Morgunblaðið - 07.02.1988, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. FEBRÚAR 1988
25
Vegna listskreytingasjóðs o.fl.
Myndllst
Bragi Ásgeirsson
Það hefur vakið athygli, að Al-
þingi hefur samþykkt samkvæmt
tillögum ríkisstjómarinnar að skera
niður lögbundin framlög til list-
skreytingasjóðs um tæplega þrjá
fjórðu!
Vakti formaður Sambands
íslenzkra myndlistarmanna, Guðný
Magnúsdóttir, athygli á þessu í
pistli hér í blaðinu fyrir skömmu
og vísaði m.a. til þess, að sam-
kvæmt lögum frá 1982 ætti eðlilegt
framlag til sjóðsins að nema tæp-
lega 19 milljónum, en ekki 5
samkvæmt tillögum ríkisstjómar-
innar!
Þetta em með sanni dapurlegar
fréttir, því að framlög til lista hér
á landi em með þeim lægstu, sem
þekkjast á byggðu bóli, auk þess
sem aðstaða listamanna er um
margt erfíðari sökum einangmnar
og fámennis.
Ef allar stéttir þessa lands ættu
að leggja jafn mikið af mörkum til
spamaðar og mjmdlistarmenn, þá
væri vafalítið hægt að stoppa í öll
göt ríkissjóðs nokkur ár fram í
tímann.
Kannski misskilja menn tilgang
listskreytingasjóðs að einhveiju
leyti og álíta hann öðm fremur til
uppsetningar nýrra verka utan á
opinberar byggingar eða innan
þeirra.
Mér skilst þó, að hann gegni
einnig því hlutverki að dreifa list
um landið, t.d. með kaupum mynd-
listarverka viðurkenndra myndlist-
armanna í skóla, félagsheimili og
yfirleitt í opinberar stofnanir, þar
sem mikið er um almannatengsl.
Hér er um gríðarlegt hagsmuna-
mál myndlistarmanna að ræða og
einnig í þá vem, að annarleg sjónar-
mið fái ekki að blómstra um
úthlutanir. í sumum löndum, t.d.
Svíþjóð, hefur manni virzt eftir
myndskreytingum á opinberar
byggingar að dæma, að miðlungs-
menn hafí náð lykilstöðu f úthlutun-
amefndum. Að minnsta kosti virðist
sem furðu fáir af þeirra bestu lista-
mönnum hafí fengið tækifæri til
opinberra myndskreytinga, heldur
hafí hér myndazt sérstök stétt fag-
manna.
ísland er ákaflega fátækt af
myndlist í dreifbýlinu og því væri
upplagt að leggja megináherzlu á
að bæta úr þeirri vöntun í nokkur
ár, enda er vitað að flestir kunn-
ustu myndlistarmenn þjóðarinnar
sitja uppi með ný sem gömul stór
og nær óseljanleg verk á vinnustof-
um sínum. Verk sem hafa sum
skapað sér sögu í þróun íslenzkrar
myndlistar en rykfalla í geymslum.
Væri það að mínu mati allra
hagur, að þessi myndlistarverk yrðu
virkjuð í stað þess að dreifa nær
einungis um landið nýjum myndlist-
arverkum, sem enginn veit fyrir-
fram hvemig eldast. Þá sýnist mér
sú þróun ískyggileg, ef listaverkin
eigi að verða einskonar einhæf við-
bót og skreyting á viðkomandi
byggingar í stað þess að vera einn-
ig og öðru fremur sjálfstæð og
sterk. Þetta þarf að skiljast rétt því
að enginn er í ^jálfu sér á móti
því, að myndlistarverkin séu í sam-
ræmi við viðkomandi byggingar.
Fram má koma, að margar fom-
ar byggingar og kirkjur ytra prýða
nútímalistaverk og falla vel að
þeim, þótt þau séu ekki í sjálfu sér
í upprunalegum stíl bygginganna.
Þá hafa mörg núlistaverk orðið fyr-
ir hatrammri andstöðu í upphafí,
sem seinna hlutu svo almenna að-
dáun.
Ég vil nota tækifærið til að minna
á þetta hlutverk listskreytingasjóðs,
um leið og ég vek athygli á því hve
lúaleg aðför þetta er að íslenzkum
myndlistarmönnum að skerða á
þennan hátt lögbundin framlög til
þeirra. Jafnframt kemur þetta í veg
fyrir að almenningur í landinu hafí
fyrir augum myndverk er hafa í
sjálfu sér menntunargildi og er því
einnig aðför að menntunarþroska
þjóðarinnar.
— Einneigin vil ég minna á um
leið, hvað starfslaun til listamanna
varðar, þá skiptir peningaupphæð
og tímalengd ekki meginmáli —
heidur skiptir öllu að listamaðurinn
geti helgað sig list sinni óskiptur
út starfstímabilið og það gengur
ekki hér að lækka t.d. fyrirvinnu
um allt að 5 launaflokka, sem er
inni í dæminu, og ætla honum að
njóta sín í list og starfí á byijunar-
launum menntaskólakennara — og
fyrir sömu upphæð og einstaklingur
hlýtur! Fyrirvinnu, sem nýtur í
bezta falli við myndlistarkennslu,
svipaðra launa og námskona með
tvö böm á framfæri en engra ámóta
skattfríðinda! Rétt er einnig að vísa
til þess vegna meints vanmats og
ákaflega lítillar virðingar myndlist-
ar og iðkenda hennar, að verðlaun
vegna varanlegs listaverks í nýja
borgarkjamanum voru 200 og 100
þúsund. Hins vegar fengu 10 dæg-
urlagahöfundar, sem í úrslit komu
vegna Eurovision-keppninnar, 175
þúsund hver til þess eins að semja
örstutt dægurlög. Sjálf verðlaunin
eru svo væntanlega miklu hærri auk
annarra tekna sem fylgja. Hið opin-
bera, þ.e. almenningur, borgar
brúsann í báðum tilvikum og hér
sést í hnotskum hveijir hafa mest
og dyggilegast stutt við bakið á
glysiðnaðinum á íslandi.
Bragi Ásgeirsson
Myndlistarverkinu er ætlað að
vera augnayndi almennings, sómi
og tákn borgarkjamans um ókomna
tíma en ekkert dægurlaganna nær
að lifa lengur en í bezta falli nokk-
ur ár og jafnframt er hér trúlega
stflað til þeirrar mestu lágkúm sem
fyrirfinnst á tónmenntasviði. Og á
meðan framlög til Qölmenns hóps
dugandi myndlistarmanna lækka
hafa framlög til kvikmyndagerðar
á nokkmm ámm risið upp frá engu
upp í 60 milljónir og þykir víst lítið,
enda er hér mest stflað á stundar-
gaman og afþreyingu.
Hér væri hægt að halda lengi
áfram en ég tel farsælla að fara
nánar út í þessi mál í sérstökum
sjónmenntavettvangi fljótlega. En
mér þykir sem mjmdlistarmenn
hafi ærið tilefni til að snúa hér vöm
í sókn og án nokkurs barlóms, því
að hér gildir sem fyrr að farsælla
er að hafa bein í nefi en í hálsi...

4RA DAGA
LÚXUSPÁSKAFERÐ
TILHAMBORGAR

Gist á 5
stjörnu hóteli,

mi

m

• ■
CROWNE PLAZA"
sem er með glæsilegum her-
bergjum og gullfallegum veit-
ingasölum þar sem boðið er
upp á stórglæsilegar veislu-
máltíðir
Auk þess er í hótelinu m.a.:
Sundlaugmeð bar
Tyrkneskt bað
‘ Líkamsrækt, sauna og Ijós o.m.fl.
Brottför
31. mars
1. dagur
• Komiðtil Hamborgarkl. 12.15.
• Farið í verslunarferð
• Kvöldið frjálst
2. dagur
• Skoðunarferð um Hamborg með islenskum fararstjóra
• Glæsileg fjórréttuð hátíðarkvöldmáltíð i einum stærsta sjónvarpsturni
Evrópu (Fernsehturm Hamburg)
3. dagur
• Verslunar- og skoðunarferðir
4. dagur
• Páskahádegisverður þar sem frægir jazztónlistarmenn leika
Næturlifið í Hamborg á sér enga hliðstæðu. Frábærar kaba-
rettsýningar og þýsku krárnar sem heilla alla.
P.S. Fólk utan að landi fær sérstök vildarkjör.
Alltþetta fyríraðeins kr. 23.900,-
Vertu hress og hafðu samband.
Takmarkaður sætafjöldi
FERÐASKRIFSTOFA
REYKJAVÍKUR
Aðalstræti 16 - Sfmi 621490
Umboðsmenn um land allt