Morgunblaðið - 08.07.1965, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 8. júlí 1965
MORGUNBLAÐIÐ
13
Kristján Albertsson:
Raunalegfrétt
að heiman
ALLIR b^btum við að horfa með
nokkurri óþreyju fram til þess
tíma, þegar miðborg Reykjavíkur
er orðin samboðin höfuðstað
evrópsks menningarríkis, allur
Grjótaþorps og Fischerssunds-
bragur horfinn, aðeins háreistar,
veglegar byggingar, líkt og t.d.
Landsbankinn, Hótel Borg Odd-
fellow-höllin, Morgunblaðs-höll-
in. Hverfi rís af hverfi í útjöðr-
um, hátízkulegir mannabústaðir
tuttugustu aldar, en miðbærinn
hefur dregizt aftur úr, er allt of
lengi að losna úr hálfgerðum
tötrum fyrri og fátækari kynslóð-
ar, frá þeim tímum þegar bær-
inn var lítið meir en fiskiþorp,
smátt í sniðum.
En í fréttayfirliti. sem útvarpið
semur og lætur fjölrita, og meðal
annars berst sendiráðum lands-
ins erlendis, er frá því sagt ný-
lega að til standi að reisa heil-
mikla byggingu yfir útvarpið og
væntanlegt sjónvarp — einhvers-
st.aðar inn við Elliðaár, skilst
manni, því þar eigi að skipu-
leggja nýjan „miðbæ“!
Eitthvað svipað hefur stundum
heyrzt áður, að miðbær Reykja-
víkur hljóti að flytjast til, eftir
því sem byggð færist austur á
bóginn. —
En miðbær höfuðborgar er
ekki stærðfræðilegt hugtak, held-
ur að minnsta kosti ekki áfram
að vera það eftir að slík borg
tekur að vaxa til muna. Hann
flyzt ekki til, áratug af árataug,
eftir því hvar mest er byggt af
húsum. Miðbærinn er umfram
allt söguleg staðreynd,, og kjarni
borgarinnar, óhagganlegur. i
Miðbær Lundúna verður um
allan aldur á svæðinu milli kon-
ungshallar og Englandsbanka,
þinghúss og Trafalgar Squaire,
og þar í nánd, hvað sem líður
vexti borgarinnar til austurs og
vesturs, norður eða suðurs. Mið-
bær Kaupmannahafnar verður
sefinlega á því svæði sem tak-
markast nokkurn veginn af
Amalienborg, Kristjánsborg,
Ráðhúsplássi og Háskólanum,
hversu langt sem byggð borgar-
innar kann að teygjast út á Sjá-
land. Miðbær Reykjavíkur verð-
ur um allan aldur í Kvosinni og
nánustu,, íiánd við hana, á svæð-
inu milli Háskólans og Þjóð-
minjasafnsins annars vegar, en
hins vegar Arnarhvols, Lands-
bókasafns og Þjóðleikhúss. Á
því svæði, þar sem forðum voru
tún og engi Ingólfs bónda Arn-
arsonar, standa nú salakynni
þjóðþings og stjórnar, æðstu
mennta og öflugustu banka, að
ógleymdri höfuðkirkju landsins,
•— á því svæði og í grennd þess.
Þar mun um alla tíð verða kjarni
höfuðstaðarins, miðborgin, hvað
sem líður þéttbýli inn við Elliða-
ái eða Klepp.
Fáar myndir hefur mér þótt
öllu notalegri á að horfa í ís-
lenzkum blöðum síðustu áratugi
en þær sem sýndu gömul timbur-
hús sem verið var að aka á
griðarmiklum hjólbörum (eða
einhverju slíku ökutaéki) út úr
miöbænum á nýjan samastað,
einhversstaðar í útjöðrum. Þarna
losnaði þó ein lóð, þar sem hægt
verður að reisa hús sem prýðir
miðbæinn, hef ég hugsað. Mér
fannst ákaflega skemmtilegt að
vita til þess, að það var tækni-
legur hægðarleikur að sjá öllum
gömlum húsunum fyrir hægri
og öruggri ferð út fyrir bæinn,
svo að þau væm ekki lengur
fyrirstaða aðkaliandi þróunar.
En svo les maður þessa rauna-
legu frétt — að til stendur að
fleygja milljónum , í stórhýsi
handa ríkinu, byggingu sem
vafalaust ekkert verður til spar-
hittast í bmðkaupi
ír sér ferða
mál hérlendis
Próf. Ejler Alkjær ráðgjafi
Ferðamálaráðs
DANSKI prófessorinn Ejler
Alkjær hefur dvalizt hérlendis
nokkurn tíma í boði Ferðamála-
ráðs til þess að kynna sér laus-
lega ferðamál á ísiandi, sem
hann mun svo siðar kanna bet-
ur og skiia álitsgerð um. Ejler
Alkjær er prófessor við við-
skiptaháskólann í Kaupmanna-
höfn, en hefur haft mikil af-
skipti af samgöngumálum og
itiálefnum ferðamanna í heima-
landi sínu og á alþjóðavettvangi.
Hefur hann m.a. starfað sem
verzlunar- og samgöngumálaráð
gjafi fyrir Sameinuðu þjóðirnar
•f ferðazt milli landa i Astu i
þeim erindum.
■ Fréttamaður blaðsins átti
stutt yiðtal við prófessor Alkjær
í fyrradag, er hann var nýkom-
inn af fundi með Ferðamálaráði.
— Ég er aðeins í stuttri heim-
sókn hérna núna og átti við-
ræður við forystumenn í ferða-
málum, auk þess sem ég hef
ferðazt lítið eitt um nágrenni
Reykjavíkur. Þrátt fyrir
skamma viðdvÖI hef ég séð fag-
urst landslag og ýmis sérkenni-
leg náttúrufyrirbrigði, sem
heilla alla ferðamenn. íslerszkt
landslag er mjög sérkennilegt og
enginn útlendingur mun verða
fyrir vonbrigðum með það, sem
náttúran hefur upp á að bjóða.
En landslag og ýmis önnur sér-
einkenni eru ekki allt, því að
ferðamaðurinn vill líka búa á
góðu hóteli og borða góðan mat
Ejler Alkjær
í vistlegum húsakynnum.
— Hvað teljið þér, að hafi
einkanlega gert heimaland yðar
að jafnvkisælu ferðamannalandi
og raun er á?
— Ferðamenn koma ekki til
Danmerkur vegna náttúrufeg-
urðar heldur vegna þess, að í
Danmörku ríkir sérStakt and-
rúmslöft. Við höfum reynt að
taka á móti ferðamönnum í góð-
um gistihúsum og gert þeim
kleift að velja úr miklu í mat
og drykk á öllum tímum sól-
arhringsins. í Kaupmannahöfn
eru nú t.d. 34 veitingastaðir,
sem eru opnir til kl. 5 að morgni
Það er þetta frelsi ásamt hlý-
legum viðtökum, sem hafa gert
Danmörku að ferðamannalandi.
— Teljið þér þá, að miðviku-
dagslokun vínveitingastaða og
bjórbann hérlendis séu skerð-
ing á frelsi ferðamannsins?
— Ég hef kannað þessi mál
lítillega í þessari ferð minni, en
á eftir að rannsaka þau betur
og hugleiða. Ég get því ekki
gefið neinar yfirlýsingar þar að
lútandi að þessu sinni. Hins veg-
ar kom það greinilega í ljós í
bjórverkfallinu í Danmörku nú
á dögunum að fólk, sem átt hef
ur þess kost að kaupa bjór i
verzlunum og á veitingastöoum
á erfitt með að sætta sig við að
fá hann ekki, þó að um skamm-
an tíma sé.
— En hvað álítið þér um flug
vallagjöld, sem innheimt eru á
flugvöllum víðsvegar um heitn
og eru nú til umræðu héraa?
— Flugvallagjöldin eru mjög
óvinsæl hjá erlendum ferða-
mönnum. f Danmörku eru þaui
innheimt og Danir sjálfir sætta
Framh. á bls. 15
Guillaume Houphouet-Boiguy o.g kona hans ganga út úr kirkj jnni að lokinni hjónavígslunni
Faðir brúðgumans er annar frá liægri.
Forsetar V-Afríkuríkja
Kristján Albertsson.
stofnanir og aðra opinbera starf-
semi, sem sjálfsagt var að ættu
sér aðsetur á miðsvæði borgar.
1 öðru falli verður sem fyrst
að taka þá stefnu, hiklaust, að
gera miðbæinn í Reykjavík sam-
boðinn höfuðstað hins nýja ís-
lahds, og þá fyrst og fremst með
því, að reisa þar, og hvergi ann-
arstaðar, sem flestar af þeim
stórbyggingum, sem borgina
mega prýða.
Þess ber fastlega að vænta, að
undirfeúningi fyrirhugaðrar út-
varpsbyggingar sé ekki það langt
komið, að ekki sé enn nægur
tími til stefnu að velja húsinu
heppilegan stað.
París, 1. júlí 1965.
FORjSETAR sex Afríkurikja
voru saman komnir í kirkju
í einu af rikmannlegustu út-
hverfum Farísar s.I. sunnu-
dag. Einnig voru í kirkjunni
þrír þingforsetar frá Afríku,
margir ráðherrar, óteljandi
sendiherrar, franskir ráð-
herrar, starfsmenn utanríkis-
ráðuneytis Frakklands og
margir helztu þátttakendur í
samkvæmislífi Parísar. Marg-
ir gestanna voru kjólklæddir
og orða frönsku heiðursfylk-
ingarinnar sást víða. Konurn-
ar voru flestar í síðum kjól-
um, hvítum eða bleikum, eftir
nýjustu Parisartízku, en þó
voru nokkrar í búningum,
sem tiðkast í Dakar og Abid-
jan.
Ástæðan til samkomu þess-
arar var brúðkaup Guillaumes
Houphouet-Boigny, sonar for-
seta Fílabeinsstrandarinnar
og Christiane Herve-Duontier,
frænku Nicolas Grunitzky,
forseta Togo.
Houphouet-Boigny yngri,
er lögfræðingur að menntun
og nýlega tekinn að starfa við
Frakklandsbanka, en brúður
hans er uppalin í París.
Houphouet-Boigny, forseti
sendi vinum sínum meðal
æðstu manna V.-Afríku boðs-
kort og flugmiða til Parísar,
og meðal þeirra, sem þágu
boðið voru: Moise Tshombe,
forsætisráðherra Kongó, Diori
Hamani, forseti Niger, Maur-
ice Yamengo, forseti Efri-
Volta, Leon Mba, forseti Gab-
on og Francois Tombalbaye,
forseti Chad.
Forsetarnir og ráðherrarnir
notuðu tækifærið meðan þeir
dvöldust í París, ræddu sam-
eiginleg hagsmunamál ríkja
sinna og sambúð þeirra við
önnur ríki. Segja fréttamenn,
að eining hafi ríkt á fundum
Afríkuleiðtoganna og einnig
á fundum, sem þeir sáu með
frönskum embættismönnum.
Segja þeir þetta glöggt dæmi
um hið góða samband, sem de
Gaulle hafi tekizt að skapa
milli Frakklands og fyrrv.
nýlendna Frakka í Afríku.
að að gera sem vandaðasta og
glæs^lega á að horfa — inn við
Elliðaár!
Af hverju ekki í miðbænum,
eða nánasta umhverfi hans, þar
sem enn standa við höfuðgötur
hús sem eru lítils virði og til
minnkunar fyrir borgina — og
auðgert að ryðja úr vegi?
Nú kann sú mótbára að heyr-
ast, að lóðirnar í miðbænum séu
talsvert dýrari en spildur á mel-
um inn við Elliðaár. Hér verða
þeir menn, sem mér kunna betur
skil á löggj afarmálum, að ráða
fram úr vandanum.
f öllum löndum og á öllum
tímum virðist sem ríkisvald og
löggjöf hafi kunnað tök á því að
láta ekki flæma stjórnarvöld út
í útjaðra höfuðborga í leit að
lóðum undir æðstu menningar-