Morgunblaðið - 05.11.1985, Side 35

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 5. NÓVEMBER1985
35
Hvað segja alþingismenn um niðurstöður könnunar Hagvangs?
í MORGUNBLAÐINU sl. laugardag var frétt um niðurstöður
könnunar Hagvangs á skoðunum almennings á stjórnmála-
mönnum, sem leiða í Ijós mikla vantrú á stjórnmálamönnum.
Þrennt stingur sérstaklega í augun:
(1) Aðeins fjórðungur aðspurðra telur að stjórnmálamenn
segi yfirleitt sannleikann.
(2) Einungis þriðjungur álítur að þeir takist á við þau vanda-
mál sem brýnust eru úrlausnar.
(3) Helmingur þeirra sem taka afstöðu segir það betri kost
að velja ráðherra úr hópi sérfróðra manna utan þings,
en úr röðum kjörinna þingmanna.
Morgunblaðið leitaði álits sex alþingismanna, á þessum
dómi almennings.
Valdimar Indriðason,
Sjálfstæðisflokki:
Hlýtur að stafa
af ókunnugleika
almennings um
störf þingmanna
„ÞESSI litla tiltrú á alþingismönn-
um hefur verið nokkuð lengi við-
loðandi og virðist heldur vera að
færast í vöxt. Þetta er alvarlegt
mál, og bendir kannski til að of
langt bil sé á milli þings og þjóðar.
Því þetta getur varla stafað af
öðru en ókunnugleika um störf
þingmanna," sagði Valdimar Ind-
riðason, þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins.
(1) „Af ókunnugleika segi ég, því
það er ekki mín reynsla af al-
þingismönnum að þeir leggi í vana
sinn að segja ósatt öðrum mönnum
fremur. Þingmenn eru ekki verri
þjóðflokkur en sá næsti."
(2) „Og það er af og frá að það
sé ekki verið að takast á við brýn
verkefni á þingi. Alþingismenn eru
alltaf að takast á við brýn vanda-
mál, en það má auðvitað segja um
þá eins og aðra, að misjafnlega
hefur tekist að leysa þau. Og það
held ég að hljóti að vera það sem
almenningur á við.“
(3) „Þá tel ég ekki heppilegt að
velja til ráðherradóms sérfræð-
inga utan þings. Ég óttast að slíkir
sérfræðingar yrðu of einsýnir.
Ráðherrar þurfa að vera víðsýnir
og taka tillit til fjölmargra ólíkra
þátta þegar þeir taka ákvarðanir.
Auk þess hafa ráðherrar á sínum
snærum sérfræðinga í einstökum
greinum til að veita þeim ráðgjöf,"
sagði Valdimar Indriðason.
Guðmundur Bjarnason,
Framsóknarflokki:
Fjölmiðlar
gefa skekkta
mynd af stjórn-
málamönnum
„Þessi vantrú almennings á
stjórnmálamönnum stafar
kannski af því að fólk reynir ekki
að setja sig sig í spor hans og inn
í þau verkefni sem hann er að
vinna að. Fjölmiðlar eiga kannski
að einhverju leyti sök á þessu.
Þeir fjalla mest um þau málefni
sem álitin eru vekja mesta athygli,
en ekki almennt um þingmenn og
þingstörf. Þau atriði sem mest er
fjallað um í fjölmiðlum eru ekki
ævinlega þau sömu og skipta
mestu fyrir stjórnunina á skú-
tunni. Svo það er kannski ekkert
skrítið að almenningur fái nokkuð
skekkta mynd af stjórnmálamönn-
um og þeim störfum sem þeir
vinna,“ sagði Guðmundur Bjarna-
son, þingmaður Framsóknar-
flokksins.
(1) „Ég trúi því ekki að fólk
meini það raunverulega að stjórn-
málamenn séu lygarar. Oft er það
kannski svo að í pólitík fara menn
misjafnlega með staðreyndir,
leggja tölulegar upplýsingar út
frá mismunandi forsendum. En
það er ekki vísvitandi gert í þeim
tilgangi að segja rangt frá, frekar
til að reyna að koma sínum sjónar-
miðum á framfæri."
(2) „Viðfangsefni stjórnmála-
manna á undanförnum árum hefur
fyrst og fremst verið þrotlaus
glíma við efnahagsmál, sem er að
mínu mati mikilvægasta verkefn-
ið. En kannski finnst mönnum
ekki hafa náðst nægur árangur á
því sviði og vilja þá ekki taka tillit
til ytri áfalla sem þjóðarbúið hefur
orðið fyrir. En ég held að stjórn-
málamenn reyni almennt að vinna
verk sitt vel og eftir bestu sam-
visku.“
(3) „Ég tel ekki rétt að ráðherrar
séu sérfræðingar utan þings. í lýð-
ræðisríki eins og við búum við og
viljum búa við er eðlilegt að ráð-
herrar séu hluti af þingkjörnum
fulltrúum þjoðarinnar. Það er
hlutverk alþingismanna að axla
þá ábyrgð sem starfi ráðherra
fylgir. Hins vegar finnst mér vel
koma til greina að varamenn komi
inn á þing fyrir þá alþingismenn
sem gegna ráðherrastörfum,"
sagði Guðmundur Bjarnason.
Eiður Guönason,
Alþýðuflokki:
Þaðjer lenska
hjá íslending-
um að gera lítið
úr stjórnmála-
mönnum
„Það er lenska hjá íslendingum
og hefur alltaf verið, að gera lítið
úr stjórnmálamönnum og þeim
störfum sem þeir vinna,“ sagði
Eiður Guðnason, þingmaður Al-
þýðuflokksins.
(1) „Ég held að efasemdir fólks
um að stjórnmálamenn segi sann-
leikann stafi af því að menn geri
sér grein fyrir því að stjórnmála-
menn eru iðulega að fjalla um
skoðanir, en ekki staðreyndir.
Skoðanir eru einstaklingsbundnar.
Það sem í huga eins manns er satt
og rétt getur verið rangt og ósatt
að mati annars. Það er ekki um
neinn beinharðan sannleika að
ræða, þegar skoðanir eru annars
vegar. Sannleikurinn getur auk
þess verið margbreytilegur í ein-
földustu málum. Maður gæti til
dæmis haldið að það sé aðeins eitt
svar við því hve langt sé á milli
Reykjavíkur og Akureyrar. En það
fer eftir því hvernig litið er á
málið. Það má nefna beina vega-
lengd í kílómetrum, akstursvega-
lengd, tíma sem tekur að keyra og
tíma sem tekur að fljúga. Þetta
eru mörg og mismunandi svör, en
samt öll rétt. Ef sannleikurinn
getur tekið á sig margar myndir í
svo einföldu máli, hvað þá í öðrum
og flóknari, sem stjórnmálamenn
fjalla daglegaum."
(2) „Það er harður dómur yfir
stjórnmálamönnum ef 2/3 hlutar
fólks telja þá ekki glíma við brýn-
ustu úrlausnarefnin. En þetta er
þó sú niðurstaða úr könnuninni
sem kemur mér minnst á óvart.
Því það er mikið til í því að hér
hafi ríkt efnahagsleg óstjórn und-
anfarin ár.“
(3) „Hins vegar er ég á móti því
að aðrir en kjörnir fulltrúar á
Alþingi gegni ráðherrastörfum.
Ráðherrar þurfa ekki að vera sér-
fræðingar í hverju máli. Það er
nóg af sérfræðingum vítt og breitt
um þjóðfélagið sem þeir geta og
eiga að leita ráða hjá. Það er fyrst
og fremst hlutverk ráðherra að
taka pólitískar ákvarðanir, sem
þeir eiga að standa og falla með,
þótt það sé reyndar ekki vaninn
hérlendis." sagði Eiður Guðnason.
Stefán Benediktsson, BJ:
Sannar að al-
menningur hefur
mjög heilbrigð-
ar skoðanir
„ÉG TEL að þessi skoðanakönnun
sanni að almenningur hafi mjög
heilbrigðar skoðanir á stjórn-
málamönnum og störfum þeirra.
Fólki finnst þetta vegna þess að
þetta er allt satt og rétt,“ sagði
Stefán Benediktsson, alþingismað-
ur Bandalags jafnaðarmanna.
(1) „Sá dómur að stjórnmála-
menn segi að öllu jöfnu ekki sann-
leikann byggist á því sem almenn-
ingur er sífellt að horfa upp á, að
stjórnmálamenn virðast ekki vera
ábyrgir orða sinna. Gott dæmi er
núverandi forsætisráðherra, sem
hélt því fram á fundi á Sauðár-
króki um helgina að hann væri á
móti kvótakerfinu, sem ríkis-
stjórnin hefur tvisvar flutt frum-
varp um á Alþingi. Þetta er eins
og skipstjóri sem er á móti vél-
stjóranum.
(2) Það fer heldur ekki fram
hjá mönnum að alþingismenn eru
hreint ekki að takast á við brýn-
ustu vandamálin í dag og þau sem
fylla síður blaðanna. Þar á ég við
vandamál þeirra sem eru að koma
sér þaki yfir höfuðið. Það eru
hundruð íbúða á nauðungarsölum.
í sjálfu sér voru alþingismenn
ekki kjörnir til að skammta fólki
kaup, en það er skylda þeirra að
koma því svo fyrir að fólk geti
eignast sitt eigið húsnæði án þess
að bíða óbætanlegt tjón á líkama
og sál. Það er frumskylda stjórn-
málamanna að sjá til þess að
þegnar þjóðfélagsins fái lifað við
mannsæmandi skilyrði. Það er si-
fellt verið að tönnlast á því að þjóð-
in hafi lifað um efni fram. Það er
rangt, eins og almenningur veit.
Það eru stjórnmálamenn sem hafa
lifað um efni fram á kostnað þegn-
anna.
(3) Vantrúin á ráðherra úr röðum
alþingismanna stafar af þeirri til-
finningu fólks að aðgerðarleysi
ríkisstjórna tengist þingræðinu og
samsteypustjórnum almennt,"
sagði Stefán Benediktsson.
Kristín Kvaran, BJ:
Spurningarnar
mega ekki
vera leiðandi
„ÚTKOMAN úr þessari skoðana-
könnun segir mér fyrst og fremst
að það verður að gera þær kröfur
til spurninganna, að þær leiði fólk
ekki til þess að svara samkvæmt
fyrirframgerðum ramma. Ég nefni
sem dæmi spurninguna um það
hvaða mál fólki finnist að þing-
menn ættu að fást við. Að sjálf-
sögðu finnst því að þingmenn ættu
að að fást mest við mál sem snerta
það mest. Ef ég væri spurð svona
gæti ég ekki svarað með jái eða
neii, þetta er flóknara mál en svo.
En útkoman segir mér einnig að
það er raunverulegur fótur fyrir
þeirri gagnrýni Bandalags jafnað-
armanna um að fyrst og fremst
ráði gerðum þingmanna flokks-
hagsmunir og síðan hagsmunir
þjóðarinnar. (Eg þarf ekki að taka
það fram að það eru að sjálfsögðu
margar gleðilegar undantekningar
frá þeirri reglu),“ sagði Kristín
Kvaran, alþingismaður Bandalags
jafnaðarmanna.
(1) „Það er staðreynd að fólk
gerir ef til vill ekki svo mikinn
greinarmun á hugtökunum að
blekkja og að segja ekki allan
sannleikann. Það er ljóst að þing-
menn og ráðherrar nota oft tölu-
legar upplýsingar á þann hátt og
svo í belg og biðu að það virðist
til þess eins gert að blekkja fólk
eða rugla það i ríminu.
Það viðhorf til alþingismanna
að þeir segi almennt ekki sannleik-
ann stafar þó fyrst og fremst af
kosningaloforðalista sem settur er
fram fyrir kosningar og er svikinn
um leið og menn komast í aðstöðu
til þess að láta hann rætast. Fólk
er að því er virðist í auknum
mæli farið að sætta sig við að
þingmenn séu ekki ábyrgir gerða
sinna og lætur þá komast hjá því
að standa reikningsskil þeirra.
(2) Þetta er skýringin á því að
fólki finnst þingmenn almennt
ekki fást við raunveruleg vanda-
mál. Það er vegna þess að svikin
kosningaloforð snúast um raun-
veruieg vandamál fólks, svo sem
húsnæðismál.
(3) Það að svo mörgum svarend-
um finnst að ráðherrar ættu að
vera sérfræðingar utan þings segir
það að fólki finnst þingmenn ekki
vera starfi sínu vaxnir," sagði
Kristín Kvaran.
Geir Gunnarsson,
Alþýðubandalagi:
Ekkert nýtt að
fólk sé óánægt
með störf stjórn-
málamanna
„ÞAÐ ER ekkert nýtt að fólk sé
óánægt með störf stjórnmála-
manna, og það er ekkert nema
gott um það að segja. Það veitir
aðhald,“ sagði Geir Gunnarsson
þingmaður Alþýðubandalagsins.
(1) „Hins vegar er ég ekki sam-
mála því að stjórnmálamenn séu
síljúgandi, eins og almenningur
virðist halda. Fólk verður þá að
hafa svar á reiðum höndum við
þvf hvað sé sannleikur. Það vafðist
meira að segja fyrir Kristi að
Sýningar Þjóðleikhússins á
„Grímudansleik" Verdis hefjast aftur
16. nóvember vegna gífurlegrar að-
sóknar og verður leikhúsið þvl að
grípa til þess ráðs að stokka upp áður
auglýsta verkefnaröð síðar í vetur.
Upphaflega var áætlað að hafa
einungis 14 sýningar á Grímudans-
leik, en Þjóðleikhúsið mun sýna
verkið áfram með sömu hlutverka-
skipan að undanskildu því að Hrönn
Hafliðadóttir tekur við hlutverki
Ulriku spákonu af Sigríði Ellu
Magnúsdóttur. Ekki er endanlega
ljóst hve sýningar verða margar að
sinni en þeim lýkur f desember.
Miðasala hófst á sjö fyrstu sýning-
arnar i gær, mánudag, og myndað-
ist þegar löng biðröð snemma um
morguninn.
svara því þegar Pílatus gekk á
hann, svo það er ekki nema eðlilegt
að stjórnmálamenn eigi stundum
erfitt með að finna sannleikann i
hverju máli.“
(2) „Ég er heldur ekki sammála
þvf að stjórnmálamenn taki ekki
á þeim málum sem brýnast er að
leysa. Öll brýn mál eru á borðunum
hjá okkur, en það má kannski deila
um það hvernig gangi að leysa
þau. Um það geta menn haft skipt-
ar skoðanir."
(3) „Hvað varðar þá, að þvi er
virðist, útbreiddu skoðun að betur
fari á að ráðherrar séu sérfræðing-
ar utan þings, þá er ég mjög á
móti henni. Ég held að það gefi
síður en svo betri raun að í ráðu-
neytunum séu allt of miklir sér-
fræðingar. Mig óar við þeirri til-
hugsun að hafa sérfræðing í hverju
ráðuneyti, lækni í heilbrigðisráðu-
neytinu, kennara í menntamála-
ráðuneytinu og svo framvegis. Það
mæla engin rök með því að sér-
fræðingar séu betri stjórnendur,“
sagði Geir Gunnarsson.
Eurocard
breytir
úttektar-
tímabili
EUROCARD kreditkort sf. hafa
ákveðið að breyta úttektartímabili
korthafa sinna. Þannig hefst úttektar-
tímabilið framvegis 18. hvers mánað-
ar og lýkur 17. næsta mánaöar á eftir
í stað 21. og 20. eins og verið hefur.
Ennfremur breytist gjalddagi
útsendra gíróseðla og verður fram-
vegis 2. hvers mánaðar f stað 5.
eins og verið hefur.
Eftir framangreindar breytingar
hafa nú bæði kreditkortafyrirtækin
Eurocard og Visa sama úttektar-
tímabil og sömu gjalddaga á út-
sendum gíróseðlum en mismunur
þar á hefur valdið nokkrum rugl-
ingi.
Þetta breytta fyrirkomulag sem
hér hefur verið nefnt tekur gildi
frá og með yfirstandandi úttektar-
tímabili þannig að því lýkur þann
17. nóvember og gjalddagi þessa
tímabils verður 2. desember.
Jólaleikrit Þjóðleikhússins verð-
ur „Villihunang" í leikgerð Mic-
haels Frayn, en verkið er æskuverk
Antons Tsjékhov. Hinsvegar var
fyrirhugað að frumsýna það verk í
nóvember. Leikrit Arthurs Miller,
„í deiglunni", sem áætlað var að
frumsýna á jólum, verður frumsýnt
1 febrúar. Röð verkefna er að öðru
leyti óbreytt eftir áramót.
Dagana 14. og 15. nóvember sýnir
frægur kinverskur dans- og söng-
flokkur í Þjóðleikhúsinu, Shaanxi-
listsýningaflokkurinn, sem hlotið
hefur margvislegar viðurkenningar
fyrir list sina. Flokkurinn er á sýn-
ingarferð um Evrópu og getur ein-
ungis sýnt tvisvar sinnum hér á
landi.
Þannig var biðröðin við aðgöngumiðasöhi Þjóðleikhússins um klukkan 13 I
gær.
Grímudansleikur aftur á
fjalir Þjóðleikhússins