Morgunblaðið - 07.02.1988, Blaðsíða 65

band. Það var meira að segja sagt
frá því í Morgunblaðinu. Sérstak-
lega voru vinir hans undrandi, því
að hann hafði svo oft lýst því yfir,
að aldrei í lífinu skyldi hann kvæn-
ast.
Ungur Svíi, vinur Þórbergs, var
nýkominn til landsins með Gullfossi
og hafði frétt þessi ósköp um borð.
Hann var ekki fyrr stiginn á land
en hann heimsótti okkur, en þetta
var einn af fyrstu dögunum sem
við vorum gift.
Hann vildi ganga úr skugga um
það sjálfur, hvort þetta væri satt.
Hann vildi sjá með eigin augum •
þann kvenmann, sem hafði gifst
Þórbergi Þórðarsyni — hvort hann
væri virkilega af holdi og blóði.
Ég vona að hann hafí séð, að
Þórbergur hafði ekki kvænst neinu
dauðyfli; að ég var af holdi og blóði
— og það svo að um munaði!“
Margrét bar gott skynbragð á
viðskipti og fjármál, eins og hún
átti kyn til, og um það efni fórust
henni orð á þessa leið í spjalli okkar:
„Ef til vill hef ég orðið Þórbergi
að einhveiju liði í þeim efnum; ég
veit það ekki.
Honum var illa við peninga.
Hann hafði ímugust á þeim.
Hann hataði þá.
Hið sama var að segja um besta
vin hans, Vilmund Jónsson land-
lækni. Viimundur gekk aldrei með
peninga á sér. Ef hann þurfti að
fara til rakarans bað hann konu
sína, Kristínu Ólafsdóttur lækni,
um peninga.
Auðvitað höfðu þeir, þessir gáf-
uðu og skemmtilegu menn, rétt
fyrir sér að því leyti, að peningar
eru oft til ills eins.
Og peningar eru ósköp leiðinleg-
ir, sérstaklega þegar buddan er
mjóslegin.
En hjá þeim verður ekki komist.
Einu sinni vorum við Þórbergur
í gönguferð með hjónum sem við
þekktum.
Allt í einu blasir við okkur geysi-
stórt og fallegt einbýlishús.
„Mikið vildi ég, að ég ætti svona
hús,“ segi ég við konuna.
Þá svarar hún:
„Ja, ég vildi nú heldur eiga mann,
sem hefur skrifað bók á borð við
Bréf til Láru."
Þetta var nokkuð gott hjá henni.
En menn verða samt að eiga þak
yfír höfuðið.
Það þýðir ekki að hrekjast stað
úr stað alla ævi.
Dag nokkum segi ég Þórbergi
frá því, að mig langi til að kaupa
íbúð í nýju sambýlishúsi við Hring-
braut 45. Þegar ég nefni, hver
fyrsta afborgunin sé, fómar hann
höndum og segir:
„Guð minn almáttugur! Hvar í
ósköpunum eigum við að fá svo
mikla peninga?
Ég á þá,“ svara ég — dijúgmont-
in. „Ég hef verið að öngla þeim
saman lengi."
„Ja, þér er ekki físjað saman,
Margrét," varð Þórbergi þá að orði.
Og svo gengum við frá kaupun-
um, skrifuðum undir pappírana, og
allt var klappað og klárt.
Að því búnu bmgðum við okkur
í heimsókn til Vilmundar og Kristín-
ar.
„Jæja, Vilmundur," segir Þór-
bergur. „Margrét hefur staðið í
stórræðum. Hún er búin að kaupa
handa okkur íbúð."
„Emð þið gengin af göflunum,"
segir Vilmundur þá. „Losið ykkur
við hana aftur — og það strax! Þið
getið aldrei staðið í skilum."
„Við getum það víst,“ segi ég
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. FEBRÚAR 1988
og malda í móinn.
Á heimleiðinni varð ég þess vör,
að Þórbergur var orðinn órólegur
og kvíðinn út af íbúðarkaupunum.
Líklega hefur hvarflað að honum
eins og Vilmundi, að nú væri ég
orðin snarvitlaus.
En okkur tókst að standa í skilum
— upp á hvem einasta eyri.
Og það var eitt mesta lán okkar
í lífinu að eignast þessa fallegu íbúð
á Hringbraut 45, því að þar bjugg-
um við í meira en tuttugu ár.“
Bókarkominu okkar, sem kaflinn
hér að ofan er úr, var piýðilega
tekið af almenningi og hafnaði í
einu af efstu sætum metsölulistans.
Og blaðadómar vom yfirleitt lof-
samlegir; sumir svo mjög, að
Mammagagga tók höfunda þeirra
óðara í dýrlingatölu og lofsöng
skarpskyggni þeirra og ritleikni
fagurlega.
Við einn gagnrýnenda mislíkaði
henni þó fyrir „snautlegan dóm“,
eins og hún komst að orði, og gat
ekki stillt sig um að hnýta ofurlítið
í hann:
„Það er einkennilegt með þennan
mann,“ sagði hún sposk á svip,
„eins og það er nú stór á honum
hausinn, að það er eins og rúmist
svo lítið í honum!"
Og þegar herskár bókmennta-
fræðingur af veikara kyninu settist
í dómarasæti og leit niður á bæði
sögumann og skrásetjara eins og
aumustu sakamenn — þá fauk í
Mömmugöggu:
„Mér er sagt að hún sé frek,
þessi stelpa. En þú getur skilað til
hennar frá mér, að ég sé þúsund
sinnum frekari en hún. Auk þess
sé ég líka göldrótt, svo að hún skuli
bara vara sig!“
Á þeirri stundu varð mér ljóst
betur en áður, hve ómetanlegt það
var fyrir Þórberg að hafa slíkan
herforingja við hlið sér — á þeim
vígvelli óbilgimi og öfundar, sem
íslenskt bókmenntalíf getur stund-
um verið.
Hún var sverð hans og skjöldur. /
Allt frá ungaaldri hafði Margrét
brennandi áhuga á myndlist, og
smátt og smátt eignuðust þau Þór-
bergur snoturt málverkasafn, sem
þau gáfu síðan Listasafni alþýðu
21. júní 1973. Þar verða málverkin
varðveitt í sérstakri deild, sem á
að heita Margrétarhom.
Og hinn 15. október 1970 stofn-
uðu þau hjón Styrktarsjóð sinn við
Háskóla Islands og gáfu til hans
þijár íbúðir í Reykjavík. Fyrsta
verkefni sjóðsins var útgáfa ís-
lenskrar samheitaorðabókar, og
Margrét lifði það sér til óblandinnar
ánægju að fá þá bók í hendur árið
1985.
Ég vil að lokum flytja Margréti
Jónsdóttur hinstu kveðju og þökk
fyrir stutt en ógleymanleg kynni.
Ellin var henni á margan hátt
þungbær.
„Þetta eru mér glötuð ár,“ sagði
hún eitt sinn.
Dauðann óttaðist hún hins vegar
ekki, eins og fram kemur í eftirfar-
andi ummælum hennar:
„Það var bjargföst sannfæring
Þórbergs, að þegar hann burtsofn-
aði úr þessum heimi, mundi hann
samstundis vakna til nýs lífs á öðr-
um stað.
Ég trúi því líka.
Ég er viss um að við hittumst
aftur hinum megin, og hann tekur
vel á móti mér, þegar minn tími
kemur.
Eftir því bíð ég — og hlakka til.“
Gylfi Gröndal
Kveðja frá stjórn Styrktar-
sjóðs Þórbergs Þórðarsonar
og Margrétar Jónsdóttur
Árið 1970 gáfu þau hjón Þór-
bergur Þórðarson rithöfundur og
Margrét Jónsdóttir Háskóla íslands
stórmannlega gjöf til sjóðsmyndun-
ar. Þessi styrktarsjóður er tengdur
nöfnum þeirra beggja.
65
Samkvæmt fyrirmælum þeirra
hjóna á sjóðurinn að styrkja samn-
ingu og útgáfu íslenzkrar samheita-
orðabókar, rímorðabókar og
íslenzkrar stílfræði. Eins skal sjóð-
urinn styrkja endursamningu og
endurútgáfu nefndra bóka, meðan
hann endist. Tekið var svo fram,
að samheitaorðabók sæti í fyrirrúmi
við úthlutun úr sjóðnum.
Þegar hefur íslensk samheita-
orðabók komið fyrir sjónir almenn-
ings, og nú er unnið að samningu
bókar um íslenzka stílfræði. Var
ánægjulegt, að Margrét Jónsdðttir
skyldi lifa þá stund að sjá fyrstu
íslenzku samheitaorðabókina koma
út.
Við fráfall Margrétar Jónsdóttur
ber að þakka henni þann hlut, sem
hún átti í myndun þessa sjóðs. Sú
gjöf og sjóðurinn munu um ókomin
ár verða óbrotgjam minnisvarði um
þau Þórberg og Margréti. Islenzk
þjóð mun njóta góðs af þessu merka
framtaki þeirra.
Allir aðstandendur og notendur
ritverkanna, sem gjöfín gerir kleift
að vinna og gefa út í þágu íslenzkra
m^nnta og fræða, hljóta ætíð að
minnast Þórbergs Þórðarsonar og
Margrétar Jónsdóttur með hlýhug.
Jón Aðalsteinn Jónsson
(formaður sjóðsstjórnar)
+
Faðir okkar,
JÓN SÆMUNDSSON
verslunarmaður,
Hátúni 4, Reykjavík,
áður hreppstjóri á Hólmavík,
sem andaðist á hjúkrunarheimilinu Sunnuhlíð mánudaginn 1.
febrúar verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju miðvikudaginn 10.
febrúar kl. 13.30.
Blóm og kransar afþökkuð en þeir sem vilja minnast hans eru
beðnir að láta Sjálfsbjargarfélögin njóta þess.
Ragnar Sk. Jónsson,
Theodór A. Jónsson.
Föðurbróðir minn,
ÁGÚSTSTURLAUGSSON
frá Fjósum,
Laxárdal, Dalasýslu,
sfðar Hraunteigi 15,
Reykjavík,
lést á Hrafnistu 1. febrúar. Útför hans verður gerð frá Laugarnes
kirkju þriðjudaginn 9. febrúar ki. 15.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Sigurlaug Kristjánsdóttir.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
JÓNMUNDUR GUÐMUNDSSON,
Reynimel 58,
Reykjavfk,
verður jarðsunginn frá Dómkirkjunni þriðjudaginn 9. febrúar
kl. 13.30.
Aðalheiður Ólafsdóttir,
Jóhanna K. Jónmundsdóttir Hans Ploder
Guðmundur K. Jónmundsson Ásdfs Þ. Kolbeinsdóttir
Fanný Jónmundsdóttir
Þórey R. Jónmundsdóttir Jóhann G. Eirfksson
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Útför
BJARNHEIÐAR SIGURRINSDÓTTUR,
Skipholti 32,
fer fram frá Fríkirkjunni í Reykjavík þriðjudaginn 9. febrúar kl.
13.30. Blóm vinsamlegast afþökkuð en þeim sem vildu minnast
hennar er bent á Krabbameinsfélagið.
Páll Sveinsson,
Steinunn Pálsdóttir, Sturla Már Jónsson,
Ásta Ólafsdóttir, Guðni Þ. Valdimarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Móðir okkar,
ÞURÍÐUR EINARSDÓTTIR,
verður jarðsungin fró Fossvogskirkju mánudaginn 8. febrúar
kl. 15.00.
Sigríöur Guöjónsdóttir,
Guðbjörg Guðjónsdóttir,
Ruth Guðjónsdóttir,
Gylfi Guðjónsson.
Útför móður okkar og dóttur,
DÓRU BJARGAR THEODÓRSDÓTTUR,
verður gerð frá Fossvogskirkju þriðjudaginn 9. febrúar kl. 13.30.
Þeir sem vilja minnast hinnar látnu vinsamlegast láti MS-félagið
eða líknarstofnanir njóta þess.
Kristfn Pétursdóttir, Helga Björnsdóttir,
Ragna Jónsdóttir, Theodór Jóhannesson.
+
Móðir okkar, tengdamóðir og amma,
SKÚLÍNATH. HARALDSDÓTTIR,
Efstasundi 6,
verður jarðsungin mánudaginn 8. febrúar kl. 10.30 frá Fossvogs-
kirkju. Þeim sem vildu minnast hennar er bent á minningarsjóð
Landspítalans.
Börn, tengdabörn,barnabörn og
barnabarnabörn.
+
Innilegar þakkir til allra sem sýndu okkur samúð og vinarhug
vegna fráfalls,
KARÓLÍNU KRISTJÁNSDÓTTUR,
Víghólsstöðum, Fellsströnd,
Dalasýslu.
Anna Tómasdóttir,
Sigurbjörg Ásgeirsdóttir,
Bragi Húnfjörð.
+
Innilegar þakkir færum við öllum þeim sem sýndu okkur samúð
og vináttu við andlát og útför,
GUNNARS EGGERTSSONAR,
Kvisthaga 27.
Valdfs Halldórsdóttir,
Georg Ó. Gunnarsson,
Guðrún Edda Gunnarsdóttir, Einar Sigurbjörnsson,
Ingibjörg B. Gunnarsdóttir, George Miles,
Kristján E. Gunnarsson, Gry Ek,
Þórdfs Gunnarsdóttir, Al Millar,
Linda Bára Hall
og barnabörn.
+
Hjartanlegar þakkir til allra er sýndu okkur samúð og vinarhug
við andlát og útför,
JÓHANNESAR JENSSONAR.
Atli Geir Jóhannesson,
Birgir Rafn Jóhannesson, Ellen G. Stefánsdóttir,
Berglind Birgisdóttir,
Kristfn Þór, Arnaldur Þór,
Margrót Jensdóttir, Sigfús Örn Sigfússon.
+
Innilegar þakkir til allra þeirra sem sýndu okkur hlýhug og samúð
við andlát og útför systur okkar,
ÁGÚSTU HÁKONARDÓTTUR
frá Hafþórsstöðum,
Norðurárdal.
Sérstakar þakkir til Friðriks og Láru og starfsfólks Lönguhliöar 3.
Sigurjón Hákonarson,
Halldór Hákonarson,
Metta Hákonardóttir.