Helgarpósturinn - 20.10.1983, Blaðsíða 16

16
27. október 1983
Gæjarnir og pæjurnar í sýningu breska þjóðleik-
------- hússins á „Guys and Dolls“.
„Stormurinn" eftir
Shakespeare. Derek
Jacobi í hlutverki
Prosperos.
Flosi Ólafsson skrapp
til London um daginn og
HP datt í hug að grípa
hann glóðvolgan og
spyrja, hvað væri að gerast
í leikhúsheiminum í
Bretlandi.
„Já,það er ekkert smáræði, sem
hægt er að innbyrða af menningu
og fagurri list áeinni viku i Lond-
on ef rétt er á málum haldið.
Ég hef svosem oft komið til
Lundúna og átt þar bæði stutta og
langa viðdvöl, sjaldan, eða ég
held bara aldreyafn stutta og um
daginn, bara viku. Þess vegna
vandaði ég mig afskaplega mikið
að ná í það besta, sem var á boð-
stólum að mínu mati.
Öðruvísi skemmtiferð
Mér er sagt að árlega hleypi um
sjötíu þúsund íslendingar heim-
draganum, stór hluti þessa hóps
fljúgi á baðstrendur og dvelji þar
í eina viku til þrjar, stundi þar
„strandlíf" og ekki síður það sem
kallað hefur verið „hið Ijúfa lif.“
Þetta kvað vera afskaplega
gaman, en að áliti sumra ekki úr
hófi innihaldsríkur gleðskapur,
né beinlínis sálarbót eftir fásinnið
hér heima.
Stundum eru menn ekki alveg
úthvíldir eftir svona sólarlanda-
ferðir, jafnvel fluttir heim í bönd-
um, svona eins og gengur og gerist
þar sem verið er að gera sér daga-
mun.
Þegar menn svo hafa farið
nokkrum sinnum í slíkar strand-
ferðir gæti einhverjum dottið í
hug að hugsa sem svo: Er ekki
hugsanlegt að fara í öðruvísi
skemmtiferð til útlanda?
Ég held að varla sé hugsanlegt
að fara í betri reisu en það sem
kalla mætti leikhúsferð til Lond-
on í eina viku eða tvær.
Auðvitað er ekki hægt í stuttu
máli að gera neina tæmandi grein
fyrir því, sem London hefur uppá
að bjóða bæði hvað leikhús snert-
ir og tónlist.
Það hálfa væri satt að segja
nóg.
Breska þjóðleikhúsið
Enginn sem sækir Lundúnir
heim ætti að láta hjá líða að leggja
leið sína á suðurbakka Thames og
heimsækja eitt mesta menningar-
setur veraldarinnar, National
Theatre, eða breska þjóðleikhús-
ið.
„N.TV er eiginlega þrjú Ieikhús:
Oliver Theatre sem tekur 1160
manns í sæti, Littleton Theatre
890 áhorfendur og Cottesloe
Theatre 400 áhorfendur.
Við hliðina á þjóðleikhúsinu er
svoaðaltónleikahöll Bretaoghýs-
kenna leikhúsið úti í heimi í dag
og það er hvað lítið kemur fram af
nýjum og gjaldgengum leikritum.
Hins vegar sér maður varla mjög
vondan leik á bresku leiksviði.
Song and dance
Fyrir þá sem vilja eitthvað af
léttara taginu, eins og það er kall-
að, má nefna að í „sjóbísness“ er
enginn jafn áberandi um þessar
mundir í London og Andrew
Lloyd Webber. Andrew þessi er
orðinn talsvert loðinn um lófana
af leikhúsumsvifum sínum og bú-
inn að kaupa eitt stærsta leikhúsið
í London, Pallace Theatre, enda
höfundur að Jesus Christ
Superstar, Evitu, Cats og Song &
Dance, svo nokkuð sé nefnt. Þrjár
hinar síðastnefndu eru nú á fjöl-
unum í London. Persónulega
kann ég ekki að meta Lundúna-
uppfærsluna á Evítu. Cats er
meiriháttar söngva- og dansleikur
sem hefur hlotið gífurlegar vin-
sældir, enda ekkert til sparað.
„Song and Dance“ sá ég um dag-
inn með frábærum dönsurum og
fannst eiginlega meira en lítið
gaman.
í London er líka um þessar
mundir verið að sýna þann gamla
Fiðlara á þakinu með Topol og
svona mætti endalaust telja.
Ef ég ætti að ráða heilt um leik-
húsferðir, þegar dvalið er í Lond-
on eina viku eða tvær, þá mundi
ég ekki hika við að ráðleggja fólki
— og nú tala ég auðvitað útfrá
eigin smekk — að sjá að minnsta
kosti eina eða fleiri Shakespeare
sýningar, fara bæði í The
Barbican og National Theatre. Ég
held ég hafi aldrei séð mislukkaða
Shakespeare sýningu frá Royal
Shakespeare Company.
Af söfnum held ég mest uppá
Tate Gallery, sem er niðurá norð-
urbökkum Thamesár. Þetta
dæmalausa safn er svo passlega
stórt að maður örmagnast ekki
við að fara í gegnum það.
Þá eru allar nýjar bíómyndir á
boðstólum í London og raunar
allt milli himins og jarðar, líka
fyrir þá sem eru ekki jafn há-
menningarlega innstilltir og ég.
Margir halda að erfitt sé að ná
í miða á sýningar í London. Mín
reynsla er sú að það sé eiginlega
alltaf hægt að fá miða, ef maður
bara mætir á staðnum, en stund-
um þarf maður ef til vill að bíða
hálftíma eða klukkutíma í biðröð.
Vika eða hálfur mánuður í
London getur satt að segja veitt
manni haldbetri og innihaldsrík-
ari ánægju en strandlíf á „skall-
anum“, „herðablöðunum" eða
„augnalokunum" í heilt árý segir
FIosi Ólafsson að lokum og
greinilega endurnærður eftir
menningarvikuna í London.
Song and Dance
VIKA í LONDON
Flosi Ólafsson segir frá
bresku leikhúsi
ir þrjá tónleikasali: Royal Festival
Hall, Queen Elisabeth Hall og
Purcell Room.
í þessum tónlistarvéum er mér
sagt að framin sé meiri og betri
tónlist árlega, helduren í mörgum
þjóðlöndum til samans og er
skemmst frá þvi að segja, að dag-
lega er þarna verið að flytja eitt-
hvað, sem tónlistarunnendur
vildu fyrir alla muni helst ekki
þurfa að missa af.
í breska þjóðleikhúsinu eru
hvorki meira né minna en þrettán
leiksýningar á fjölunum i október
og nóvember.
Nú er sýningum að ljúka á því
verki sem vinsælast hefur orðið
allra, síðan breska þjóðleikhúsið
hóf starfsemi sína. Þetta er söng-
leikurinn Guys and Dolls, sem
sýndur hefur verið í á þriðja ár og
alltaf uppselt marga mánuði
framí tímann.
Til gamans má geta þess að
þessi söngleikur er nú á verkefna-
skrá íslenska Þjóðleikhússins og
ætti að geta komið íslendingum í
gott skap ekki síður en Bretum.
Þess má geta í framhjáhlaupi
að amerísk leikhúsverk setja um
þessar mundir talsverðan svip á
leikhúslífið í London. í þjóðleik-
húsinu er verið að sýna „Tales
from Hollywood!' leikrit um
þýsku rithöfundanýlenduna í
Tinseltown í stríðsbyrjun og fjall-
ar um það, hvernig þeir í Holly-
wood lentu í vandræðum með
hvað þeir ættu að gera við Brecht,
Horváth, Tomas Mann og fleiri
sjení, sem flúið höfðu nasisma
Þýskalands.
Þá eru menn gífurlega spenntir
að sjá hvernig til tekst með næsta
ameríska söngleikinn, sem kemur
á eftir Guys and Dolls. Þetta er
söngleikurinn Jean Seberg eftir
Marvin Hamlisch, Christofer
Adler og Julian Barry. Það vekur
athygli að „generalprufur"
(previews) á verkinu eru hvorki
meira né minna en sextán, en leik-
stjórinn er enginn annar en sjálf-
ur Peter Hall, sem er víst talinn
einn af höfuðpaurum leiklistar-
innar í veröldinni í dag.
Já, það er af nógu að taka í
breska þjóðleikhúsinu að ekki sé
nú talað um tónlistarhöllina við
hliðina; Royal Festival Hall.
„Barbíkanið“
En það er víðar verið að fremja
kúnst en þarna niðurfrá,og hana
ólitla.
„The Barbican" er önnur
menningarmiðstöð í London. Þar
er Royal Shakespeare Company
til húsa.
„Barbíkanið!* eins og ég kýs að
kalla það, hefur orðið fyrir tals-
verðu aðkasti menningarfjenda í
Bretlandi, svo ljóst er að slíkt hug-
arfar er ekki séríslenskt fyrir-
brigði, en engum blandast samt
hugur um að þar er verið að flytja
margt af því merkasta í leikhúsi
samtíðarinnar, þar sem klassísk
verk eru tekin til flutnings.
Þarna er góðkunningi íslenskra
sjónvarpsáhorfenda að leika í
hvorki meira né minna en þrem af
öndvegisverkum leikbókmennt-
anna: „Storminum“ og „Ys og þys
útaf engu“ eftir Shakespeare og
Cyrano de Bergerac eftir Edmund
Rostand. Leikarinn er Derec
Jacobi, sá sem lék Claudius í sam-
nefndu sjónvarpsleikriti, „Ég
Claudius“
Allt eru þetta víst sýningar, sem
ástæða væri til að elta uppi um
Iönd og álfur, en mér gafst aðeins
kostur á að sjá „Storminn“
Það eru stórviðburðir eins og
sú sýning, sem gera mann að betri,
hamingjusamari og mætari
manneskju fyrir lífstíð.
Þar að auki fjallar leikritið
„Stormurinn" um skipshöfn, sem
strandar skipi sínu á eylandi, sem
líka virðist strandað, svo það gæti
„átt erindi hér!‘ eins og íslenskir
gagnrýnendur orða það, þegar þá
langar að verða vitsmunalegir.
Þá er í „Barbíkaninu" verið að
sýna Macbeth Shakespeare^
Tartuffe eftirMoliéreogsíðasten
ekki síst leikritið Moliére eftir
Mikhail Bulgakov. í þessu verki
bregður höfundur upp hliðstæð-
um myndum, ef svo mætti segja,
af viðskiptum sínum við Stalín og
skiptum Moliéres við Lúðvík 14.
Leikrit Bulgakovs voru bönnuð i
Sovétríkjunum eftir 1929 á sama
hátt og Tartuffe Moliéres var
bannaður í Frakklandi frá 1662
—1669.
í Barbíkaninu eru þrír hljóm-
leikasalir og daglega er hægt að
hlusta þar á tónlist flutta af
heimsmeisturum. Sérstök rækt er
þar lögð við kammermúsík.
Shakespeare-sýningar
Eins og ég sagði áðan er Royal
Shakespeare Company til húsa í
Barbíkaninu, en þó eru höfuð-
stöðvar þess leikhúss í fæðingar-
bæ Shakespeares, Stratford upon
Avon. Þangað er hreint ævintýri
að koma, ég tala nú ekki um ef
hægt er að staldra við í tvo daga
eða þrjá og sjá þrjár til fjórar sýn-
ingar (síðdegissýningar eru þar
tvisvar í viku). Núna er þar meðal
annars verið að sýna Júlíus Sesar,
Hinrik 8., Þrettándakvöld,
Measure for Measure, The
Comedy of errors eftir Shakes-
peare og Volpone eftir Ben Jon->
son.
Nú ér ég búinn að drepa lítillega
á það sem mér finnst girnilegast
af því sem breskt leikhús hefur
uppá að bjóða. Einhverjum finnst
þessir valkostir sjálfsagt af hátíð-
legra taginu og það verður þá bara
að hafa það.
Auðvitað er hægt að fá að sjá
allan skrattann í London og á-
stæðulaust að amast við því þó
fólk hafi gaman af öðru en klass-
íkinni.
Satt að segja finnst mér eitt ein-