Morgunblaðið - 01.02.1990, Blaðsíða 40

l4Q
'mÓRGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. FBBRÚAR 1990
Halldór Karlsson
trésmiður - Minning
Fæddur 3. september 1930
Dáinn 22. janúar 1990
Á þessum tímum ólgu og um-
brota í íslensku þjóðfélagi, þegar
gildismat okkar orkar stundum
tvímælis, er það vissulega mikils
virði að hafa fengið að kynnast
manni, sem í lífí sínu og starfí hafði
það að leiðarljósi að rétta öðrum
hjálparhönd og vera sannur í einu
og öllu sem hann tók sér fyrir hend-
ur. Slíkur maður var Halldór Karls-
son.
Það var sameiginlegur áhugi á
skákinni sem leiddi okkur Halldór
saman og varð vísirinn að vináttu
okkar. í skákinni fann Halldór sér
hugðarefni sem gaf lífí hans fyll-
ingu eftir amstur dagsins eins og
hann komst að orði í viðtali við
Morgunblaðið vorið 1981. Dálæti
hans á skákinni var einlægt og
fölskvalaust, og það var eins og
brygði ljóma yfír svip hans þegar
hann var sestur við skákborðið og
bjó sig undir að hefja taflið. Stund-
um leit hann við héma í Bauganes-
inu til að biðja mig að líta á skák
sem hann hafði þá nýlega teflt í
einhverri keppninni og fysti þá
gjarnan að heyra álit mitt á tafl-
mennskunni. Það var alltaf gaman
að fá Halldór í heimsókn og um-
ræðuefnið var þá ekki alltaf bundið
við skák, síður en svo. Talið barst
gjaman að málverkum eða myndum
sem hann hafði séð eða var nýbúinn
að eignast og þar kom maður aldeil-
is ekki að tómum kofunum. Hann
var ótrúlega fróður um myndlistar-
menn og verk þeirra og í þeim
undraheimi sem málaralistin opnaði
honum fann hann sér annað hugð-
arefni, sem líkt og skákin gaf hon-
um lífsfyllingu og nýjar víddir. í
sjálfu sér er ekkert undarlegt þótt
myndlistin yrði Halldóri svo hug-
leikin sem raun ber vitni, því að í
honum blunduðu listrænir hæfileik-
ar sem fundu sér tjáningarform í
starfi hans og verkefnum á Smíða-
stofunni. Allt sem þaðan kom ein-
kenndist af einstakri smekkvísi og
næmri tilfínningu fyrir innra sam-
ræmi hlutanna.
Ég minntist áðan á viðtal sem
Morgunblaðið átti við Halldór vorið
1981. í því kemur fram hvernig
hann á unga aldri lagði ótrauður út
í lífsbaráttuna með tvær hendur
tómar, kom undir sig fótunum í
iðngrein sinni og setti að lokum á
stofn fyrirtæki sitt, Smíðastofu
Halldórs Karlssonar, sem hann rak
af miklum þrótti og myndarskap til
dánardags. Það er hugþekkur og
fágaður blær yfír þessu viðtali og
ég get ekki stillt mig um að birta
hér úr því nokkrar setningar sem
lýsa vel lífsviðhorfum Halldórs og
göfgi í hugsun. Það er komið undir
lok viðtalsins og Halldór segir:
„Mér hefur löngum verið hug-
stætt þar sem segir í Jóni Trausta
á þá leið eftir skoska stálkónginum
Andrew Camegie sem hetjusjóður
Carnegie er kenndur við: Auðæfi
eru ekki réttmæt nema þeim sé
varið til að skapa heill og hamingju
sem flestra manna og sá maður,
sem deyr frá milljónum sinum óráð-
stöfuðum, deyr í smán því að hann
hefur brugðist hlutverki sínu. Það
ber að hjálpa þeim til frama sem
hafa áhuga á að hjálpa sér sjálfír.
Það hefur alltaf verið ásetningur
minn að verjast oki fátæktarinnar.
Það var ekki eftirsóknarverðasti
skólinn að ganga í gegnum en það
var harður og góður skóli að horfa
upp á vandræði fólks á Seyðisfírði
á unglingsárunum, áhrifaríkt að
alast upp við ástand sem ungt fólk
á Islandi í dag trúir ekki og skilur
ekki, en ég held að slíkt herði mann
til dáða.“
„Stundum liggur í loftinu spurn-
ing um metnað. Ég hef aldrei verið
metnaðargjam maður, en hef þó
metnað fyrir mitt fag og mína fram-
leiðslu. Metorð freista mín ekki.
Kosturinn er að vera íslendingur
og gera góða hluti, slíkt er engin
hindrun eins og sumir halda.
Það hefur mér hins vegar verið
metnaðarmál á löngum ferli í við-
skiptum að hjálpa þeim sem hefur
þurft á því að halda, því að það
rætist alltaf úr fyrir húsbyggjend-
um um síðir. Ég hef haft ánægju
af því að Iétta undir um stundarsak-
ir og aldrei, hvorki fyrr né síðar,
hef ég þurft að standa í útistöðum
til að fá minn hlut. Minn metnaður
hefur verið að láta hlutina ganga
upp. Á því byggist þróunin í að
skapa atvinnufyrirtæki. Það er
stefnt að sigri í skák, sigri í lífinu."
Ég er þakklátur forsjóninni fyrir
að hafa fenið að kynnast Halldóri
Karlssyni og varð oftar en einu sinni
aðnjótandi einstakrar lipurðar hans
og hjálpsemi. Minnisstæðast er mér
þegar við fórum upp í Borgarfjörð
á bílnum hans með jeppakerm í
eftirdragi til að sækja steina í vegg-
inn fyrir ofan arininn hérna í
Bauganesi. Þetta er ein höfuðprýði
heimilisins og tengist .ávallt minn-
ingunni um góðan vin.
* Halldór var gæfumaður í einka-
lífi sínu. Hinn 27. febrúar 1954
gekk hann að eiga eftirlifandi eigin-
konu sína, Fanneyju Sigurjónsdótt-
ur, sem bjó honum gott og fagutt
heimili og studdi hann dyggilega á
lífsleiðinni. Þau eignuðust 7 mann-
vænleg börn, sem öll em komin vel
til manns, og nú em barnabörnin
orðin 13.
Við Auður minnumst Halldórs í
dag með þakklæti og virðingu. Fan-
neyju og fjölskyldu hennar allri
vottum við innilegústu samúð okkar
og látum þá von í ljós að hugljúf
minningin um góðan og ástríkan
heimilisföður megi milda þá sorg
sem ástvinamissi óhjákvæmilega
fylgir.
Endurminningin merlar æ
í mánasilfri hvað, sem var,
yfír hið liðna bregður blæ
blikandi fjarlægðar,
gleðina jafnar, sefar sorg,
(Grímur Thomsen)
Auður og Friðrik
Góður drengur er genginn.
Fregnin kom snöggt og óvænt.
Okkur setur hljóð og tilfínning dep-
urðar og eftirsjár fyllir hugann.
Vinátta okkar hófst fyrir liðlega
30 ámm, er Halldór tók að sér að
smíða fyrir okkur og hélst vinátta
við þau Fanneyju æ síðan.
Halldór var stór og myndarlegur
maður. Hæverskur, hæglátur og
vingjarnlegur. Hann var vinur vina
sinna. Hann var drengur góður.
Við höfum að sumu leyti svipuð
áhugamál, og þau tengdu okkur
saman.
Hann hafði mikinn áhuga á skák
og var sjálfur góður skákmaður.
Halldór gaf sér góðan tíma til að
ræða málin, og góð mannleg sam-
skipti vom honum mikils virði.
Það var ríkt í skapgerð Halldórs
að leysa sem bezt af hendi verkefni
fyrir viðskiptavini sína. Halldór gat
sér enda gott orð fyrir vandaðar
smíðar og var góður verkmaður.
Með eljusemi og dugnaði byggði
Halldór upp fyrirtæki sitt, sem hann
rak síðustu árin með syni sínum.
Reksturinn var honum hugleikinn.
Þau Fanney áttu fallegt heimili,
sem var prýtt mörgum fallegum
myndum, sem þau höfðu eignast
gegnum árin, en stærsta heimilis-
prýðin var stóri og fallegi barnahóp-
urinn þeirra. Halldór varð þeirrar
gæfu njótandi að eignast góðan og
tryggan lífsfömnaut.
Nú að leiðarlokum viljum við og
börn okkar þakka Halldóri og Fann-
eyju fyrir að hafa átt vináttu þeirra
öil þesi ár. Þar bar aldrei skugga á.
Guð styrki Fanneyju og börnin í
þeirra miklu sorg.
Guð blessi minninguna um góðan
dreng.
Ásdís og Gottfreð
Þitt er menntað afl og ðnd
eigirðu fram að bjóða
hvassan skilning, haga hönd
og hjartað sanna og góða.
Þetta erindi kemur mér í hug,
er ég minnist Halldórs Karlssonar,
trésmíðameistara í Kópavogi, sem
lést þann 22. þessa mánaðar.
Halldór var giftur Þum frænku
minni og áttu þau saman sjö börn,
sem öll eru uppkomin. Ég minnist
Halldórs sem einstaklega indæls og
hjartahlýs manns. Hann var maður
gestrisinn og gjafmildur og reyndist
mér og minni fjölskyldu ætíð vel.
Halldór var skákmaður góður og
listunnandi mikill. Átti hann mikið
safn málverka heima fýrir, sem
gaman var að skoða. Þura og Hall-
dór buðu okkur systkinunum oft í
mat og vom málin þá rædd. Hall-
dór spurði frétta af okkur og gaf
góð ráð, sem síðar hafa nýst okkur
vel.
Nú er Halldór allur. Þrátt fyrir
að samfylgd okkar hafí verið allt
of stutt, er ég margs vísari. Ég er
þakklátur fýrir að hafa fengið að
kynnast þessum mæta manni og
eiga með honum ánægjustundir.
Þar var góður maður á ferð þar sem
Halldór var.
Ég bið algóðan Guð að blessa
Þuru frænku og aðra ástvini og
styrkja í sorg þeirra.
Guðjón Ólafúr Jónsson,
Saurbæ
Þegar Fanney hringdi og til-
kynnti mér lát Halldórs manns síns
varð mér næstum orðfall. Hvað ertu
að segja, urðu mín vandræðalegu
orð. Hvílíkt reiðarslag fyrir Fann-
eyju og aðra aðstandendur. Halldór
horfinn af sjónarsviðinu. Það er eins
og sviftivindur, sem engu skilar,
hafi hrifið hann á braut. Kynni mín
af þeim hjónum hófust fyrir röskum
tuttugu ámm og þá þegar og alla
tíð síðan einkenndust þau af hinu
ljúfa og hlýja viðmóti þeirra, sem
þau höfðu í svo ríkum mæli og aldr-
ei verður fullþakkað. Það er erfítt
að hugsa sér hina snöggu atburða-
rás. Rúmri viku fyrir fráfall Hall-
dórs vomm við að skemmta okkur
í glaðværum hópi og nú er hann
ekki lengur meðal okkar. Það er
von mín að þessi mikli atorku- og
athafnamaður fái að mæta til starfa
á bjartara sviði en honum fannst
íslenskri þjóð búið nú um stundir.
Kæra Fanney, það er bón mín
að hinn mikli guðlegi máttur veiti
þér og fjölskyldu þinni huggun og
t
Faðir okkar,
BJARNI GÍSLASON
kennari,
Auðarstræti 13,
Reykjavík,
andaðist á heimili sínu 27. janúar.
Gfsii Bjarnason,
Edvarð Bjarnason.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
GARÐAR ÓSKARSSON,
Njálsgötu 18,
Reykjavik,
lést á heimili sínu 30. janúar.
Guðrún Magnúsdóttir,
Magnús Garðarsson,
Sigurborg Garðarsdóttir,
Ásdis Garðarsdóttir,
Hafsteinn Garðarsson,
Bryndís Garðarsdóttir,
og barnabörn.
Guðrún Jónasdóttir,
Svanur T ryggvason,
Snjólaug Bragadóttir,
Guðjón Sverrisson
t
Eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir og afi,
GUNNLAUGUR H. GUÐMUNDSSON,
Helgamagrastræti 23,
Akureyri,
áður bóndi á Hrappsstöðum,
Bárðardal,
er lést í Kristnesspítala sunnudaginn 28. janúar, verður jarðsung-
inn frá Akureyrarkirkju mánudaginn 5. febrúar kl. 13.30.
Helga Guðvarðardóttir,
börn, tengdabörn og barnabörn.
+
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
SIGURLAUG SIGURJÓNSDÓTTIR
frá Seyðisfirði,
áður búsett í Vestmannaeyjum,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju föstudaginn 2. febrúar kl.15.00.
Hildur Jónsdóttir, Frímann Gunnlaugsson,
Kristín Björg Jónsdóttir,
Unnur A. Jónsdóttir, Vésteinn Ólason,
Magnús Jónsson, Elín Halldórsdóttir,
Sigurjón Jónsson, Ingunn Stefánsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
styrk í þeim mikla harmi, sem að
ykkur er kveðinn.
Guðni Daníelsson
Halldór Karlsson, húsasmíða-
meistari, Vallhólma 16, Kópavogi,
andaðist 22. janúar sl. og er til
moldar borinn í dag.
Með Halldóri Karlssyni er geng-
inn mikill mannkostamaður, sann-
kallaður öðlingur, sem margir
minnast með söknuði.
Hann var að góðu kunnur stórum
hópi manna, sem notið höfðu frá-
bærra hæfíleika hans á ýmsum
sviðum.
Halldór fæddist á Seyðisfirði 3.
september 1930 sonur hjónanna
Karls Sveinssonar, verkamanns, og
Kristínar H. Halldórsdóttur.
Voru þau hjónin bæði af kunnum
austfírskum ættum.
Þau voru dugleg og samhent í
lífsbaráttunni, sem var ærið hörð á
þeim árum er Halldór var að vaxa
úr grasi, kreppuárunum. Oft minnt-
ist hann þessara erfiðu tíma fyrir
austan og ákvað ungur að freista
þess síðar meir að verða efnalega
sjálfstæður.
Hann varð snemma hneigður til
smíða og átti sér þann draum að
verða trésmiður, þegar hann yrði
fullorðinn. Halldór hafði mikla
ánægju af því síðar á lífsleiðinni
að segja frá mönnum og málefnum
æskuáranna á Seyðisfirði.
Oft nefndi hann Johan Ellerup,
lyfsala á Seyðisfirði, en hjá honum
starfaði Halldór, sem unglingur.
EUerup átti töluverðan þátt í að
móta Halldór og lífsviðhorf hans.
Minntist hann ævinlega Ellerups
með þakklæti og virðingu.
Halldór fylgdist vel með, Seyð-
firðingum hér fyrir sunnan og tók
þátt í félagslffi þeirra.
Foreldrar Halldórs fluttust til
Reykjavíkur ásamt börnum sínum
árið 1947.
Halldór hóf nám í húsasmíði hjá
Stefáni Sigmundssyni, húsasmíða-
meistara, oglauk sveinsprófí 1951.
I trésmíðinni nýttust hæfíleikar
Halldórs vel. Frábær dugnaður
hans og vandvirkni öfluðu honum
trausts og vinsælda. Hann hafði
frábært smiðsauga, var reyndar
listamaður I sínu fagi og ágætur
teiknari.
Stærsta gæfuspor Halldórs var
stigið þegar hann kvæntist Fann-
eyju Sigurjónsdóttur frá Kópareykj-
um í Reykholtsdal.
Fanney er mikil mannkostakona,
elskurík og dugleg.
Þau hjónin eignuðust 7 börn, sem
öll eru á lífi, óvenju gjörvilegur
hópur. Barnabörnin eru orðin 13
talsins..
Halldór var heimilisfaðir af
gamla skólanum, fylgdist með
hópnum sínum og studdi á allan
hátt. Var fjölskyldulíf þeirra hjóna
til fyrirmyndar.
Eins og áður sagði var Halldór
snemma ákveðinn í því að koma
undir sig fótunum efnalega.
Halldór hóf eigin rekstur í bílskúr
eins og algengt var áður fyrr, þeg-
ar erfítt var að komast yfir iðnaðar-
húsnæði. Framleiddi hann aðallega
innréttingar, einkum eldhúsinnrétt-
ingar. Öðlaðist hann miklar vin-
sældir fyrir verk sín og dafnaði
fyrirtæki hans vel.
Halldór stækkaði fljótt við sig
og hin síðari ár rak hann myndar-
legt fyrirtæki í eigin húsnæði í
Dugguvogi 23, er hann kallaði
Smíðastofu Halldórs. Innréttingar
hans er að finna víða um landið.
Var Halldóri tíðrætt um smíðina
og gladdi það hann mjög, þegar
heilu fjölskyldumar skiptu við hann.
Sérstakt ánægjuefni var það hon-
um, þegar ungt fólk pantaði hjá
honum innréttingar og lét þess get-
ið, að foreldrarnir hefðu skipt við
hann mörgum árum áður. Hjálpaði
Halldór mörgu efnalitlu fólki til
þess að innrétta hjá sér, lánaði oft
til langs tíma og gekk ekki hart
fram við innheimtu. Tel ég það
fullvíst, að margir hugsi til hans á
kveðjustund með þakklæti í huga.
En hinn látni vinur átti fleiri
áhugamál en starfið. Er það einkum
tvennt sem ég vil minnast á hér,
skákíþróttin og málaralistin.
Halldór var vel fær skákmaður,
tefldi töluvert og eignaðist marga