Morgunblaðið - 20.12.1962, Blaðsíða 1

Fimmtud. 20. des. 7962
Elín Pálmadóttir:
FRÁ NÍGERÍU
ISLE5NDINGAR fluttu árið
1962 yfir 10 þús. lestir af
skreið til Nigeríu, skv. opin-
berum íslenzkum skýrslum.
En hvað verður um þessa
fisksölukonurnar, svokallaðar
„mammys“ með skreiðina
sína. Fiskarnir eru ýmist
höggnir niður í bita og bit-
arnir seldir í búntum eða í
heilum fiskum. Á verzlunar-
götunum, þar sem allt iðar
af lífi, sér maður líka oft
mammy koma gangandi með
byttu á höfðinu, sem harðir
fiskar standa út af á allar
hliðar, og hún styður ekki
einu sinni byttuna með hönd-
unum.
Tveir skreiðarréttir
Mig hafði lengi langað til
að vita hvernig skreið er mat-
reidd í þessu landi og hvernig
hún bragðast, og hafði orð á
því við konu eins af skreiðar-
innflytjendunum, Kujore. Þau
hjónin buðu svo fulltrúum ís-
lands Og Noregs á vörusýn-
inguna í Lagos, bankastjóra
frá Barkleys banka og nokkr-
um fléiri heim til sín í skreið-
armáltíð. Kujore, sem hefur
verzlað með skreið frá Nor-
egi síðan 1936, kom til íslands
í fyrrasumar til að athuga
með viðskipti við ísland, en
veizlan var haldin, okkur til
mikillar ánægju, því þar var
svolítill andvari,. útsýni yfir
hin háu pálmatré Og yfir trjá-
brúskunum skein fullt tungl.
Fyrsti rétturinn, sem okkur
var borinn, leit út eins og
bleikur búðingur. Hann var
búinn til úr möluðum hvítum
baunum, tómatamauki og
kryddi, soðnu í laufblaði og
með eggjum og rækjum innan
í. Næst kom skreiðin. Upp-
skriftin er þannig:
Skreiðin er höggvin í smá-
bita og þeir lagðir í bleyti.
Ef um góða skreið er að ræða,
nægir að hafa þá þar í 16 mín-
útur, en svokallaður brauð-
fiskur þarf upp í tveggja tíma
bleyti. Nú er sett olía á pönnu
yfir eldi og allt sem í réttin-
um á að vera steikt í henni,
ásamt skreiðarbitanum. í
þetta sinn voru það kjötbitar,
hvítlaukur, tómatamauk og
krydd og til hliðar steyktir
bananar. En oft er líka notað
alls konar grænmeti, sem sett
er saman við á pönnuna, og ef
kjötsoð eða fisksoð er til, má
bæta því við og láta allt
Frú Kujore með gæru-
skinnið sitt.
skreið? Hvað gera blámenn
við þennan harða og að okkur
finnst heldur óhrjálega fisk?
Mér lék forvitni á að vita
þetta þegar ég kom hingað til
Nigeríu, enda hafði ég ekki
fyrirhitt nokkurn mann, sem
hafði lagt sér skreið til
munns. Nigeríumenn grunar
þetta líka, því margir spyrja
hvort við, framleiðendurnir,
borðum þetta sjálfir. í Nigeríu
er það yfirleitt fátækara fólk,
sem borðar skreiðina. Nú
hefi ég ekki aðeins séð skreið
brytjaða niður og selda í búnt
um, heldur líka borðað ágæta
skreiðarrétti.
Skreiðin kemur til Nigeríu
í stórum strigapökkum. Heild
salinn á mikið undir því að
skreiðin sem hann fær sé góð
og fiskarnir af nákvæmlega
þeirri stærð sem hann hefur
beðið um, því annars gengur
skreiðin ekki fljótt út og þó
skreið geymist endalaust á
Islandi, þá líður ekki á löngu
áður en flugur og lirfur hafa
unnið á hörðu skelinni og
lagt fiskinn undir sig í 30
stiga hita og miklum raka
hér og skördýralífið er fjör-
ugt I Nigeríu.
Ef gengið er um hina lit-
skrúðugu markaði í borgun-
um á ströndinni, Lagos, Port
Harcourt og Calabar, má
sjá, þar sem allir eru
að selja sina vöa-u, korn
úr skál, nokkrar afhýdd-
ar appelsínur, litskrúðug sirs-
efni, rauðan pipar, fjaðrir og
uppþurrkuð dýr til lækninga
o. s. frv. Þar má líka sjá
fra skreioarmarkaoi í Nigenu.
með litlum árangri, þar eð
svo mikið af skreiðinni okkar
er selt gegnum evrópsk fyrir-
tæki.
Frú Kujore tók á móti okk-
ur í húsagarðinum, klædd
bláköflóttum þjóðbúningi yor-
uibakynflokksins, blússu og
flauelsdúk, sem hún vafði ut-
an um sig og myndaði sítt
pils. Höfuðbúnaðurinn er fer-
kantaður klútur, um 2 m á
hvorn veg, bundinn á listileg-
an hátt, svo höfuðið líkist
mest fiðrildi. Frú Kujóre
varð eftir í Englandi, þar sem
tvö af börnum hennar ganga
í skóla, þegar maður hennar
hélt til íslands í fyrra, hélt
að þar yrði of kalt fyrir sig.
Kujore sjálfur var klæddur
skikkju, sem minnir okkur í
fyrstu á náttskyrtu og með
röndótta húfu á höfði. Hús
þeirra hjóna er tvílyft og á
þakinu stórar svalir, þar sem
malla á pönnunni svolitla
stund. Með þessu er ýmist
notuð hrísgrjón eða geysistór
rótarávöxtur, sem nefnist
yam, og er á bragðið eins og
sætar kartöflur. Yam er oft-
ast haft músað
Annan skreiðarrétt kannast
ég við, piparsúpu, en ég hugsa
að hún sé fuílsterk fyrir
bragðlauka venjulegs íslend-
ings. Sá réttur verður þannig
til að skreiðarflak er soðið í
potti með pipar, lauk og tóm-
atamauki, þangað til það fer í
sundur. Þetta er borið á borð
í djúpum diski, en á báðar
hliðar eru aðrir diskar. Á
öðrum er olía, sem mikið af
salti er hrært út í, en á hin-
um er músaður yamávöxtur.
Þetta er borðað þannig að tek
inn er með hendinni biti af
kartöflunni, því dyfið í olí-
una, og skreiðarsúpan borðuð
með.
Nigeríu-stúlkan brosir að þeim hvíta, sem ætlar að rétta henni
hjálparhönd.
(Ljósm. Mbl.: E. Pá.)
söngvar allra viðstaddra, þjóð
söngur Nigeríu, Noregs, Bret-
lands, Danmerkur og íslands,
og þá var gott að hafa
söngvara í hópnum, Birgi
Halldórsson.
Hvað um það, rétturinn sem
frú Kujore bar fram, bragð-
aðist vel, og .þar sem nóg var
að drekka me'ö af whiskyi,
Nigeríubjór og öðru góðgæti,
voru brátt allir í skapi til að
syngja og veizlan endaði með
an sungnir voru sálmar, sem
allir kunnu og síðan þjóð-
hygli og aðdáun í kirkjunni.
Þrátt fyrir hina skrautlegu
Nigeríutbúninga, var enginn
hálft eins fínn og hún. Utan
yfir síða pilsið sitt hafði hún
strengt gæruskinnið hvíta,
þannig að það huldi aftur-
hlutann og náði saman fram-
an á maganum. íslendingarnir
sátu kófsveittir í kirkjunni.
Birgir þurfti að fá lánaðan
blævæng frúarinnar til að
haldast við í hitanum, en hún
sjálf sat hin hróðugasta í
gæruskinninu sínu og sást
ekki svitadropi á andliti henn
ar. Eftir messu hópuðust allir
í kringum hana og dáðust að
skinninu, og biskupinn sjálf-
ur kom og heilsaði upp á
þessa vini Kujore-hjónanna,
sem eru traustir stuðnings-
menn kirkjunnar.
Fáum hefði sjálfsagt dottið
í hug að hitabeltislandið Nig-
eria væri hugsanlegur mark-
aður fyrir gæruskinn. Það
væri eins og að flytja ísskápa
til Grænlands, eins og oft er
vitnað til sem hinnar mestu
fjarstæðu.
Með gæruskinn í kirkjunni
Áður en við kvöddum dró
Einar Farestveit, framkvæmda
stjóri HelgasOn & Melsted,
fram ljómandi fallegt hvítt
gæruskinn og gaf húsmóður-
inni, sem var frá sér numin
af hrifningu. Það var fast-
mælum bundið áður en við
fórum, að þau Kujore-hjónin
tækju okkur íslendingana
með, er þau færu í kirkju
næsta sunnudagsmorgun. Ég
gat ekki farið, þar eð ég þurfti
að vera komin í sýningardeild
Islendinga á vörusýningunni
kl. 10, en þeir Birgir Halldórs
son og Einar Farestveit fóru.
Frú Kujore vakti mikla at-
Svertingi sitjandi við
höggva nið'ur skreið
að