Morgunblaðið - 05.11.1969, Blaðsíða 16

16
MOROUN'BLA-ÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 5. NÓVKMiBER 1960
Tillaga um verknáms-
og skylduþjónustu
JÓNAS Pétursson hefur lagt
fyrir Alþingi tillögu til þings-
ályktunar um verknáms- og
þjónustuskyldu ungmenna. Er
tillögugreinin svohljóðandi: Al-
þingi ályktar að kjósa fimm
manna milliþinganefnd til að
rannsaka möguleika á fram-
kvæmd verknáms- og þjónustu-
skyldu ungmenna. Starfað skyldi
að margvíslegum viðfangsefnum
í þágu þjóðarheildar fyrir ríki
og sveitarfélög, góðgerðar- og
mannúðarfélagsskap. Nefndin
skili áliti til Alþingis, og komist
hún að þeirri niðurstöðu, að lög-
festing á verknáms- og þjónustu-
skyldu ungmenna sé æskileg, þá
skili hún frumvarpi að lögum
um viðfangsefnið, sem lagt verði
fyrir Alþingi.
í 'gmeiiniairgerð sinmii mieð tállög-
ninini segir Jómas m. a. :
Ég (heif -fluitt svipaiða tillögu á
tveimfur uindiam'fiörnnjim þimguim.
Er niú orðal-aigi lítið eáfct breytt,
m. a. teíkin uipp í niðluriaig tillög-
ummar í aðaldráttuim efnisbrieyt-
img, er flutt var á síðasta þimigi
atf mirnnii 'h'liuta aJllsherj arnefmd-
ar Sameimiaiðs þtengs. Em alls-
hierjarmefnidin aifgreiddi þá til-
lögiuma og var klofin, em Alþimgi
tó(k hiims vegar ekíki aifstöðnx. Ég
meíná mú viðifaimgsefimið verfk-
náirns- og þjómiustiuisfltyldu og
hieí flellt úr tímalemgd og alduirs-
skieið. Læt ég væwtamfliegri miilli-
þimgamefimd þá áfavörðiuin efitir
með öðmu, ef Alþiimgi vildi nú
Barnard
gagnrýndur
Höfðaborg, 3. móv. NTB
HJARTAFLUTNINGALÆKN-
IRINN Christian Bamard hefur
verið gagnrýndur harðlega af
yfirvöldum í heimalandi sínu,
Suður-Afríku, eftir að hann
deildi harkalega á aðskilnaðar-
stefnu stjómarvaldanna í ræðu,
sem hann flutti í verzlunarráði
Suður-Afríku í Höfðaborg í gær.
Sagði hann þar, að Landið ætti
enga framtíð fyrir sér, ef stjóm-
arvöldin breyttu ekki um stefnu
í kynþáttamálum.
Ræða Banruairds hefur verið
gagmirýnd bæði af stuðmiirags-
mönmum stjórmiajrimimair sem and-
stæðamigum hemmiar á þjóðþimgi
liamdsims. B. Coetzie þróumiairmélia
máðherna saigðd í gæmkvöldi, að
hiamm óttaðist það, að prófessor
Bammard aeski þesis, að þjóðfé-
liagið yrði mótað efitir þeim sjón-
armiðuim, er lægju til grumd-
vaflliar gagmrýni á aðisikiimaðar-
stefiniuma uitaimiands firá. — Ef við
fiéiiuimst á þessi sj ónarmiið,
mymdi menminig hvítra manma í
Suður-Afiríku Mða umdir loflc á
mimna en fimm árum, saigði
CoetzK.
Þessi mynd gf Júlíusi Sveins-
syni ,trésmið, átti að birtast með
minningargrein um hann í blað-
inu sl.. sunnudag, en varð því
miður viðskila við greinina vegna
mistaka — og er því birt nú.
falliaisit á tillöguma. Ég hef efldki
horfið firá þessari hugsjóm, þessu
mppelöis- og mainmibótam/áli, þess
um farvegi orflcu, velviljia og
vitsmiuiraa tiil að styhkjia og efla
lamid og þjóð. Og miig umdrar,
hvie hlljótt er um þemiman þátt í
öllum þedm þumga mið, er um
þjóðlísfið fer, í þeim stonmiamdi
'kröfium um síkóla og nám, aem
sífellt rísa hærra og hærra.
Þykiir mér sem sá þáttur, er ég
er bér að fjialla um, falli um of
í ákuiggamin, því að mér sýraist,
að verknáms- og þjómuisituislkylda
sé nauðsynleg jiafimvægisflureyf-
img í þjlóðfélagi síaiulkins skóla-
náms, síaiulkins bóknámis og skóla-
byggimga. Ég hef vakið athygli á
með þeirri iilMögu, er ég hef áð-
ur fliuitt, að máliið sé vandiasamt,
knefjiiisit milkils umdiribúimimgs,
vandaðrar og einibeittrar stjóm-
ar. Viðfaragsefnii á elkíki að jjkorta
í stóru lairndi flámenmirar þjóðar,
sem á það sjálfstæðdsmál raas/t
aið gera lamidið allit sem bygigi-
legast, mieð samgömgulkieirfii og
samfélagsiuimlbótum, sem jaifima
búigetuaðsböðuma.
>ótt ég fielli úr tillögummii ald-
ursmörfa umigiLimga og tímaiemigd
verkmáms- og þjónuistuskylltíu,
er ég sem fyrr þeirrar s/kioðúmiar,
að aildursmörlkdm eigi að vera á
4—5 ára ákieiðí og tímialemgdim
þuirtfi að vera a.m.fa. 3—4 mám-
uðir og jiafmivel iemigri. Og vterlk-
eflndn eru elkíki sízt á sviði skóg-
rækitar og iamidigræðsfliu, bygg-
iraga í þágiu abmemminigs, svo sem
skóla og sijúlkralhÚEia, vegagerðar
og græðslu vegasáira, snyrtimigu
útisvæða, hjálpar og lílkmiarstamfa.
Jaflnrvel við sjóvimmu Qg iamd-
búmiaðarsrtíönf.
Fyrsta
nefndarálitið
í FYRRADAG kom fram
fyrsta mefndarálitið á Al-
þingi á þessu þimgi. Er
það frá menntamálanefnd
neðri deiidar og er um sitjórm>ar-
firumivairpið um memmtaskóla.
Leggja mieifinidairmiemmdirmir til að
firum'vairpið verði samþylkkt mieð
tveimur smávægilegum breyt-
imguim,
Atriðis-
orðaskrá
ÉG VIL vimsamlega biðja yður
birta leiðréttimgu við „leiðrétt-
imgu“ Íslemdingasagnaútgáfummar
h.f. við frétt í blaði yðar um út-
gáfu forlags míns á ísl'endinga-
sögum með nútima stafsetmingu.
í fréttinni var tekið fram, að
með íslendimgasögum með nútíma
stafsetningu væri vom á einu
bindi, sem í væri „nafnaskrá og
atriðiisorðaákrá, en slík skrá hef-
ur ekiki til þessa fylgt meinni út-
gáfu fslendingasagna". Hver
skaplega læs maður hlýtur að
sjá, að hér er átt við atriðisorða-
skrána eingöngu, annars hefði
verið talað um sllífaar ákrár
o.s.firv. Ég vil því ítrefaa og end-
urtalka, að atriðisorðaisifcráin er
nýjung, söm eíkfki hefur fylgt
neinni útgáfiu fslendingasagna
fyrr.
Með íslendimgasögum íslend-
ingasagnaútgáfunnar h.f. fylgir
nafnaslkrá en ekki atriðisorða-
slkrá. Þar er að vísu stutt slkrá
um hluti og dýr, sem engan veg-
inm þjónar því hlutverlki, sem
atriðisorðadkrá er ætlað að gera.
En góð atriðisorðasfará, eins og
sú væntanlega verður, sem fylgja
á íslendingasögum með mútíma
stafsetningu, er ómetanlegur við-
auki við fslendingaisögur fyrir
þann stóra hóp, sem fcann að
þurfa að nota íslendimgasögur
sem handbækur.
Virðingarfyllst,
fJh. Stouggsjár
Oliver Steinn.
Forseti Lslands, herra Kristján Eldjám og frú lians Halldórp. Eldjám heimsóttu vistmemn á Elli,
heimilinu Grund síðastliðinn miðvikudag. Vistmenn komu saman í samkomusal heimilisins og
þar ávarpaði Gísli Sigurbjömss on, forstjóri forseitahjónin og bauð þau velkomin. Síðan ávíurp-
aði forsetinn gamla fólkið og heilsaði upp á það. Myndina, sem tekin eir við heimsóknina tók
Páll Þórðarson.
— Alþingi
Fratnhald af bls, 11
hæigt alð ráða í hver tiffigamigur-
irnn væri með málatlllbúraaði ffliutn
imgsmamma tiiílögummiar. Stjórmiar-
amdstæðdmigar væru nokítouð í
sáruim nú yfir því að haifa verið
á rnóti álhræðsluinmii og þeiirri
stárviirfcjum við Búirfiell sieim nú
væri veirið að fraimifcvæimia. Þeir
viitnuðu gjarmam tiil þess að lög
uim Lamdsvirkjum hefðu verið
saimiþykikt einróma, em þar hiefðd
alðleins verið gefim heimiiM tifl.
virkjuniar við Búirfieil ag þeir
viissu það flullvel sjiáltfir, að ekiki
hefði verið hægt að mota bamia
í þeirrd myrnd, sem nú uan ræddi,
mema rnieð byggimgu arfcuvers-
iðmaðar. Þeir hefiðu því verið á
móti þeirri Búrflellsiviirfcjum sem
almemmiimgur þekifcti nú hér á
laimdi og vissi hvermilg vææi í
sköpum.
Jóbamm Hafstein umdinstriltoaðd
það sem kom finam í ræðu Img-
óMs Jónssonar að búi'ð væri afl.-
gemlega að ieiðrétba þamm mis-
skilmimg eða ramigtúJlfcum er fcom-
ið hefðd firam í saimbamdi við
útreifcniimga Harza og Lamdsvirkj
umiar. Sagði rá'ðherra, að það
hefði lömgum verið viitað áður,
og margsimniis búið að tafca firam,
að virkjumiarfraimfcvæmdastiigum
hefði veniö breytt og teídð meira
á hið fyrma stig, en hdð síðarta og
breytti það því áœtiumium siem
gerðar höfðu verið á árumum
1904 ag 1985.
Þá gerði ráðhenra að umtals-
efinii aitriði er fram höflðlu komið
í ræðu >ómarimis Þórarinissomar
er hainm fjallaði um framieiðsiki-
gjaflid áiverfcsmiðjiumimar. Sagði
náðherra að um afligema mistúlfa-
um væri að ræða, þegar því væri
haldið fram að firaimfliedðEiluigjiald-
ið ætiti að vera uppbót á raf-
magnsvedðið. >að hefði aidmei
verið raedtt iaumiumigairmiál að það
hserra verð sem greitt væri fyr-
ir artoumia fyrstu árim eða til
1975 vseri miðað við ainimað gj'aild,
amniað verð fyrir hvent tomm af
éfld, sem fnamieitt væri.
Ráð'henra sagðii að menm hefðu
neymt alð gera því Skóma að það
hefðu verið Svissfliendiimigarimr,
sem hiefiðu átt fr'umkvæðið að því
að nota þá aðfierð að ieggja á
fraimieiðlsluigjald og að þeir hefðu
talið siig sflieppa mieð minmi fjér-
útlát á þamm hátt heldur en ef
fairiö hefði verið eftir sifcaittailög-
um. Sanmlieilkurimm væri só, að
þair sérfiræðimigar sem kostiur
var á, og færastir voru á þassu
sviði hér, hefðu umreilkmað
þetta gjald miðað við þær áætl-
aniir, sem við hefðum bezt getalð
gert oflcifcur greim fyrir. Um þetta
atriði hefðu ekfai baina íisleiizíkir
sérfræð'imigar og þedr sem stóðu
alð álsiaimm'imigum fjalliað, beidur
hiefði verið fiarim sérsitök fierð til
Noregs til þess að ræða þessi
mól við Norðmenm, en þeir höfðu
þé lemigið nýtega neymefliu af
byggimigu áivems við Húsmieis, sivo
og neymsiu frá eldri timum.
Jóhamm Hafisteim sa|gði að sjólf
sagt væri að tilllaga þesisi femgi
þimgfleiga meðferð, þótt ummt
væri að gamiga úr afcugga um hið
rétta í máiliimu á mikflu eimifiald-
ari hátt ern að sfcipa rainmsótomar-
niefmd. >að væird auðviitað verk-
efni þiimgmiafndaæ að fij-allflia um
miálið og fiá þær upplýsiimigar sem
menm teflldu sig vamita.
Þé sagði Jóhanrn að tilgamgur-
iinrn mieð tiilflögutfiuitininigraum væri
nokífcuð augljós. Hanm væri só
að reynia að sfcapa í buigum ai-
mianmiirugs þó tmú, að þeim sem
stóðu að því a!ð reisa hér ál-
hnæðlsflu og koma á fót stór-
vinkj'um við Búinfiell heifði orðdð á
eitthvert glapræði. Lairngt væri
seillzt í móflatidbúmiaðimium og því
m.a. halldið bflálfcaflt firam, að ís-
leradimigair þyrftu að borga stór-
um meiirta verð fyriæ rafm'aigmið
vegrna áiteamanimtgsims. Þegar
firumivairp um Lamdsv'irkjum var
tifl. umiræðu á Alþimigi 1966 hetfði
það hiims vegiar kiomið líjósdlega
firam, og ekfai verið anidimseit af
stjónmanamdstæðinigum, að m-ifciu
'haglfcvæmara væri að -neisa stóra
virfajum. í þeirri gneámiargerð sem
þá ihetfði verið iögð fyrir þimgið
og efcfci var véflemigd hiafði verið
greinf firá því að til ársdioifca 1975
rniundi þa!ð spana ísflemidimigium
100 milflijómir toróma að róðast
fremur í stióna viinkjum ern smóar,
og svanaði það tii 14 mdllfl.j. fcr.
sparmaðar á ári.
Kristján Ingólfsson
Tekur sæti
á Alþingi
í FYRRADAG tók Kristján
Ingóllfsson, kennari á Hall-
ormsstað, sæti á Alþingi í
stað Vilhjálms Hjálmarsson-
ar. Kristján var annar varaþing-
maður Fr-aimsóknairffl'oiklksims í
Austurlamdskjördæmi, en fyrsti
vamaþimgmaður fiokfcsims þar
Tómas Árniaisan er erlendis. Krist
ján befiur eklkd átt sæti á Al-
þinigi áðlur.
Að iofcum aaigði svo róðlhenpa:
Ég fiagma því að tiliaga iþessii er
finam 'fcomiin — mér fiinmEt mátu-
iegt fyrdr þá mienm sem hatfa
ffliutt hama að stamida í fyrirsvari
fyrir hamia og ég voma að al-
mennimgur í laindiiniu taiki ved.
eftir máfflfiiutnimigi iþeirma pg þeirn
deilium sem um tifllögumia hafó
orðdð béma.
Austurlands-
áætlun
FIMM þimgmienm A.ust urlands-
kjördæmiis ihaifia lagt finam á Al-
þirnigi bneytimgantállögur vd® þimgis
óiyfctumairtifllögu Bemiedilkltis Goön
dals um Vesburliamdsáætlum. —
Leggja þeir til að áiætflumén balki
eimniig til Austurlanids, em svo
sem slkýint bafiur venið firá í Mbl.
iögðlu þimigmiemin Suðlurflamdslfcjör-
dærnis tifl. að tállagam fijaJliaði
eimmiiig um þefcma 'kjördæmd.
Frumvarp um
sölu Holts
í Dyrhólahreppi
BJÖRN Fr. Bjönrasson ag Karl
Guðjónisson hafa lagt fyrir Al-
þimgi frumvairp til iaga um heim
:ld fynir rífcisstjónndma að selja
eyðijörðima Holt í Dyrhólahreppi
í Ves tur-Sk aftaifeMssýslu.
Fnumvarp þebta var einmdg
flagt fyrir siðasta þimg og Ma/ut
þá samlþýkfai eflt'ir noklfcrar um-
ræður í efri deild, en dagaði uppi
í meðri dieild. Frumvarpið fj all-
ar um hedimild tid að selja Jó-
hönmu Sæmiumdisdóttur, Nifchól,
Dyrhólahreppi, eyðijörðina Hoit.
Fjögur frumvörp
rædd í efri-deild
í EFRI deild Aiþimgis vcxru fjög-
uir miál á dagskrá í gær. Mæiti
Bggert G. Þorsbeinssoin sjiávar-
úitvagsmiálanáðlhanria fyrir þrem-
ur þeinra, en það vonu fruimvörp
um efitirlit mieð sfaipum, siigl-
imgalög og finumivarp um Sigl-
imigamóíliaistiofimun rilkisiims, em í
því móli tóik eiinmiig til móls
Axiel Jómssom.
Fjónða mlálið siem dailldin tók
fyrir var firuimviaTp um sölu
Holts í Dyrhólalhrepp'i oig miælti
Bjönn Fr. Björmssom fyrir því.
Öll fjögur finumvörpin voru af-
greidd til imefmida.
RITSTJÓRN • PREIMTSMIÐJA
AFGREIOSLA*SKRIFSTOFA
SÍMI