðin í sýningunni, til
dæmis hið óborganlega fyndna.
veðreiðaatriði og sendiráðsdans-
leikinn þar sem snobbið og stífnin
eru alveg mátulega ýkt í sinni
glæstu umgjörð. Að sjálfsögðu
kölluðu hinar þröngu aðstæður ái
einhverjar breytingar á verkinu,
til dæmis sameiningu atriða og ef
til vill einhverjar úrfellingar, en
þær hafa þá verið bættar upp með
því að bæta inn samtölum úr hinu
upprunalega Pygmálionleikriti,
og gefur það verkinu mun meiri
dýpt en ella hefði verið. Leikmynd
Jóns Þórissonar er einkar hagan-
leg, hvorutveggja í senn einföld og
íburðarmikil. Hún á sinn stóra
þátt í því hve sýningin gengur
hratt og liðlega fyrir sig, en slíkt er
auðvitað gífurlegur kostur í sýn-
ingu sem tekur liðlega þrjár og
hálfa klukkustund. Að baki bún-
ingum þeim sem Una Collins hef-
ur hannað liggur mikil vinna og
þeir gera sitt til að auka litauðgi
sýningarinnar.
Svo sem vera ber í söngleik
skipar tónlistin veglegan sess í
þessari sýningu. Og þar er manni
enn komið á óvart. Á stundum
mætti halda að kórinn og hljóm-
sveitin hefðu ekkert gert annað
um ævina en að taka þátt í söng-
leikjaflutningi, slíkur var at-
vinnumennskubragurinn. Roar
Kvam á mikinn heiður skilinn.
Sem innlegg í umræðuna um
væntanlega staðsetningu tón-
listarhúss á íslandi vil ég stinga
upp á Akureyri. Þetta fólk á það
skilið að geta sinnt list sinni við
bestu mögulegar aðstæður án
þess að þurfa að hlaupa suður yfir
heiðar, og þörfin fyrir fullkominn
tónleikasal hér í bæ er orðin knýj-
andi, auk þess sem menn verða að
fara að læra að skilja þá staðreynd
að menningarlegir höfuðstaðir
landsins eru tveir. En þetta var út-
úrdúr.
Með hlutverk Elisu, tilrauna-
dýrs og leikfangs þeirra prófessors
Higgins og Pickerings ofursta
vinar hans, fer Ragnheiður
Steindórsdóttir. Þetta hlutverk er
með þeim erfiðari sem hægt er að
hugsa sér og gerir miklar kröfur
til fjölhæfni leikkonunnar og
þessa fjölhæfni hefur Ragnheiður
tvímælalaust til að bera, en fram-
an af sýningunni fannst manni
hún vera eins og full hrædd við
hlutverkið. Leikur hennar var dá-
lítið óöruggur og einhvern veginn
fannst manni hún ekki vera eins
„náttúruleg" og hin fávísa en þó
margreynda blómasölustúlka ætti
að vera. En þetta lagaðist mikið
þegar kom fram í sýninguna, og á
köflum sýnir Ragnheiður stór-
leik, til dæmis í hinu óborganlega
veðreiðaatriði, og þokka hefðar-
konunnar blandar hún oft
skemmtilega með örlítið bitur-
legri eða meinhæðinni kímni.
Arnar Jónsson fer að miklu leyti
troðnar slóðir í túlkun sinni á
Higgins, nema hvað hann er bara
miklu leiðinlegra „karlrembu-
svín“ en þeir Rex Harrisson og
Rúrik Haraldsson, og því koma
hinir mannlegu strengir sem hann
slær á undir lokin dálítið eins og
skrattinn úr sauðarleggnum.
Marinó Þorsteinsson er ávallt
hinn gamli og góði uppgjafardáti
Pickering og Sunna Borg leikur
tvö annars ólík hlutverk, frú
Higgins og frú Hopkins, og gerir
hvorutveggjagóð sk.il. Sömuleiðis
Þórey Aðalsteinsdóttir sem frú
Pearce, ráðskona Higgins, hið
mesta gæðablóð sem áreiðanlega
verður margt að þola, en allt um-
ber. Og Gestur E. Jónasson er
spjátrungslegur í hlutverki von-
biðilsins Freddys, en hann mætti
syngjahið fræga lag „Oftéggeng-
ið hef..“ af dálítið meiri tilfinn-
ingu og minni tilgerð en hann
gerir. En stjarna þessarar sýning-
ar er tvímælalaust Þráinn Karls-
son í hlutverki Alfreðs P.
Doolittle. Hann skapar þessa
persónu nákvæmlega eins og
maður gæti ímyndað sér hana frá
hendi Shaws sjálfs. Doolittle er
persóna sem maður getur allt í
senn fyrirlitið, aumkað og dáð, en
umfram allt hlegið að.
Þá er ekki annað eftir en að
óska Leikfélagi Akureyrar til
hamingju með áratugs afmæli
þess sem atvinnuleikhúss, og vel
heppnaða afmælissýningu, sem í
raun og veru er afar erfitt að gagn-
rýna þó svo að eflaust megi finna
einhverja hnökra hér og þar. Með
þessari sýningu hefur sannast að
góður grundvöllur ætti að vera
fyrir söngleikjaflutningi á Akur-
eyri, og vonandi er að áhorfendur
samsinni því með að fjölmenna á
þessa sýningu. Og einnig hefur
þessi sýning fært mönnum heim
sanninn um að það eru lítil tak-
mörk fyrir því hvaða verkum
hægt er að troða á hið þrönga svið
gamla góða Samkomuhússins,
bara ef viljinn er fyrir hendi.
SJÓKVARI'
Föstudagur
28. október
20.00 Fréttlr og veöur. Enn þráast hann
Guðmundur veðurfræðingur viö aö
bjóða gott kvöld. Gott kvöld, Guð-
mundur veðurfræðingur.
20,40 Á döfinnl. Birna gleymir ekki að
bjóðagott kvöld. Húnersvovel upp
alin.
20.50 Skonrokk. Sex and drugs and
rock’n roll. Edda auglýsir plötur á
lága verðinu.
21.20 Kastljós. Vextir og vaxtavextir og
vextir líka af þeim. Bogi pælir i
vebbóggunni.
22.20 Litli risinn. (Little Big Man) Fyndin,
spennandi, mannleg, ógleyman-
leg, grátbrosleg. Bandarísk bió-
mynd frá 1970. Leikstjóri Arthur
Penn. Dustin Hoffman fer á kostum
í hlutverki Litla risans, sem á jafn-
mikinn aðgang að heimi hvíta
mannsins sem heimi Indjánanna.
Hann verður vitni að hinum blóð-
ugu átökum, er Indjánar Norður-
Ameríku eru loks sigraðir og undir-
okaðir. Sígilt listaverk.
Laugardagur
29. október
16.30 fþróttir. Ingólfur Hannesson skerp-
ir skautana og makar feiti á skíðin.
18.25 Heimilisfriður. Svar Finna við
Stundarfriði. Barna- og úllinga-
mynd.
19.00 Enska knattspyrnan. Bjarni Fel
sækir i sig veðriö, stendur eins og
klettur I vörninni og skýtur hátt yfir.
Næst-óvinsælasta sjónvarpsefnið.
20.35 Tilhugalíf. Lox lokaþáttur. Ástin er
eins og hitasótt.
21.05 Glæður. Bragi Hliðberg og Grettir
Björnsson leika á harmoníkur sam-
an og sinn i hvoru lagi. Loksins eitt-
hvað fyrir okkur gamla fólkið. Nikk-
an er sígild.
22.00 Maöurinn meö járngrimuna.
Bresk sjónvarpsmynd frá 1976,
byggð á róman eftir Alexandre
Dumas pére. Sólkóngurinn, Lúövík
14di, ofbýöur ráðgjöfum sínum meö
sukki og svlnaríi. Þeir hneppa þvi
kóngsa i varöhald og setja óþekkt-
an tvíburabróður hans I hásætið í
staðinn. Gamli flamminn Richard
Chamberlain leikur bæöi kónginn
og tvíburabróðurinn.
IITVAKI'
Sunnudagur
30. október
18.00 Sunnudagshugvekja. Björgvin F.
Magnússon hefur ráð undir rifi
hverju.
18.10 Stundin okkar. Deli, Kúkill, Apinn,
Smjattpattar, Krókópókó, Ása H. og
dansskólanemendur. Það læra
börnin sem fyrir þeim er haft.
20.35 Sjónvarp næstu viku. Lif og fjör,
vanir menn. Rikisútvarpinu vex
fiskur um hrygg.
20.50 Sé ég eftir sauöunum. Kvikmynd
sem Afréttarmálafélag Flóa og
Skeiða lét gera um endurreisn
Reykjaréttar á Skeiðum. Gott efni
og þjóðlegt. Ætlar hann Guðlaugur
Tryggvi ekki að fara að ná i rúnn-
stykkin???
21.10 Wágner. Burton drekkur viskí,
Wagner snýst eins og rjómaþeytari
í gröfinni, og nú kemur Lúlli klikk
bráðum til sögunnar.
Föstudagur
28. október
7.00 Veöurfréttir, fréttir bæn. Og þjóöin
rís upp við dogg...
7.15 Á vlrkum degi. Hann Stebbi Jökuls
er sko alls engin hreðka.
7.55 Daglegt mál. Erlingur Sigurðarson
fer til Hveragerðis á Neskaupstaö.
9.20 Leikfimi. Hún Jónina Ben. er sko
aksjón-kona sem þolir ekkert slux.
Allir í aerobic!
10.35 „Það er svo margt að minnast á“
Afilum yfir Kjöl árið 1911. Torfi Jóns-
son segir frá.
11.05 Dægradvöl. Anders Hansen lætur
undan þrýstingi þrýstihópa. Þáttur
um tómstundir og frístundastörf.
Hvenær skyldi hann koma aö okkur
sem söfnum stöðumælasektum?
14.00 „Kallað f Kremlarmúr". Hópferð
islenskra listamanna til Sovét, ár
1956. Agnar, Leifur Þórarins, Steinn
Steinarr og fleirri góðir. Allir misstu
þeir trúna...
14.45 Nýtt undir nálinni. Hildur Eiriks-
dóttir flytur erindi um nálastungu-
aðferöina.