Helgarpósturinn - 26.05.1988, Qupperneq 25

áður var hann í Bandaríkjunum í
tvö. Til íslands er hann ekki væntan-
legur í bráð til lengri búsetu.
En skyldi vera gott að mála í Dan-
mörku?
„Já, það er gott að mála íslenskt
landslag í Danmörku," segir Haukur
Dór, og þegar hann er minntur á að
þar hafi hann nú ekki neinar fyrir-
myndir í fjallamálun svarar hann:
„Þetta er íslenskt landslag eins og
ég man það.“
Haukur Dór stundar eingöngu
málaralist í Danmörku og segist
geta lifað á listinni.
„Það er oft snúið, en það hefur
gengið upp," segir hann og bendir á
að þar ytra sé markaðurinn mun
stærri en heima á íslandi, möguleik-
arnir meiri. Og til þess að geta lifað
af málaralistinni verður að sýna oft,
og það hefur Haukur Dór gert.
„Ég var reyndar með sýningu í
Washington D.C. í apríl, hjá Alþjóða-
gjaldeyrissjónum," segir Haukur
Dór. Þegar hann dvaldi í Bandaríkj-
unum kynntist hann Gunnari
Tómassyni, sem starfar sem hag-
fræðingur hjá sjóðnum, og í samtöl-
um þeirra fæddist hugmyndin að
þeirri sýningu.
Haukur Dór segir að Danir eigi
marga góða listamenn, þangað
komi margar erlendar sýningar,
þannigað auðvelt sé að fylgjast með
öllum nýjum stefnum sem koma
upp í málverkinu. „Nú, svo er stutt
héðan í allar áttir."
Eitt málverka Hauks Dórs á sýningunni í Nýhöfn, frjálslega farið með
fígúrurnar.
*
„Islenskt landslag
eins og ég man það“
— segir Haukur Dór um myndlistarsýningu sína
í Nýhöfn
Sýning Hauks Dórs í Nýhöfn
stendur til 1. júní næstkomandi.
Framundan hjá honum eru nokkrar
samsýningar. í júní verður hann í
Þórshöfn í Færeyjum, ásamt með
öðrum, og síðar mun hann taka þátt
í sýningu á Jótlandi, þar sem auk
hans verða sinn málarinn hvor frá
Danmörku og Færeyjum. En
hvenær kemur hann aftur til
íslands?
„Þaö gæti orðið að vori,“ segir
Haukur Dór listmálari.
— GB
„Þetta er mjög tengt íslensku
landslagi og íslenskum þjóðsögum.
Það var kveikjan að myndunum, þó
að ekki sé beinlínis auðvelt að sjá
það."
Þannig lýsingu gefur Haukur Dór
listmálari á verkunum 16 sem hann
sýnir um þessar mundir í Nýhöfn í
Hafnarstrætinu. Og bætir síðan við:
„Þetta er það sem ég glími stöðugt
við, ekkert sérstaklega fyrir þessa
sýningu."
Allar myndirnar á sýningunni eru
unnar með akríl, málaðar á striga
og voru gerðar á síðastliðnum
tveimur árum. Þær eru fígúratívar,
en „það er frjálslega farið með
þær", eins og listamaðurinn kemst
að orði.
Haukur Dór hefur setið í Dan-
mörku undanfarin fimm ár, en þar
Haukur Dór
TÓNLIST
pro musica riova
í Bremert
Bremen er ekki eingöngu frjáls
Hansaborg. Hún er líka minnsta
fylkið í þýska sambandslýðveldinu.
Borgin tengdist snemma sögu okk-
ar: þar voru fyrstu íslensku biskup-
arnir vígðir. Svo könnumst við öll
við Brimaborgarsöngvarana, en
það voru asninn, hundurinn, köttur-
inn og haninn.
Útvarpsstöðin í Bremen heldur
tónlistarhátíðina pro musica nova á
hverju ári, og skipar hún virðulegan
sess meðal þeirra hátíða sem fjalla
um samtímalist. Tilgangur hennar
er að kynna landslýð það sem er að
gerast í öðrum löndum, auk þess að
vera vettvangur fyrir nýsköpun í
landinu. Að þessu sinni var Rúmen-
ía kynnt og Norðurlönd.
Þýskaland var áður fyrr mikil og
mikilvæg útbreiðslumiðstöð fyrir
norræna menningu. Leið fjölmargra
norrænna listamanna til heims-
frægðar lá í gegnum Þýskaland.
Þeir tóku menn eins og Grieg,
Munch, Ibsen, H.C. Andersen,
Strindberg, Hamsun, Síbelíus og
marga fleiri upp á arma sína. Nasist-
ar komu óorði á hugtakið „norræn
menning" og sambandið rofnaði
nokkuð. Og það einkennilega gerð-
ist að menning Norðurlanda varð
þá útkjálkaleg. Nú er kominn tími til
að taka upp samband á ný við hina
miklu mið-evrópsku menningu, í
gegnum Þýskaland m.a. íslensk list
blómgaðist mest þegar tengslin við
Evrópu voru nánust.
Kontra-kvartettinn frá Kaup-
mannahöfn lék verk eftir dönsk tón-
skáld og útvarpskórinn í Stokk-
hólmi flutti verk sænskra tónskálda.
Sá kór er einn hinn besti í heimi,
stofnaður af Erik Eriksson (þeim
sem stjórnaði Töfraflautunni fyrir
Bergman í sjónvarpinu; afburða-
maður á sínu sviði). Nú er ungur
snillingur, Gustav Sjökvist, nýtekinn
við. Þá voru tónleikar með verkum
eftir undirritaðan:
Buchberger-kvartettinn frá
Frankfurt lék Aldamót og bandarísk
flautusnilldarstúlka lék Tuttugu og
eina tónamínútu. Okkar menn,
þ.e.a.s. Anna Guðný Guð-
mundsdóttir, Sigurður I. Snorrason,
Arnþór Jónsson og Oddur Björns-
son, fluttu Fremur hvítt en himin-
blátt, Hrífandi hringdans og Til
dæmis..., nýtt verk fyrir einleiks-
básúnu. Ég fæ seint þakkað þessu
fólki sem skyldi, og hrifust Þjóðverj-
ar mjög af leik þeirra. Þá söng
Kammerkórinn i Helsinki undir
stjórn Eric-Olof Söderström, og
sellistinn Anssi Karttunen hélt
UTVARP SJONVARP
„Gamaldags“ útvarpsþœttir Skrattanum skemmt
Pétur Pétursson fékk til sín í út-
varpsþátt börn sr. Árna Þórarins-
sonar prófasts og tengdadóttur.
Þetta var skemmtilegur þáttur,
skemmtilegt fólk og skemmtilegur
stjórnandi. Þetta var „gamaldags"
útvarpsþáttur. Dans- og dægurlög-
um var ekki skotið inn í viðtölin og
stjórnandi þáttarins var að þessu
sinni ekki aðalatriðið heldur fólk-
ið og það sem sagt var. Sannkölluð
„orgía" af töluðu máli og mein-
ingum um allt milli himins og jarð-
ar. Það er þörf fyrir svona þætti.
Það er þörf fyrir talmál og mein-
ingar í útvarpi og þættirnir mega
að skaðlausu vera lengri. Rótin —
grenndarútvarpið í Holtunum —
hefur staðfest þörfina fyrir þess
konar efni. Kannski hefur aldrei
fyrr verið eins aðkallandi að út-
varpa talmáli, ef ekki til annars þá
til mótvægis við það einlita efni
sem nýjar útvarpsstöðvar hafa
fært okkur og reyndar nýr sundur-
skorinn útvarpsstæll sem verður
æ algengari. Ekki er með þessu
sagt að tónlistarstöðvar séu af
hinu illa. Æskilegt þykir undirrit-
uðum að þetta tvennt fari saman á
fm-bandinu og að tónlistarstællinn
útrými ekki talmáli og meining-
um. Ríkisútvarpið ætti að tryggja
slíka blöndu og hafa með því áhrif
á þróun útvarpsmálanna. Og sú
stofnun verður að vera íhaldssöm
og fara fetið, en ekki láta teyma sig
inn á refilstigu auglýsingaútvarps-
ins. Sem minnir á þann hvimleiða
sið sem Ríkisútvarpið hefur nú ný-
lega tekið upp, að leika stuttar
auglýsingar síðustu sekúndurnar
fyrir fréttir og þar fyrir utan að
leika enskar kók- og pepsí-auglýs-
ingar á ensku með málamynda-
slagorði íslensku í auglýsingatím-
um sínum. Það er skrítið, en það er
eins og nýsköpun útvarpsins sé
mest í auglýsingabrellum. Það er
miður. „Gamaldags" útvarpsþætt-
ir eiga meira erindi við hlustendur
en brellurnar.
Helgi Már Arthursson
Á sunnudagskvöldið var á dag-
skrá sjónvarpsins íslenskt leikrit
sem gengur eftirleiðis undir auk-
nefninu „How to make an artistic
movie under french influence
with an erotic athmosphere. Part
III.” Ég brenn af þrá og girnd með
öllum sjónrænum trixum kvik-
myndasögunnar og helstu of-
notuðu táknmálsbrögðum í bland.
En hvað um það. Svo komu
Buddenbrooks. Eins og máð
svart/hvít Ijósmynd í samanburði
við íslenska verkið. Svo kom það
sem ég ætla að gera að umtalsefni.
Skemmtiþáttur, a.m.k. skilst mér
að það hafi átt að vera skemmti-
þáttur, með einhverri erlendri
söngkonu. Man ekki hvað hún
heitir. Þessi söngkona hafði sett
erlenda texta við nokkur íslensk
lög og undir galleríinu „dönsuðu"
tvær stúlkur. Væntanlega íslensk-
ar. Útsendingarstjóri var hinn víð-
kunni og hæfileikaríki Björn
Emilsson.
í stuttu máli þá hefur íslenskt
sjónvarp aldrei eytt peningum í
viðlíka húmbúkk og þennan þátt.
Satt að segja er ekki ein ástæða
finnanleg fyrir því að gera þáttinn,
hvað þá heldur senda hann út.
Mikið skelfing hlýtur lífið að vera
erfitt niðr’á sjónvarpi, mikið að
gera og lítill tími til að hugsa. And-
leg örbirgð vakir yfir vötnum, tek-
ur sér bólfestu í hugum þeirra sem
þar stjórna og vill ekki fara. En sjá,
til að bjarga hinum glötuðu sálum
kemur kona frá öðru landi og
býðst til að syngja nokkur lög og
tala um ísland inn á milli. Eins og
soltnir úlfar kasta sjónvarpsmenn-
irnir sér á efnið, auðfengin lausn
og fljótunnin. Dubba upp dúbídúa-
píur, henda þeim fyrir framan vél-
ina og láta þær hrista sig í takt við
andleysið. Nokkrum sinnum upp
og niður stiga með músíkmynd-
bandalýsingu. Eitt stykki þáttur
tilbúinn. Skilaboðin eru skýr: ís-
lendingar sem borgið afnotagjöld.
Haldiði kjafti og geriði ykkur þetta
að góðu.
Kristján Kristjánsson
mikla tónleika ásamt píaniskunni
Tuija Hakkila. Svo lék Oslóartríóið
tónlist eftir sína menn. Og að lokum
voru hljómsveitartónleikar með
sænskri tónlist: 11. sinfónían eftir
Allan Pettersson, en með hor.um
eignuðust Svíar sinfóníuhöfund á
borð við Síbelíus og Carl Nielsen.
Og saxófónsnillingurinn John-
Edward Kelly flutti nýjan saxófón-
konsert eftir Sven-David Sand-
ström.
Allt var þetta mjög vel lukkað og
ættum við Norðurlandabúar að eiga
greiðari aðgang en áður að hinu
mikla þýska músíklífi. En til þess var
einmitt leikurinn gerður.
Atli Heimir Sveinsson
Verkefnaskrá
Sinfó
Nýlega var birt verkefnaskrá
Sinfóníuhljómsveitar íslands vetur-
inn 1988—89, og er til mikillar fyrir-
myndar að gera það svo snemma. í
lok hvers starfsárs á verkefnaskrá
hins næsta að liggja fyrir. Þetta má
þakka nýjum aðalhljómsveitar-
stjóra, Petri Sakari, sem miklar von-
ir eru bundnar við, og ötulli verk-
efnavalsnefnd undir forystu Jónasar
Ingimundarsonar píanóleikara.
Helstu nýmæli eru ráðning aðal-
hljómsveitarstjóra, sem mun bera
ábyrgð á listrænu starfi hljómsveit-
arinnar, og hefur þess vegna mjög
mikil völd. Petri Sakari er einn
hinna finnsku undramanna í hljóm-
sveitarstjórn sem hafa aflað sér
mikils frama á undanförnum árum.
Hann mun stjórna hér 14 tónleikum
á næsta starfsári. Það merkir að
hann mun verða raunverulegur
aðalhljómsveitarstjóri, ekki aðeins
að nafninu til, og þá ætti smákónga-
veldið í Sinfó að vera fyrir bí.
Einhvers staðar sá ég í fréttatil-
kynningu frá Sinfó að sérstök
áhersla yrði lögð á að flytja íslenska
tónlist. Þetta er mikil og góð breyt-
ing frá þvi sem áður var, en íslensk
tónlist hefur of oft átt erfitt uppdrátt-
ar hjá yfirmönnum Sinfó, og þá sér-
staklega framkvæmdastjóranum.
Flutt verða eftirfarandi hljómsveit-
arverk íslensk: Damaskus eftir Leif
Þórarinsson, Flautukonsert eftir
Þorkel Sigurbjörnsson, Impromptu
eftir Áskel Másson, Nóttin á herðum
okkar eftir Atla Heimi Sveinsson, og
verða öll þessi verk frumflutt a.m.k.
hér á landi að ég held. Þá verður
flutt verk eftir Magnús Bl. Jóhanns-
son og Lilja eftir Jón Ásgeirsson. Og
svo er kannski það athyglisverð-
asta: tónleikar með verkum Jóns
Leifs undir stjórn snillingsins
Zukofskis, en Jón hefði orðið 90 ára
á næsta ári. Þar kom að því að Sinfó
gerði eitthvað fyrir minningu Jóns
Leifs.
Þá má nefna svonefnda „bíennal-
tónleiká' í októberlok. Þar kemur
fram með hljómsveitinni blóminn af
ungum, efnilegum einleikurum frá
Norðurlöndunum öllum. Svo verða
allir konsertar Beethovens fluttir.
Píanókonsertana flytja þeir Guð-
mundur Magnússon, Þorsteinn
Gauti Sigurðsson, Jónas Ingimund-
arson, Gísli Magnússon og Halldór
Haraldsson. Guðný Guðmundsdótt-
ir spilar svo Fiðlukonsertinn og
Fonteney-tríóið Tríókonsertinn.
Efnisskráin er fremur hefðbundin
en þó slæðast með eftirtektarverð
verk frá síðari árum: Carmen-svítan
eftir Schedrin, nýtt verk eftir danska
tónskáldið Ivar Fournberg,
Ascension eftir Messiaen, sem verð-
ur 80 ára nk. desember, Fiðlu-
konsert Lutoslavsys, Canzona eftir
Arne Nordheim.
Allt lofar þetta góðu og gæti Sinfó
átt fyrir höndum glæsilegt starfsár.
Atli Heimir Sveinsson
UMFERÐARMENNING
Ökum jafnan á hægri rein
á akreinaskiptum vegum.
HELGARPÓSTURINN 25