Morgunblaðið - 01.02.1990, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. FEBRUAR 1990
SIEMENS-dæd'
STÓRGLÆSILEG
NÝ ÞVOTTAVÉL
FRÁ SIEMENS!
Enn á ný ryður Siemens brautina í þróun
og hönnun heimilistækja.
í þetta skiptið með nýrri þvottavél, sem slegið hefur í
gegn og mun vafalaust verða öðrum þvottavélaframleið-
endum fyrirmynd, því að hér er á ferðinni sannkölluð
tímamótavél í hönnun og notkun tölvustýribúnaðar, sem
býður upp á nýja og betri þvottaaðferð en áður hefur
þekkst.
Mikil fjölbreytni í þvottakerfum, þeytivinding í áföngum og
þrír mismunandi vinduhraðar skapa nánast óendanlegt
svigrúm fyrir allan þvott, sérhvert óhreinindastig hans og
þann hámarkshita sem hann þolir.
Sjálfvirkur magnskynjari skammtar vatn inn á vélina
í samræmi við magn og gerð þvottar og það kerfi sem er
í gangi og aðlagar þannig vatnsnotkunina sjálfkrafa því
sem þvegið er.
Sérþróuð þvottatromla með þremur áföstum vatns-
hripum heldur vatninu á stöðugri
hreyfingu og tryggir þannig jafnt
gegnumstreymi á vatni um
þvottinn. Þessi nýjung sér til
þess að þvotturinn fær bestu
hugsanlegu meðhöndlun.
SIWAMAT PLUS 4200 uppfyllir allar ítrustu kröfur og
óskir sem gerðar eru til þvottavéla nú á dögum. Hún er
mjög þægileg í notkun með aðgengilegt, upplýst
stjórnborð. ítarlegur leiðarvísir á íslensku og greinargóð
tafla yfir öll möguleg þvottakerfi vélarinnar fylgja með.
Þær miklu gæðakröfur sem gerðar voru við þróun hennar
og framleiðslu tryggja auk þess auðvelt viðhald og langa
endingu.
Gæði á gæði ofan frá SIEMENS
SMITH&
NORLAND
Kársneshöfti -
framtíð Kópavogs
eftir Guðna
Stefánsson
Þriðjudaginn 23. janúar sl. var
samþykkt í bæjarstjóm Kópavogs
deiliskipulag af hafnarsvæðinu á
Kársnesi.
Ég tel að hér sé um stærra mál
að ræða fyrir Kópavog en margur
áttar sig á í fyrstu.
Árið 1952 var gamla bryggjan
byggð. Gott mannvirki á þeim tíma
og hefur staðist tímans tönn með
ágætum. Síðan lágu allar fram-
kvæmdir niðri um langt árabil þar
til fyrir fáum árum að framkvæmd-
ir hófust að nýju. Nú er búið að
gera varnargarð sunnan gömlu
bryggjunnar og er þar í kverkinni
komin mjög góð aðstaða fyrir um
það bil 40 smærri báta við flot-
bryggju þá sem þar hefur verið
komið fyrir.
Nú liggur næst fyrir að hefja
uppfyllingu og gerð varnargarðs
norðan bryggjunnar gömlu. Þar er
gert ráð fyrir fískihöfn, þar sem
stærri fiskiskip, svo sem togarar,
geta athafnað sig.
Vestan og norðan hafnar þessar-
ar, á hafnaruppfyllingunni, er svo
fyrirhuguð fragthöfn með um 350
metra viðlegukanti. Þetta kann í
fyrstu ekki að virðast vera verkefni
fyrir nánustu framtíð, en þó er þetta
mjög raunhæf framkvæmd og þýð-
ingarmikil fyrir þróun atvinnulífs í
Kópavogi.
Hið nýsamþykkta deiliskipulag
hafnarsvæðisins nær yfir 16 hekt-
ara svæði. Samkvæmt því eru áætl-
aðar nýbyggingar á þessu svæði
allt að 23.000 fm að grunnfleti.
Þarna myndast því mikil og góð
aðstaða fyrir hafnsækinn iðnað og
starfsemi tengda sjávarútvegi. Það
gefur augaleið hvílík lyftistöng
þessar framkvæmdir verða fyrir
atvinnulíf Kópavogs. En óvíða eru
betri náttúruleg hafnarskilyrði á
höfuðborgarsvæðinu en einmítt
þarna. Þetta skipulag hefur verið
unnið af Bæjarskipulagi Kópavogs
undir forystu Birgis H. Sigurðsson-
ar skipulagsstjóra og fínnst mér að
vel hafi tekist til.
Ýmsir hafa velt fyrir sér hvort
nægjanlega góðar flutningsleiðir
séu fyrir hendi frá höfninni. Með
tilliti til nútíma flutningatækni
verður að svara því til að svo sé.
Guðni Stefánsson
„Þarna myndast því
mikil og góð aðstaða
fyrir hafhsækinn iðnað
og starfsemi tengda
sjávarútvegi. Það gefur
augaleið hvílík lyfti-
stöng þessar fram-
kvæmdir verða fyrir
atvinnulíf Kópavogs.
En óvíða eru betri nátt-
úruleg hafnarskilyrði á
höfuðborgarsvæðinu en
einmitt þarna.“
íslenskar neysluvenjur
og íslenskar tennur
eftir Ingu
Þórsdóttur
Tannskemmdir eru algengari
kvilli á íslandi en meðal annarra
þjóða sem þekkja tannburstann og
við berum okkur gjarnan saman
við. Þannig eru
tannskemmdir til
dæmis tvisvar
sinnum algengari
á íslandi en á öðr-
um Norðurlöndum
og þrisvar sinnum algengari en í
Bandaríkjunum.
Sýra auðveldar holumyndun í
tönnunum, en eftir sykurneyslu
geijast sykurinn í munninum af
völdum baktería og tennurnar eru
svo að segja í sýrubaði í um það
bil hálfa klukkustund eftir að syk-
urs er neytt. Mörg mál yfír daginn
sem innihalda sykur eru því það
besta fyrir Karíus og Baktus og það
versta fyrir heilsu tannanna.
Nart í sætindi er eiginlega víta-
hringur þar sem sykur mettar fljótt
en veldur því jafnframt að svengdin
segir fljótt til sín aftur, en þá er
því miður oft notuð sú lausn sem
virðist svo auðveld, að fá sér bara
svolítið meira nammi. Á tannvernd-
ardögum undanfarin ár hefur verið
bent á að við Islendingar neytum
meiri sykurs en aðrar þjóðir á jarð-
arkringlunni og að við fáum næst-
um fjórðung orkunnar úr sykri.
Sykurinn er í sælgæti, um það bil
50 grömmum á dag á hvern Islend-
ing, í gosi, en við drekkum þrisvar
sinnum meira af því en nágranna-
þjóðirnar, í sætum kökum og fleiru
af svipuðu tagi.
Hvers vegna þessar skammir?
Þetta vitum við allt saman og höfum
le.ngi vitað. Þetta er leiðinlegt raus
og aukinheldur ófínt og ómenning-
arlegt, því að hvað er hversdags-
legra en matur og tennur? Þar að
auki er þetta ekki sérlega mikil-
vægt því að það er alltaf hægt að
lappa upp á skemmda tönn eða fá
sér falskar ef í hart fer. Ég veit
ekki hve mörg okkar bregðast
nokkurn veginn svona við stað-
reyndum um neysluvenjur íslend-
inga, en víst er að við lítum allt
öðru vísi á þessi mál en flestar aðr-
ar þjóðir. Kannski erum við þrátt
Inga Þórsdóttir
Y
„Kannski erum við þrátt
fyrir allt ósköp fávís.
Kannski enn svo frum-
stæð að við einblínum á
það að koma okkur upp
búi og skreyta það, en
gleymum að lífsgæði
menningarþjóða í dag
felast að mjög miklu
leyti í góðu heilsufari,
sem byggist á öflugu for-
varnastarfí.“
fyrir allt ósköp fávís. Kannski enn
svo frumstæð að við einblínum á
það að koma okkur upp búi og
skreyta það, en gleymum að
lífsgæði menningarþjóða í dag fel-
ast að mjög miklu leyti í góðu
heilsufari, sem byggist á öflugu
forvarnastarfi. Viðgerðir eru dýrari
en forvarnir, bæði fyrir hvern og
einn og fyrir samfélagið, en meðan
við áttum okkur ekki á því þá erum
við hreinlega á eftir, vegna þess
að fátækar þjóðir og ríkar, ásamt
bandalögum ýmissa landa, gera sér
æ betri grein fyrir þýðingu hinna
svokölluðu forvama.
Eina ráðið er að við áttum okkur
á því, að bestum árangri verður náð
með sameiginlegu átaki í fræðslu
og öðru forvarnastarfi, sem getur
hjálpað okkur til þess að temja
okkur nýjar neysluvenjur. Með því
að gera betri neysluvenjur að sam-
eiginlegu áhugamáli hætta þær að
vera leiðinlegar og ómenningarieg-
ar, og fara að skipta okkur verulegu
máli. Og þar með þurfum við aldrei
eða sjaldan að lappa upp á
skemmda tönn, hvað þá að fá okk-
ur falskar.
Við vitum að sykur og sínart eru
stóru skemmdarskrínin, en hvað
getum við gert sem er ekki svo
erfitt að það virðist óframkvæman-
legt?
Fyrsta og besta ráðið er að
drekka vatn við þorsta í stað gos-
drykkja. Sums staðar er hér reynd-
ar erfiðara að ná í glas af vatni en
gosdrykkjarflösku. Við þurfum þess
vegna að skapa aðstæður sem gera
það jafn auðvelt að ná í vatnsglas
eða vatn á flösku eins og í í gos-
drykki.
Nægilegt magn matar á mat-
málstímum getur komið í veg fyrir
nart milli mála, en sé erfitt að forð-
ast það ættum við að velja sykur-
snauða og trefjaríka aukabita.
Trefjaríkar fæðutegundir, t.d.
ýmiss konar grænmeti, eru um
margt nytsamlegar fyrir kroppinn
og ekki síður fyrir tennurnar. Trefj-
ar auka þörfina fyrir að tyggja vel
og auka þar með munnvatnsrennsli
sem jafnar sýrustigið í munninum
og vinnur þannig gegn tann-
skemmdum. Áuk þessa stuðla trefj-
arnar að magafylli sem varir lengur
og koma í veg fyrir ótímabæra
svengd.
Smáum sem stórum sælgætis-
hákum væri loks hollt að breyta
neyslu sinni í þá veru að borða
nammi sjaldnar, t.d. einu sinni í
viku, en magnið í þessi einstöku
skipti skiptir þá minna máli.
Höfundur er doktor í
næringarfræði ogstarfar við
Landspítaiann.