Morgunblaðið - 23.10.1977, Page 14

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. OKTOBER 1977
* 0
I veidiferd með fyrsta rækjutogara Islendinga... í veiðiferð med fyrsta rækjutogara íslendinga
ÞRATT fyrir að bæði Norðmenn,
Danir og Færeyingar hafi stund-
að úthafsrækjuveiðar í fjölda ára,
og þá sérstaklega á miðunum við
Grænland, þá hafa Islendingar
enn sem komið er, ekki lagt mikla
áherzlu á þessar veiðar, af ein-
hverjum ástæðum. Síðustu tvö til
þrjú árin hefur hins vegar orðið
nokkur breyting á, og nú stunda
nokkrir bátar djúprækjuveiðar
úti fyrir Norðurlandi og á þessu
ári bættist fyrsti rækjutogari ís-
lendinga í hópínn, Dalborg frá
Dalvík, sem nú er búin að fara í
eina siglingaferð og leggur bráð-
lega af stað í þá næstu. Miðin sem
veitt er á norður af landinu, eru
hvorki stór né mörg, og því þarf
eðlilega að leggja mikla áherzlu á
djúprækjuleit á næstu árum, en
orðið hefur vart við djúprækju
víðs vegar við landið á siðustu
árum.
Sú reynsla, sem fengist hefur á
þeim stutta tima, sem Dalborg
hefur verið á veiðum, sýnir, að
góður grundvöllur á að vera fyrir
þessum veiðum, þ.e.a.s. ef afla-
brögð eru sæmileg, en sem
stendur er skipíð ávallt á sömu
slóðinni, suðvestur af Kolbeinsey,
og hafa eigendur skipsins og skip-
stjóri ekki þorað að reyna við
veiðar á öðrum miðum, á meðan
verið er að komast yfir örðugasta
rekslrarhjallann nú í byrjun.
P\vrs(a verk-
smiðjuskipið
Munurinn á þvi að fiska rækju
á innfjörðum og á djúpslóð er
mjög mikill. Innanfjarðarbátar
leggja aflann á land daglega, sem
fer síðan í ' rækjuverksmiðjur,
rækjan pilluð, fryst og síðan flutt
út. Minni bátar, sem stunda djúp-
rækjuveiðar, leggja aflann á land
þriðja og fjórða hvern dag, en um
borð í Dalborg er rækjan unnin
um borð, sem sagt tilbúin á borðið
fyrir neytendur, og má því með
sanni segja, að Dalborg sé fyrsta
verksmiðjuskip íslendinga —
kannski að Hæringi undanskild-
um. — Um borð í Dalborgu er
rækjan soðin ópilluð og fryst og
komin í neytendaumbúðir u.þ.b
20 mínútum eftir að hún kemut
ínn fyrir borðstokkinn.
Skipstjórinn á Dalborgu er
Snorri Snorrason frá Dalvik, en
hann hefur manna lengst stundað
þessar veiðar eða frá árinu 1969,
og er nánast brautryðjandi meðal
Islendinga á djúprækjumiðum.
Þann stutta tíma, sem ég var
um borð í Dalborg á dögunum,
kom bersýnilega í ljós, að Snorri
Eg keypti síðan Sæþór, 50 tonna
bát, 1973, og þá náði ég sæmileg-
um árangri á rækjuveiðunum.
Fyrsta árið var ég við veiðarnar
frá því i desember fram í febrúar
þ.e. á hinum hefðbundna dauða
tíma. Eg byrjaði á ný í ágúst 1974
og eftir það var ég við þessar
veiðar árið um kring. Hins vegar
er það ekki fyrr en í sumar, að
umtalsverð þátttaka verður i þess-
um veiðum og margt bendir til að
næsta ár muni enn fleiri bátar
verða á þessum veiðum, jafnvel
20 bátar, á móti 10—12 bátum í
sumar.“
I framhaldi af þessu sagði
Snorri, að þvi væri ekki að neita,
að það gæti orðið erfitt að stunda
rækjuveiðar við Kolbeinsey að
vetrarlagi vegna veðurs, nema á
stórum skipum og gæti jafnvel
orðið erfitt á þeim. Því væri nauð-
synlegt að reyna að finna önnur
mið, og menn vonuðu að það tæk-
ist.
Önnur helztu veiðisvæði djúp-
rækjubátanna eru við Grímsey og
Þegar rækja kemur út úr frysti-
(ækjunum er henni pakkað I 5
kílóa pakkningar.
full af sjó. Ur þrónni er rækjan
tekin inn á fæhband og þaðan
yfir á færiband, sem tveir menn
standa við og hreinsa rusl og fisk
úr. Af færibandinu fer rækjan
yfir í flokkunarvélarnar, sem
flokka hana í 3 stærðarflokka.
Tveir stærstu flokkarnir eru heil-
frystir um borð í neytendapakkn-
ingar, en rækjan er sett óskelflett
á markað, og þykir herramanns-
matur. Þriðji flokkurinn, þ.e.
minnsta rækjan, er fryst og siðan
sett í plastpoka. Er henni skipað á
iand á Dalvík, þýdd á ný, pilluð og
unnin á venjulegan hátt i rækju-
verksmiðjunni þar. I þessum
flokki fara upp í 320 stk. i kíló, en
í stærsta flokkinn fara-aðeins um
100 stk. í kíló.
Goður poki á dekkinu, i þessum poka voru u.þ.b. 600 kíló af rækju.
Þegar flokkun á rækjunni er
lokíð fer hún í sérstakan suðu-
pott, þar sem hún er soðin í um
hefur mikla trú á þessum veiðum
ef rétt verður staðið að rækjuleit
af hálfu stjórnvalda og hefur
Snorri miklu til kostað til að fá
rækjutogarann til Dalvíkur en
hann er í eigu Söltunarfélags Dal-
vikur h.f.
Siglingin á rækjumiðin tekur
um 5 klukkustundir, en miðin eru
10—15 sjómílur suðvestur af Kol-
beinsey, og á þessari slóð, sem
ekki er stór, var aðeins 1 bátur,
Arnarborg, á rækjuveiðum þegar
við komum út, og var afli heldur
tregur.
Trollið var strax látið fara og
Snorri Snorrason I brúnni á Dalborgu.
Jóhann Antonsson, framkvæmda-
stjóri Söltunarfélagsins.
var togað í um það bil þrjár
klukkustundir, þar til híft var. I
þessu hali reyndust vera um 30
kíló af rækju og nokkurt magn af
fallegum þorski, ennfremur
nokkrar grálúður.
Rækjan soðin í
4 mínútur
Þegar rækjupokinn var kominn
inn á dekkið var leyst frá pokan-
um og rækjunni siðan hleypt nið-
ur í geymsluþróna undir þilfari.
Til að koma í veg fyrir að rækjan
verði fyrir hnjaski er hún fellur
niður í þróna, er þróin höfð hálf-
hér við Norðurland," segir Snorri
þegar ég spyr hvert hafi verið
upphafið að rækjuveiðum úti fyr-
ir Norðurlandi, „ég átti þá 25
tonna bát, Arnar, og síðan hef ég
verið á djúprækjuveiðum af og
til. Fljótlega ætlaði ég að gera
alvöru úr þessu og keypti 150
tonna bát, en ég náði þá ekki lagi
á þessum veiðiskap og seldi bát-
inn.
Þegar ég byrjaði á rækjuveið-
um, var ég fyrst með svonefnt
tveggja poka troll, annar pokinn
átti að veiða fisk, en hinn rækju
en þetta blessaðist ekki eins og til
var ætlast.
Þannig lítur stór djúprækja út.
Rækjan flokkuð
soðin og fryst á
20 mínútum um
borð í Dalborgu
það bil 4 mínútur, þaðan fer hún í
kæliker, þar sem hún er kæld
niður. Að því loknu fer hún eftir
færibandi inn í frystitækin, en á
leiðinni fer hún undir kraftmik-
inn blásara, sem þurrkar hana að
mestu. Frystitækin í Dalborg eru
svonefnd lausfrystingartæki, og
er rækjan í um það bil 10 mínútur
inni í þeim. Lausfrystingin hefur
þann kost, að engin hætta er á að
rækjan frjósi saman. Þegar rækj-
an kemur að lokum eftir færi-
bandi út úr frystitækjunum, fer
hún beint í umbúðirnar, sem eru
5 kílóa pakkningar.
Byrjaöi á þessum
veiöum 1969
„Það var árið 1969, sem ég byrj-
aði að nafninu til á rækjuveiðum