Morgunblaðið - 05.11.1969, Blaðsíða 19

MORGUN'BLAÐIÐ, MIÐVIKÚDAOUR 5. XÓVKMBBR 1969
19
Efnalegt sjálfstæði dómara
— stuðlar að sjálfstæði í starfi
FYRIR nokkru var halðinn aðal-
fundur félagsins. f stjórn voru
kjörnir: Bjöm Þ. Guðmunds-
son, fulltrúi yfirborgardómara,
Jónatan Sveinsson, fulltrúi sak-
sóknara og Sverrir Einarsson,
fulltrúi yfirsakadómara. Er Björn
formaður félagsins, Jónatan,
gjaldkeri og Sverrir ritarL
Á fuinidiiniuim voru kjiairiaimál
Ólacfsivílk, 30. október.
FRAMHALDSAÐALFUNDUR
vair haldiimin í gser í tiliefnii af-
maelis Hraðifryst.ilhúss Ólafsvíkur.
Aðal'hvataimenín að stofnun fyrir-
taefeisinis voiru: Thíotr Thoirs, þá-
veirandi aHþingismiaðuir SffiæfieR-
iinga, Eliniíus Jónsson,, kaupfélags
stjióri, séira Magniúis Guðmiuods-
som, Guðjón Sigurðssioin og Jóni-
ais ÞorvaJ.disson, þáveranidi odd-
viiti.
Á fumidiiinium í gær voru liðin
30 ár firá formlegiri sfofniuin fyriir-
tæteiisiiins. í fyrstu stjóm voru:
Thor Thors, séra Magniús Guð-
miumdsisioin, EHimí'us Jómsisom, Guð-
jón Sigui-ðsson og Jórxas Þor-
valdstsom,
Síðar komu í stjórmima Þórð-
ur ÓlafisHom og Sigurðuir Ágúisits-
son, alllþimgismiaðiuir. Samlþykkt
vair á afimæiMisifumdiinum að hadda
áfram uppbyggingu fyriirtækis-
ims og vair vomazt efitiir afðötoð
hims opinibena í því sambamdii.
Núveiramdi stjárm skipa: Guð-
lauiguir Þoriáikisisoin, fionrmaðiuir,
Riahard Thors, Reykjavílk, Siig-
itiamlöga rædd. Voru fumdarmienm
á eiimu rniáii um, aið við miúver-
amdi starfskjör yrði eklki uniað
og ræddu ýmsaa- ledðir í þeirrii
fcjiairabairiátfiu, sem firamiumdan er.
Samiþykkt var efltirfiaranidi á-
lykltum:
„f öllum siðimlemmtuðum þjóð-
féliögium er stlerlkit og söálifisitætit
dómsvaíld fialið mieðal (ham-
urður Ágústsisom, fyrrv. alþimig-
iismaður, Halldór Jónisisom, útgerð
arrmaður og Guinmar Bjarmasom,
en ibamm er jaflnfiramt firam-
kvæmdastjórL
I tilefini afimælisims bauð
stjónn og framkvæmdastjóri
starflsifólfei, hreppsmefimd, við-
iskiptavinum og velumniuirum fyr-
iirtæfeiisins tiil matarveiziiu og
kvöldfagmaðar í safimaðairheiimiili
Ólaísvífeuirfeirkju. Guðiaugur Þor
iáfessom siefiti hófið og bauð gesti
veifeomoa. Skýrði hamm aðdrag-
amdamn að stofmun Hraðfrysti-
hiúissiims, en á þeiim tíma var
slæmt atvimmuiástamid í Óiafisvík.
Skiemmtu menm sér síðam fram
eftir kvöildi.
I tileflmi aifimiæílásims voru 3
feamur ihieiðraðar, en þær hafia
umnið hjá fyrirtæfeimu firá uþp-
hafi til þessa dags. Þeim var
veitt guilúr hverri fyrdr vieil umn-
in störf, en feomurmar eru Hólm-
firíður Helgadóttir, Guðrún Sig-
urgeirsdióttir og Kristím Sigur-
geirsdóttir.
steinia sfij'órmskipuiniarinmar. Sér-
staða þeirra er vilð dómsstörf
fást er váðuiríkiemmd með ríkri
réititairvermd dómiaira, m. a. þanm-
ig aið þeiilm búið iaiumaliaga, að
þeir igdti beflgalð gig dómiairastarf-
imu eimgönigu. Auigijóst er að
lefinalegt sjálfstæði dómara situiðl-
ar að sgáifisltiæðii þeirra í stairifi.
ísienzk stgóirmiskiipum veitir
dómiumum vdssa rétfiairvernid, en
lauinialega er srvo að þeim búiö.
að lítili sómá er aið. Þeiir hafia
þuirflt að talka þátt í fcapþhlaup-
Jmu um auffeasitörf, en það sam-
rýmist aflflls ekki aðalstamfi þeirra.
Með því a'ð lláta þeitta viðgamg-
ast, heflur rílkiiisvaldið raiumar
viðuirlfeanmf, að íöst lauin þeirra
duga þieim ekki til lifgframifæris,
en leiigi aið síður þversfealiazit við
að viðuiilfeenmia sérsitlöðu þeirra,
með bætitium kjöirium.
Hér á lainidti er enn við lýði
íuíllltrúalfeeirfL sem þeikfcist dkk,i í
satmia fioirimi iminian dlómisivalids ná-
gnammiarfkjamima og á sér heldur
emiga hliðsrbæðlu í ’ olkkar þjóðfé-
lagi. Það sltrí'ðir ibeinlínis gegn
velsæmi, að mikilil hluiti þeirra,
stem við dómstörif fiást, þ. e. fiuU-
trúar, slfeulj berna allar rícýlduir
emíbættiisdómiaria, en mrjóta enigra
réttimda þeirra, m. a. hvorki
varðamdi stöðuvermd mé launa-
kjör.
Þalð er Sfeoðium fiélaigsimis, að
dómiaraflull-trúiakieirfiið í simrni niú-
venamidi mynid, eigá aið laggja
niður þegar í stað, emda sjáltf-
sögð réttlæfiislferafia, iaið aílMr þeir
sem gagma sörnu eða svipulðuim
sltörfium mlað isömiu mierantum að
bakii, rnljófi immbyirðiis Sömiu rétt-
arstöðu og Iauimafcjiaira“.
Stjórn Félags dómarafulltrúa.
Hraðfrystihús Ólafsvíkur 30 ára
Ronano Nieders
Lánar út
105 tímarit
í BÓKASAFNI Nonræna hústs-
irnis, sem Reykvikimigar eru fiamn-
iir að moita mjög mifciið, liggja
eims og feummuigt er firammi mor-
ræm tímariit tiil útiáma. Eru þau
nú or'ðin 105 að töiu alð þvi er
siagir í frétt frá Norræmia hús-
imu. Eir þar m.a. að finma tíma-
rit um bæfeur, listir, leiklhús,
líamdafiræði, veirfcalýðsmál, kvik-
myndir, fiiskimáll, fir'íme'rki, efma-
haiglsmál, liandbúmað, heiillbriigðiis-
mál og hvers komiar saimfélags-
mál. Bóikasafmiið er fyrst um simm
opið á hverjum degi fel. 14—19,
eimraig laugardaga og summu-
daga.
Einsöngvari með Sinfóníuhljómsveit
N/ESTU tónleikar Sintfóníuhljóm
sveitar íslands verða í Hásikó'la-
bíó fimmtudaginn 6. nóvember
og hefjast kl. 21.00. Stjórnandi
er Alfred Walter en einsöngvari
Romarno Nieders. Flutt verða
þessi verk: Forleikurinn að óper-
unni „La Scala di Seta“ (Silki-
stiganum) eftir Rossini, Nieders
syngur aríur úr Töfraflautunni
eftir Mozart og úr La Gioconda
eftir Ponchielli, þá verður flutt
Gæsamamma, svíta eftir Ravel,
og síðan syngur Nieders 4 söngva
eftir Ibert, að lokum verður Sin-
fónía nr. 3 eftir Brahms.
Baritómsöngvarinn Romano
Nieders er fæddur í Graz í Aust-
urríki árið 1935. Hamn stundaði
söngnám hjá Dr. Mixa, sem þá
vair forstjóri tónlistarslkólans í
Graz. Árið 1963 var hann ráðinn
tid óperunnar í Graz og árið 1965
var hann ráðinn við ópeiruma í
Múnster í Þýzkalandi, þar sem
hann syngur nú í óperum Verdis
og Wagnems. Nieders hefiuir mjög
oft sungið í útvarp í Austurríki
og syngur sem gestur í Vínar-
borg og á Tónlistarihátíðinni í
Gent í Belgíu.
Leikhússtjórar
í Stokkhólmi
UM þessar mundir stendur yfir
í Stokkhólmi norræn leikhús-
málaráðstefna. Þar eru saman
komnir leikhússtjórar frá öllum
Norðurlöndum og frá fslandi eru
Sveinn Einarsson leikhússtjóri
og Guðlaugur Rósimkranz þjóð-
lei'khússtjóri.
Leilfehúsimálaráðstefnunni lýk-
ur í þessari viku og eru lelk-
hússtjórar væntanlegir heim
um næstu helgi.
— Þórður
Albertsson
Framhald af bls. 10
pakka og alltaf finnst einn og
einn fiskur, sem eitthvað er að
Þá eru þessir pakkar viktaðir.
Þeir ná ekki fullri vikt. Þá er
auðvitað kvartað og mikið
handapat og æsingur. En það
verður að reyna að láta það
ekki hafa áhrif á sig, læra að
segja: „Já, þetta er ekki gott.
En nú skulum við koma hinum
megin í húsið eða upp á loft
og skoða fiskinn þar“. Þair er
þá bezti fiiskur, blæfallegur og
hreinn, eins og íslenzkuir fisk-
ur er yfirleitt. Hann fer á vikt
ina og 9tendur sig bara vel,
Vcintar ekkert á. Þeiir eru þá
búnir að fara yfir fiskinn, taka
frá það versta og setja á ákveð
inn stað. Þangað er maður
leiddur eins og kjáni og látinn
halda að allur fiskurinn sé
svona. Með reynisliummi lærist
að flaira ekki í hornið, sem vís-
að er á, heldur upp á loftið. Og
eftir að það er vitað, er slíkt
ekki reynt aftur. Svo á maður
líka til að koma svolítið seinna
og tala við pakkhúsmanninn.
bjóða honum góðan vindil og
fara að tala um þennan ný-
komna fisk. Þá heyrist það,
sem vitað vair fyrir, að þetta
er prýðisfiskur. Og ég vil
skjóta því hér inn í, að ég held
að við gerum alltof mikið að
því á fundum og í blöðum að
hnýta í blessaðan þorskinn okk
ar. Því þó eitthvað megi að ein-
hverju finna, þá er sannleikur-
imm sá, að í Suðurlöndum er
þetta gæðavara. Ég veit ekki
betuir en ennþá komi vatn í
munninn á hvarjum Spánverja
þegar nefnt er Baccalo Island-
ia, enda mundum við ekki geta
selt okkar fisk í samkeppni
l\lý söluskrá
MIÐ#B(IRG
FASTEIGNASALA — SKIPASALA
TÚNGATA 5. SÍMI 19977.
við Norðmenn og Færeyingia, ef
hanm væri svo ekki.
— Við voruim að tala um
þessa ungu menn, sem ættu að
selja afurðir okkair erlendis.
Það er auðvitað vandi að velja
slíka menn, segir Þórður enn-
flremur. Einn vandinn er sá, að
slíkir menn mega aldrei verða
fullir. Því ef Spánvarji sér
eimu sinmi mann röflandi flull-
an, þá missiir hann algerlega
áliit á honium, hitt er svo anm-
að mál, að kannski má hann
heldiur ekki vera bindind is'mað-
ur. Hann verður helzt að geta
tekið sheriryglas fyrir mat og
njóta góðs víras með matmum, ef
hann er í veizlum eða gleðskap
með þessum eniendu kaupend-
um okkair. Mér dettur í hug,
þegar íslenzkt skip kom einu
sinni með fiskfarm til Spánar.
Kaupendur buðu skipstjóran-
um og mér til hádegisiverðar,
eins og venja var. Vitanlega
voru borin fram spönsk vín. Þá
sagði skipstjórinn að hann
smakkaði ekki vín, hann væri
bindindismaðuir, og hann sýndi
þeim IOGT merkið í jakkanum
sínum. Hvað er þetta? spurðu
þeir. Ég úrskýrði að þetta
væru alþjóðleg samtök manna
um að bragða ekki vín. Þeir
höfðu aldrei heyrt um slík sam
tök. Satt að segja skildist mér
á þeim, að það væri eins og
að stofna samtök um að drekka
ekki mjólk með matnum. En
eins og við vitum, þá sér mað-
ur aldrei fullan Spánverja. Sjái
maðuir fullan mann þar, er
hann vanalega bláeygur og
ljóshærður. Ég skal segja þér
dæmi um þetta. Hekla kom
1952 til Bilbao með ferðamenn.
Einn var fullur, ljóshærður og
myndarlegur strákur. Lögregl-
an tók hann úr umferð og fór
með hann um borð — en um
borð í norskt skip, sem lá við
hliðima á Heklu. Þeim datt ekki
i hug annað en fullur Norð-
maður.
— Eir innflutningur héðan eitt
hvað að minnfea til Spámar?
— Það sem gerzt hefur er
þetta, svarar Þórður. Togara-
eigendur og saltfiskframleið-
enduir á Spáni voru í fyrra
með óvenjulega mikið af óseld
um birgðum. Og þar sem togara
útgerð Spánverja er mikið
studd af ríkinu, fóru þeir þess
á leit við spönsku stjórmina að
hún takmarkaði innflutning
á erlendum saltfiski, til að gera
heimamönnum hægara fyrir að
selja birgðir sínar. Nú held ég
að þetta verði Lagað, því að í ár
hafa spánskar saltfiskveiðar
verið í lakara lagi.
— Undanfarin ár hafa Spán
verjar flutt inn um 15 þúsund
torrn af saltfiski, þótt þeir sjálf
ir framleiði 100 þúsund tonn.
Þeirra eigin fiskur er mest-
meignis smáfiskur eða um 80
prs. og ekki eins vel verkaðuæ
og fallegur og okkar fiskur.
Þessi 15 þúsund tonn hafa und
amfarið S'kipzt þannig, að fs-
lendingar og Færeyingar hafa
flutt til Spánar um 6 þúsund
tonn hvor, en þrjú þúsund hafa
komið flré Noregi og Græn-
landi. Þessi fiskur er betri en
þeirra eigin framleiðsla, þá er
alltaf og mun verða eftirspurn
frá lúxushótelum, betri veit
ingastöðum og þeim neyt-
endum sem vilja borga eitt
hvað meira fyrir að fá gæða-
vöru. Annars hafa Spánvérjar
kvartað undan því, að á seinni
árum hefur verzlunarjöfnuður
okkar við Spán breytzt til hins
verra fyrir Spánverja frá ári
til árs. Við höfium ekiki fLutt
inn nóg frá Spáni. Þetta er erf-
itt mál við að ei.ga, Norðmemn
hafa keypt og látið byggja á
Spáni mikið af vöruflutninga-
skipum, einmitt í skipasmíða-
stöðvum fyrir utan Bilbao,
þar sem ég bý. Ég hefi oft hitt
þessa Norðmenn og þeir hafa
allir sagt mér, að þeim hafi lík
að skipin mjög vel og verið í
alla staði ánægðir með þau
kaup. Væri þetta kannski at-
hugandi fyrir okkur? Og einnig
um byggingu skuttogara
þarna? Þó það hafi ekki mikla
þýðingu í þessu sambandi, þá
finnst mér samt leiðinlegt að
spánskir ávextir skuli vera
filiuttir út frá Danmörfeu og
flutningsskýrslur sem útflutn-
ingur til Dammerkur. Þetta
kemur okkur því ekki til góða
í okkar samningum. Þvert á
móti má kannski vena svolítið
illgjam og segja, að það kem-
ur keppinautum okkar til góða,
Færeyingum. Þetta mun stafa af
tæknilegum ástæðum. Innflytj-
endum hér þykir hentugra og
ömggara að fá þessa ávexti i
smáslöttum firá Danmörku og
er það eðlilegt. Hitt er annað
fniáfl, að það ætti að reyna að
fá þetta á útflutningsskýrslur
Spánar sem innflutning okkar
en ekki Dana. Hitt má svo líka
nefna, að hart er að hér skuli
ekki fást beztu spönsku borð-
vínin. Ég á við borðvín, sem
hægt er að bjóða Spánverjum,
sem hingað koma, nefnilega
þau vín sem þeir sjálfir bjóða
gestum sínum upp á heima.
Það er öllum ljóst, að síðan
stofnað var sölusamlag, sem er
frjáls samtök framleiðenda, hef
ur allt gengið snuðrulaust á
markaðinum, heldur Þórður
áfiram. Sölur hafia gengið
greitt og vel fyrir hæsta fáan-
legt verð. Að vísu hefur ein-
stöku aðilum stundum verið
veitt útflutningsleyfi, en að
mínu áliti hefur það alltaf ver-
ið firekair til skaða en til góðs.
Núverandi stjórn Sif, sem skip
uð er mörigum af belztu útgerð
armönmum landsins, ásamt
framkvæmdastjóra, hafa undir
fiorystu st j ó r n airforma n ns in s,
Tómasar Þorvaldsigonair útigm.
firá Griindavík, unnið að og skil
ið nauðsyn þess að góð sam-
vinna og velvilji ríki milli
þeirra sem fiskinn selja héðan
og kaupenda sem dreifia hon-
um erlendis. Tómas hefur heim-
sótt markaðslöndin árum sam-
an og með prúðmennsku sinni
og heiðarleik áunnið sér og
samtökunum ómetanlegt traust
og vináttu.
ALLT ER
ÓVIÐKOMANDI
— Hvernig er nú, Þórður,
fyrir fslending að vera búsett-
uir svoma lengi í Suðurlöndum?
— Ég er nú fæddur og upp-
alinn Reykvíkingur og gamall
fótboltastrákur. Eg var 28 ára
gamall þegar ég fór, segir
Þórður. Nú, maður situr auð-
vitað þaima suður frá með
kunnimgjum sínum og talar um
landsins gagn og nauðsynjar.
En hvað sem árunum líður, þá
er allt manni svo óviðkomandi.
Þeir tala um dóttur borgarstjór
ans, sem hafi lent í einhverj-
um vandræðum og segja mikla
sögu af Don Juan. Þó maður
skilji hvert orð, þá þekkir mað
ur þetta fólk ekki og er alveg
sama um það. Athugaðu það,
að ég fcom beirat firá Reykja-
vík, þar sem hvenær sem er og
hvar sem er er talað um ein-
hvern mann og maður þekkir
hann gjörla og alla hans ætt.
Jafnvel næstum hægt að skrifa
ævisögu hvers manns, sem kem-
ur eftir götunni. En ég veit eng
in deili á honum Gonzales frá
Sevilla, sem kunningjarnir eru
að tgla um og hann interesser-
ar mig ekki, ef ég má nota það
orð.
— Um hvað talið þið helzt í
ykkar hópi?
— Ef ég á að segja eins og er,
þá er mikið talað um kven-
fólk, svarar Þórður um hæl. Og
líka mikið rætt um nautaat.
Sjálfur er ég hættur að fara á
maiutaat, því að maður sérþetta
allt í sjónvarpinu. Svo þarf eig-
inlega að vera fæddur og upp-
alimn á Spáni til að skilja þenn
an leik, sem er í rauninni til
þess gerður að sýna að skyn-
semi mannsins sigrar andspæn
is kröftum hins heimska nauts.
Við sitjum stundum saman
nokkrir kunningjar og í hópn
um gamall nautabani, sem var
frægur á sínum tíma. Þegar við
hinir tölum um nautaat, þá
brosir hann oft, eins og sá sem
allt veit. Ég mam, að hann
sagði okkuir einu sinni, að ekki
væri alveg sama að sitja í þægi
legum stól og gagnrýna nauta-
at og að vera sjálfur í hringn-
um. Ég man þegar ég kom út
af nautabanaskólanum og
fannst ég kunna allt, sagði
hann. Og ég var í rauninni bú-
inn að læra allt sem kennt er.
En þegar ég í fyrsta sinn stóð
einn á leiksvæðinu með tugi
þúsunda áhortfenda í kringum
mig og inn kom sjóðandi vit-
laust stærðar naut með stór
horn og óð á mig froðufellandi,
þá var það ekki eins og í skól
anum, þegar ég var að æfa mig
á trómautunum. Ég skal segja
ykkur eitt. Það er nefnilega
enginn vandi að ganga yfir
götu á beinni línu, En takið þið
þessa línu eða planka og legg-
ið yfiir götuna uppi á 50 hæða
húsum. Gangið svo yfir. Það er
ekki sama að vita hvernig á að
gera hlutina og gera þá.
— E. Pá.