Morgunblaðið - 16.12.1977, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. DESEMBER 1977
In memoriam:
Þórhallur Þorkels-
son húsgagnasmiður
Fæddur 3. ágúst 1910.
Dáinn 4. desember 1977.
Fyrir mörgum árum las ég bók
vestan úr heimi, vel þekkta sögu
reyndar, ævintýri, er gerist í stór-
borg á 20. öld. Þar segir frá þvi, að
Kristur kemur fram á nýjan leik.
Hann fer ekki í skýjum himins
með mætti og mikilli dýrð, heldur
gengur hann um sem maður
meðal manna. Hann var öllum
ókunnur í sögu þessari, fyrir-
ferðarlítill og hógvær, svo fjarri
því að berast á eða hafa sig í
frammi, að hann lætur ekki einu
sinni nafns síns getið. Þegar hann
er spurður heitis, svarar hann
einungis þessum leyndardóms-
fuliu orðum: „Smiður er ég
nefndur".
Allt að einu er ekki um það að
villast í ævintýri þessu, að Jesús
er þar sjálfur á ferð, hulinn að
baki starfsheiti þess lítilláta
erfiðismanns, sem hann raunar
sjálfur var á jarðvistardögum sin-
um endur fyrir löngu. Verk hans
tala skýrara máli en orð eða nafn-
giftir. Þessi fábrotni bygginga-
maður er kominn í heiminn til að
skapa, til að þjóna, til að erfiða, til
þess að láta gott af sér leiða, svo
lengi sem hann fær nokkru áleið-
is snúið. Erindi hans til mann-
héima er að byggja upp, fegra,
fága og prýða. Hann ætlast til
þess, að veröldin verði betri,
þegar hann fer, heldur en hún var
daginn sem hann kom.
Söguhetja sú, sem ég í upphafi
máls vitnaði til, þessi nafnlausi
handverksmaður, fer þá heldur
ekki varhluta af byrðum
mennskra manna. Krossberi
verður hann, eins og svo mörg
önnur jarðarinnar börn. Hér
veróur þetta ævintýri ekki rakið
til enda, afdrif hins ónafngreinda
smiðs ekki gerð að frekara um-
talsefni, markmið höfundar
þessarar skáldsögu einnig látið
liggja milli hluta. Sjálfur kann ég
að hafa lesið eitthvað annað út úr
sögunni en til var ætlast, vísast
einnig gleymt ýmsu. Og má þó
hvort tveggja einu gilda. Mér er
uppiföst ein saman mynd almúga-
mannsins, sem kemur fram á
jörðu og sýnir okkur, hörðum
höndum, hvernig hið góða, fagra
og fullkomna, má eflast í annar-
legum heimi, en er fáorður um
eigin hagi, dulur, svarar einungis,
þegar á hann er yrt og mælir
sjálfum sér ekki annað lof en
þetta: „Smiður er ég nefndur“.
Það 'er vandalaust að láta sig
dreyma um þess konar mann. Það
verður jafnvel tæpast talið til af-
reksverka að setja saman bók um
slíkan draum. Hitt kynni að sæta
meiri tíðindum, ef einstaklingi
tækist að lifa llfi slnu með þeim
hætti, að hann virtist líkastur
þeirri söguhetju, er ág dró dæmi
af, án þess þó nokkru sinni að
hafa hugmynd um það sjálfur.
Kunni að sæta tíðindum, — og
þó trúlega einmitt alls ekki. Líf
þess konar einstaklings vekur alls
enga athygli. Alla jafna er slíkum
manni lítill gaumur gefinn, verk
hans seint metin að verðleíkum,
þjáning hans talin léttbær, af því
að henni var ekki flíkað. Að
leiðarlokum kann svo að fara, að
tvær grímur renni á samferða-
menn, — en tæpast öllu fyrr.
Annan veg getur heldur ekki
farið. Sá maður, sem lifir Iífi sinu
þannig, að eftirtekt veki, er fjær
þeirri mynd, sem hér var upp
dregin, en hinn, sem er vanur við
litið ljós og vinnur verk sín i
leyndum, orðfár og eljusamur að
tjaldabaki.
Ef einhver spyr, hvort slíkir
menn séu til viðar en í ævintýrum
verður svarið jákvætt: Víst eru
þeir til, og ef til vill eru þeir
hreint ekki svo fáir þess konar
gimsteinar Guðs, er glóa, þar sem
lítillar birtu nýtur og enginn á
eðalsteina von. Þar með er ekki
sagt, að þeir menn séu fullkomnir
að allri gerð fremur en annað
fólk. En í veikleika sínum bera
þeir ómeðvitað fram merki hans,
sem skapaði, byggði upp, þjónaði
og þjáðist fyrir aðra menn, án
þess nokkru sinni að sækjast eftir
vegsemd eða eigin ávinningi.
Nú má hver hugsa það, sem
honum hentar. Um það stendur
mér S sama. I dag er tengdafaðir
minn, Þórhallur Þorkelsson, til
moldar borinn. Ég tíni fram úr
hugskoti titt nefnda mynd. Ég
geri það ekki í því skyni að bera
oflof á þennan vin minn látinn,
heldur einungis vegna hins, að
hann raunverulega og ótvírætt
var þeirrar gerðar, sem hér var
lýst.
Hér verður ekki rakinn ævi-
þráður i löngu máli, en þó skal
stiklað á stóru. Þórhallur Þorkels-
son fæddist að Brjánsstöðum í
Grimsnesi hinn 3. ágúst 1910.
Hann var sonur hjónanna Þorkels
Þorleifssonar, bónda að Brjáns-
stöðum og Halldóru Pétursdóttur.
Þórhallur ólst upp í stórum syst-
kinahópi, og hleypti hann ekki
heimdraganum fyrr en um
tvítugt, en þá fór hann að Héraðs-
skólanum að Laugarvatni og var
meðal hinna fyrstu, er þar stund-
uðu nám.
Næstu árin herti kreppan tök
sín hérlendis sem annars staðar.
Ungum bóndasyni var lífsbar-
áttan enginn leikur fremur en
öðrum. Tók Þórhallur nú að
stunda sjó og var á togurum um
árabil. Hlé gerði hann á sjó-
mennsku um hríð og bjó þá að
Fossá í Kjós, en hvarf að svo búnu
að fyrri störfum aftur og lét ekki
endanlega af sjósókn fyrr en
snemma á styrjaldarárunum, eft-
ir ýmsar svaðilfarir raunar í utan-
landssiglingum, þar sem stundum
mun hafa verið teflt á tæpasta
vað. Alkominn í land fékkst Þór-
hallur við ýmis störf um hríð, en
réðist síðan til Kristjáns Siggeirs-
sonar. Þar var hann fastur starfs-
maður um þrjá tugi ára, lauk iðn-
námi og aflaði sér fullra réttinda
og lét ekki af störfum fyrr en
heilsan brást honum á útmánuð-
um árið 1975. Þórhallur undi
einkar vel hag sínum hjá þeim
feðgum, Kristjáni Siggeirssyni og
Hjalta Geir, en hann stýrði hús-
gagnaverksmiðju föður síns hin
síðari ár Þórhalls. Jafnframt
vann Þórhallur löngum ýmis verk
á eigin spýtur, enda var hann
eftirsóttur til smíða innan stokks
sem utan og vann raunar myrkr-
anna á milli meðan þrek entist.
Árið 1936 kvæntist Þórhallur
eftirlifandi eiginkonu sinni, Hall-
dóru Ölafsdóttur frá Fossá i Kjós.
Þeim varð þriggja barna auðið.
Var Ölafur Asberg elstur i þeim
hópi, en siðar komu systur tvær,
Dóra og Asbjörg. Ólafur var
heilsuveill frá fæðingu og féll frá
á þrítugsaldri. Asbjörg er enn
ung að árum og stundar mennta-
skólanám í Reykjavík.
Fyrstu búskaparárin voru þeim
Þórhalli og Halldóru um margt
örðug, en úr tók að rætast, þegar
cnm
Ber er hver ad baki
nema sér bródur eigi....
Við köllum þá bræður, nýju norsku skólapokana,
arftaka „gömlu” skólatasknanna.
Pokar þessir eru fisléttir en sterkir mjög.
Endurskinsmerki fylgir hverjum poka og eru
þeir því góðir fyrir barnið í umferðinni.
Faðir minn
JÓN BENEDIKTSSON,
fyrrum bóndi að Húnsstöðum,
andaðist á sjúkrahúsinu á Blönduósi hinn 1 4 þ.m Jarðarförin fer fram
að Blönduósi laugardaginn 1 7 þ m kl 2 e h
Fyrir hönd vandamanna,
María Jónsdóttir
t
Móðir min
GUÐRÍÐUR MAGNÚSDÓTTIR.
Hagamel 40,
andaðist í Borgarspitalanum 1 5 desember
Elinborg Jónasdóttir
t
Móðir okkar, tengdamóðir og amma,
SVAVA MARIONS,
Kjartansgotu 5,
andaðist á Landspítalanum að kvöldi miðvikudags 14 þ.m
Agnar Alf reðsson
Elsa Alfreðsdóttir
Erlingur Hansson
og barnabörn
t
Konan mín,
RAGNHEIÐUR ELÍSABET JÓNSDÓTTIR,
frá Hjartarholti i Stafholtstungum,
lést að heimili okkar að Ægissíðu 115, 14 desember
Númi Sigurðsson.
t
Maðurínn minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
SIGURÐUR R GUÐMUNDSSON,
Vatnsnesvegi 15.
Keflavik,
verður |arðsunginn frá Keflavikurkirkju laugardaginn 1 7 desember kl
1 30. Þeim sem vildu minnast hans er bent á Slysavarnarfélag íslands
Ingibjórg Ólafsdóttir.
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Faðir okkar. tengdafaðir og afi
INGVAR ÁSGEIRSSON,
frá Geitagili, Örlygshöfn,
verður jarðsunginn frá Sauðlauksdalskirkju, laugardaginn 11 desem-
ber kl 2 e h
Börn, tengdabörn og barnabörn.