Morgunblaðið - 15.07.1975, Page 1

36 SÍÐUR MEÐ 12 SÍÐNA ÍÞRÓTTABLAÐI
157. tbl. 62. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 15. JÚLÍ 1975
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Allt til reiðu
fyrir geimskot
Moskvu, Canaveralhöfða,
14. júlí. AP. Reuter.
SOVÉZKA áhöfnin f Soyuz-
Apollo geimferðinni heimsótti á
sfðasta degi fyrir geimskotið
minjasöfn tveggja stórmenna f
geimferðasögu Sovétrfkjanna. 1
samræmi við rfkjandi hefð komu
þeir Alexei Leonov og Valery
Kubasov við á heimilum fyrsta
geimfarans, Yuris Gagrin heitins
og Sergei Korolev, aðalhönnuðar
fyrsta eldflaugakerfis, sem notað
var f Sovétrfkjunum. Hús þeirra
eru við geimvísindastöðina þaðan
sem geimfari Leonovs og Kuba-
sov á að skjóta á Ioft klukkan
12,20 á þriðjudag.
1 Bandaríkjunum gengur undir-
búningur þess hluta geimferðar-
innar, sem Bandarikjamenn sjá
um, að óskum. Er séð fram á
ágætis veður á þriðjudag. Um
þetta leyti árs er oft að vænta
þrumuveðurs yfir Florida, seinni
hluta dags. Var lengi óttast að
eldingu slægi niður í hina miklu
Saturn-Apollo eldflaug, og eyði-
legði eitthvað af hinum við-
kvæmu rafeindatækjum. Nú spáir
veðurstofan aðeins einstaka regn-
skúrum, sem ekki eiga að hafa
nein áhrif á skotið klukkan 19.50
á þriðjudag.
Sovézku geimfararnir tveir og
hinir þrír bandarisku, Thomas
Stafford, Vance Brand og Donald
Slayton voru allir sagðir við
hestaheilsu á mánudag, og vel
búnir undir hina 9 daga löngu
ferð. Bandarísku geimfararnir
voru í þjálfun á mánudagsmorg-
un f þotum yfir Atlantshafi, en
eftir hádegi æfðu þeir sig í rúss-
nesku. Bandarikjamennirnir
munu tala rússnesku þá tvo daga,
sem þeir starfa með rússnesku
geimförunum, sem aftur á móti
munu tala ensku.
Á jörðu niðri verða svo túlkar
til að aðstoða þá sem stjórna fjar-
skiptum þaðan.
Hápunktur ferðarinnar verður
þegar sovézka geimfarið verður
tengt því bandariska og geimfar-
arnir takast í hendur. Milljónir
manna víða um heim geta fylgst
með beinni útsendingu frá geim-
ferðinni.
Leita flugmanns
Beirut, 14. júlí Reuter.
PALESTINSKIR skæruliðar
sögðu á mánudag að þeir væru
enn að leita að flaki fsraelskr-
ar orustuþotu og flugmanni
hennar, en þeir segjast hafa
skotið þotuna niður er hún var
f árásarferð á flóttamannabúð-
ir f Suður-Lfbanon á sunnu-
dag. Palestfnska fréttastofan
WAFA og talsmaður einnar af
hreyfingum Pafestfnuskæru-
liða (Pdflp) sögðu á sunnudag
að tvær fsraelskar sprengju-
þotur hefðu verið skotnar nið-
ur. Sagðí Pdflp einn flugmann
hafa verið handtekinn.
Talsmaður hreyfingarinnar
sagði að enn væri leitað að
flaki hinnar flugvélarinnar og
flugmanni hennar. Talsmaður
hers Lfbanons sagði á sunnu-
dag að ein ísraelsk flugvél
Framhald á bls. 35
Spáir batnandi
efnahagsástandi
innan OECD ríkja
Genf, 14. júlf.
HAFT er eftir Emile van Lennep,
framkvæmdastjóra Efnahags- og
framfarastofnunarinnar OECD,
að innan skamms sé að vænta
batnandi ástands í efnahags-
málúm vestrænna rfkja og megi
búast við að batinn verði slíkur,
að hagvöxtur nái 4% á ársgrund-
velli á fyrri helmingi næsta árs.
Hins vegar telur hann að
atvinnuleysi taki ekki að minnka
fyrr en einhvern tíma á næsta ári.
Simamynd AP
SOYUZ-APOLLO. Undirbúningur að sameiginlegri geimferð Banda-
ríkjamanna og Sovétmanna. Eldflaugin, með Soyuz geimfarið í trjón-
unni, flutt úr skýli að pallinum, sem henni verður skotið af á hádegi í
dag.
Malta fékk
sitt fram
Genf, 14. júlí AP
MALTA fékk sitt fram á Öryggis-
ráðstefnu Evrópu á mánudag þeg-
ar hin 34 þátttökulöndin féllust
með semingi á að taka inn um-
deilda grein f kaflann um
Miðjarðarhaf f yfirlýsingu
fundarins, sem segir að eitt af
markmiðum ráðstefnunnar sé „að
fækka f herjum á svæðinu". Sam-
þykkt greinarinnar, sem skfrskot-
ar fyrst og fremst til flota Sovét-
rfkianna og Bandaríkjanna á
Miðjarðarhafi, var sfðasta ljónið
á veginum að fokaþætti ráðstefn-
unnar, sem ákveðið var á mánu-
dag að hefjast skyldi f Helsing-
fors 30. júlf.
Lausn náðist í þessu máli er
umræður höfðu staðið í 72
klukkustundir, dag og nótt. Um
skeið leit svo út sem tveggja ára
langar viðræður ætluðu að fara út
um þúfur og voru Sovétmenn
farnir að tala um „kúgun“. Upp-
runalega höfðu Möltubúar krafist
setningar, sem kvað skýrt á um að
stórveldin fjarlægðu flota sina af
Miðjarðarhafi. Kom þessi krafa
aldrei til alvarlegrar umræðu. Á
föstudag sendi forsætisráðherra
Möltu orðsendingu, þar sem hann
sagðist ekki sætta sig við vægara
orðalag en að „fækka skuli“ f
herjunum. Var þvi einnig hafnað
f fyrstu.
Eftir að hafa ráðfært sig við dr.
Henry Kissinger, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, sem stadd-
ur var i Genf til viðræðna við
Andrei Gromyko, sovézka utan-
rikisráðherrann, féllust Vestur-
lönd loks á tillögu Möltu. Austur-
evrópsku sendinefndirnai- voru
hins vegar harðari i sinni and-
stöðu, en létu þó loks til leiðast.
Framhald á bls. 35
Alþýðudemókratar úr stjórn
andstaða í Portúgal eykst
Lissabon, 14. júlí. AP.
HATTSETTUR maður f flokki al-
þýðudemókrata á Portúgal, sagði
á mánudag að leiðtogar flokksins
hefðu ákveðið að hætta þátttöku f
bráðabirgðarfkisst jórninni og
taka sér stöðu með jafnaðarmönn-
um f stjórnarandstöðu. Spáði
hann þvf, að þetta myndi ieiða til
þess að innan 48 klukkustunda
yrði Portúgal undir algerri stjórn
hersins og væri þar með látalát-
um um borgarstjórn hætt.
Talsmaðurinn sagði að Goncalv-
es, forsætisráðherra hefði hafnað
kröfu flokksins um tryggingu fyr-
ir lýðræðisstjórn í landinu, og því
væri hann nú að undirbúa áætlun
um hvernig haga bæri pólitiskri
andstöðu. Eftir að jafnaðarmenn
höfðu sagt sig úr ríkisstjórninni
vegna ágreinings við herráðið um
frjálsa blaðaútgáfu, settu alþýðu-
demókratar fram úrslitakröfu í 5
iiðum um að Francisco da Costa
Gomes, forseti, gæfi loforð um
lýðræðislegt stjórnarfar. Goncalv-
es tjáði leiðtogum flokksins að
kröfunum hefði verið hafnað.
Angóla logar í bardögum
Luanda, Lissabon, 14. júli. AP,
Reuter.
ALLT logar nú f bardögum f
Angóla, samkvæmt fregnum sem
berast frá höfuðborginni Luanda.
Drunur og hvellir úr sprengju-
vörpum og minni skotvopnum
heyrðust f útjaðri borgarinnar er
strfðandi hreyfingar þjóðernis-
sinna áttust við á vfgvellinum.
Héldu dreifðar sveitir frelsis-
hreyfingar þjóðernissinna, Fnla,
uppi andstöðu gegn vel vopnuð-
um sveitum marxista, Mpla.
Hryllingsástand ríkir í Luanda.
Þjófnaðaralda hefur brotist út,
rotnandi lfk liggja I haugum i
úthverfum og þúsunda innfæddra
virðist nú aðeins bíða hungur-
dauði, að sögn talsmanns
portúgalshers, sem hringdi frá
höfuðborginni til Lissabon á
mánudag.
Af fregnum frá nýlendunni að
dæma ríkir þar algert stríðsá-
stand. Hersveitum Mpla hefur að
mestu tekist að koma sveitum
Fnla út úr Luanda eftir 5 daga
bardaga. Brynvarðir bflar slógu
hring um stjórnarráðshöllina eft-
ir að orðrómur hafði komist á
kreik um að Mpla ætlaði að hrifsa
til sin völdin. Augljóst virtist að
Fnla sveitirnar sem vörðust i
Luanda áttu von á miklum liðs-
auka, að sögn yfirmanns i
portúgalska flughernum.
Ermesto Melo, utanrikisráð-
herra Portúgal, kom á mánudag
til Luanda, í þeirri von að hann
mætti hafa einhver áhrif i þá átt
að binda endi á bardagana í ný-
lendunni, sem á að fá sjálfstæði í
nóvember.
Alitið er að meir en 300 manns
hafi misst Iifið í bardögunum
undanfarna 5 daga, en í sumum
fréttum er sagt að mörg hundruð
hafi týnt lífi. Ekki er vitað um
fjölda særðra, en þeir munu
skipta hundruðum. 1 Luanda
liggja tugir eða hundruð líka i
haugum, að sögn talsmanns
Portúgalshers og er ómögulegt að
fjarlæga þau vegna bardaganna.
Er óttast að smitsóttir kunni að
brjótast út á næstunni. Margir
borgarhlutar eru vatnslausir og
mikill skortur er á brauði. Her-
menn hafa gætt húsa fyrir þjóf-
um, sem farið hafa rænandi og
ruplandi um heimili fólks, sem
flúið hefur borgina. Á sjúkra-
húsum Luanda rikir öngþveiti og
slasaðir liggja þar um alla ganga.
Á mánudag hvatti útvarpið fólk
til að gefa blóð.
Á gangstéttum miðborgarinnar
er allt fullt af flóttamönnum, en
verksmiðjur eru lokaðar og
almenningssamgöngur liggja
niðri.
„Nú er aðeins einn möguleiki af
hundrað á þvi að við munum sitja
áfram í rikisstjórninni," sagði
talsmaður alþýðudemókrata.
Samt sem áður mun flokkurinn
bíða þar til á miðvikudag, en þá
rennur út sá frestur sem hann gaf
forsetanum til að gefa tryggingar-
yfirlýsingu fyrir lýðræði. Eftir að
alþýðudemókratar hafa sagt sig
úr stjórninni, verður herinn einn
með fulltrúa i bráðabirgðastjórn-
inni ásamt kommúnistum. Segja
alþýðudemókratar að frekar en að
stjórna með kommúnistum muni
herinn fara með stjórnina einn
sins liðs.
Leiðtogar hersins sem nú eru
einangraðri en nokkru sinni fyrr,
kölluðu á mánudag saman auka-
fund í herráðinu til þess að ræða
um síðustu atburði i portúgölsk-
um stjórnmálum, sem eru þeir
alvarlegustu i tið núverandi
stjórnvalda. Hefur andstaðan
gegn hernum aldrei verið meiri
en einmitt nú.
Yfir helgina voru haldnir marg-
ir fundir ýmissa aðila, þar sem
stjórn hersins var harðlega gagn-
rýnd. Þar á meðal eru 10.000
manna fundur kaþólskra jafnað-
armanna í Lissabon og árás
bænda á skrifstofur kommúnista-
flokksins i bænum Rio maior.