Morgunblaðið - 19.01.1992, Blaðsíða 6

6 FRETTIR/INNLEIMT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 19. JANUAR 1992
Frá fundi Landssambands sjúkrahúsa.
Morgunblaðið/Þorkell
Stjórnendur spítalanna funda með heilbrigðisráðherra:
Erfiðast er að skera nið-
ur á höfuðborgarsvæðinu
- segir formaður Landssambands sjúkrahúsa
STJÓRNENDUR sjúkrahúsanna eru þessa dagana að undirbúa til-
lögur um sparnað í rekstri til að mæta 5% flötum niðurskurði á
fjárveitingum. Eiga þeir að skila tillögum sínum til heilbrigðisráðu-
neytisins fyrir mánaðamót. Á föstudag mættu fulltrúar allra spítala
landsins og annarra sjúkrastofnana á fund hjá Landssambandi
sjúkrahúsa til að ráða ráðum sínum og hlýða á Sighvat Björgvins-
son heilbrigðisráðherra skýra forsendur aðgerðanna.
Jóhannes Pálmason, formaður
Landssambandsins, sagði í samtali
við Morgunblaðið að ráðherra hefði
beðið stjórnendur sjúkrastofn-
ana að taka höndum saman til
að mæta niðurskurðinum. Síðan
hafi orðið skoðanaskipti á milli
hans og fundarmanna. Sagði
Jóhannes að spítalarnir væru til-
búnir að gera allt sem þeir gætu
til að spara í rekstri þó það yrði
erfitt og sársaukafullt. Þá væri
öllum ljóst að ekki yrði hjá því
komist að draga þjónustuna eitt-
hvað saman.
Jóhannes sagði að meirihluti nið-
urskurðarins kæmi fram hjá
sjúkrahúsunum á höfuðborgar-
svæðinu, eða rúmlega 500 milljónir
af um 700. Jafnframt væri erfiðast
að draga saman þar því fólk væri
flutt þangað vegna alvarlegra veik-
inda eða slysa enda væri sérþekk-
ing og þjálfun mest á þessum stofn-
unum.
Hótelfólk bjartsýnt
á viðskiptin í sumar
FREMUR léleg nýting er á mörgum hótelum í Reykjavík um þess-
ar mundir en yfirleitt nokkuð betri um helgar en á virkum dög-
um. Þó heyrast þær raddir hjá starfsfólki hótelanna að gestum í
pakkaferðum hafi fækkað um helgar meðal annars vegna ódýrra
helgarferða til útlanda. Engu að síður er hótelfólk fremur bjart-
sýnt á sumarið og reiknar með að viðskiptin fari að glæðast fljót-
lega
Ingibjörg Ójafsdóttir, móttöku-
stjóri á Hótel íslandi, sagði að um
þessar mundir væri nýtingin á hót-
elinu 80-100% um helgar en gæti
farið niður í 10-12% á virkum dög-
um. Nokkuð er um pakkaferðir um
helgar en Ingibjörg sagði að þeim
hefði fækkað. Hluti skýringarinnar
væri sennilega álíka dýrar helgar-
ferðir til útlanda og boðið væri upp
á til höfðuborgarinnar fyrir lands-
byggðarfólk.
Þorsteinn Helgason í móttöku
Hótel Esju sagði að meðalnýtingin
væri 30-35% í janúar. Nýtingin
væri nokkuð betri um helgar en á
virkum dögum og bæri þá mest á
Norðurlandabúum og landsbyggð-
arfólki. Um 70% nýting er á hótel-
inu um helgina en þá gista 55
manna hópur Breta og 40-50 Norð-
urlandabúar hótelið. Þorsteinn
sagði að nj^tingin yrði betri þegar
voraði og nefndi að sennilega yrði
ágætis nýting þegar komið væri
fram í apríl.
55% nýting hefur verið á Hótel
Sögu það sem af er janúar og lík-
lega verður hún álíka mikil seinni
hluta mánuðarins að sögn Karenar
Þórsteinsdóttur móttökustjóra. Hún
sagði að nýtingin ykist strax eftir
mánaðamótin og sumarnýting væri
um það bil 90%. Álíka mikið er
bókað á hótelinu í sumar eins og
verið hefur undanfarin ár.
Steinþór Júlíusson, hótelstjóri á
Flughótelinu í Keflavík, sagði að
nýtingin yrði væntanlega 25-30%
í janúar og febrúar en eftir það
færi hún batnandi. Svipuð nýting
væri á virkum dögum og um helg-
ar. Best sagði Steinþór að nýtingin
væri á vorin og haustin en í júlí
væri hún ekki eins góð. Sumarnýt-
ing á hótelinu er um 70% en þess
má geta að síðastliðinn nóvember-
mánuð var nýtingin sú sama, eða
70%.
Jóhann Sigurólason, móttöku-
stjóri á Holiday Inn, sagði að nýt-
ingin á hótelinu hefði verið 20-30%
í janúar, 60-70% nýting væri yfir-
leitt um helgar en 10-25% á virkum
dögum. Hann sagði nýtinguna ekki
eins góða og í fyrra en sumarið liti
mjög vel út. Sumartörnin byrjar að
sögn Jóhanns í lok mars.
Tíu HIV-
smitaðir á
árinu 1991
SAMTALS höfðu 69 ein-
Hallarekstur fiskvinnslunnar
6-7% eftir aðgerðir stjómvalda
AFKOMA fiskvinnslunnar hefur
lagast lítillega vegna þeirrar að-
gerðar stjórnvalda að fella niður
inngreiðslur í botnfiskdeild Verð-
jöfnunarsjóðs um áramót. Hallinn
í vinnslunni í heild er nú talinn
að meðaltali 6-7% en hann var
metinn um 8% á síðastliðnu hausti.
Arnar Sigurmundsson, formaður
Samtaka fiskvinnslustöðva, segir
að staðan hafi eingöngu batnað
sem nemi niðurfellingu innborg-
ana í Verðjöfnunarsjóðinn. Hann
segir að reglur stjórnvalda um
skuldbreytingu lána sjávarútvegs-
fyrirtækja hjá Atvinnutrygginga-
sjóði og Fiskveiðasjóði bættu
greiðslustöðu margra fyrirtækja
en þær hafi ekki mikil áhrif á að
bæta afkomu greinarinnar.
Að sögn Bjarka Bragasonar, yfir-
manns fyrirtækjadeildar Atvinnu-
tryggingadeildar, er fjöldi lántek-
enda í sjávarútvegi, fyrirtækja og
einstaklinga sem hafa fengið lán til
hlutabréfakaupa í sjávarútvegsfyrir-
tækjum, tæplega 300 talsins. Meiri-
hluti þessara lána eru í vanskilum.
Sagði Bjarki að reglum um skuld-
breytingar fylgdi það skilyrði að sam-
ið yrði um vanskilinn áður en kæmi
til lánalenginga og væri sjávarút-
vegsfyrirtækjum gefmn kostur á að
greiða vanskilin með prósentusamn-
ingi, þar sem deildin fær endur-
greiðslur miðaðar við útflutnings-
eða aflaverðmæti á næstu tveimur
árum. Einstaklingar þurfa hins vegar
að gera upp vanskil sín fyrir 1. júní
til að fá skuldbreytingu, að sögn
Bjarka. „Vel flest fískvinnslufyrir-
tæki munu eflaust þiggja þessa lána-
lengingu," sagði Arnar.
Samtök fiskvinnslustöðva fóru
þess á leit við stjórnvöld sl. haust
að lánstími í Atvinnutryggingadeild
og hjá fleiri sjóðum yrði lengdur til
að mæta aflasamdrætti og rekstrar-
halla vinnslunnar. Farið var fram á
að felldar yrðu niður afborganir á
tímabilinu frá 1. september 1991 til
ársloka 1993 og lánstíminn lengdur
um fímm ár. Niðurstaðan varð sú
að færa afborganir áranna 1992 og
1993 aftur um flögur ár og lánum
skuldbreytt fyrir sömu ár. „Við höf-
um miklar áhyggjur af því að mörg
fyrirtæki muni eiga í erfiðleikum að
komast í skil vegna þess að vanskil-
in byijuðu að hlaðast upp í haust
með nýju fiskveiðiári. Vanskilin eru
veruleg þótt sjávarútvegsfyrirtæki
hafí staðið betur í skilum en aðrar
greinar. Skuldbreyting hefur einnig
verið gerð í Fiskveiðisjóði en þar eru
iítil vanskil. Það er þó mikilsvert
fyrir okkur að fá þessa lánalengingu
á báðum stöðurn," sagði Arnar.
staklingar greinst með HIV-
smit í árslok 1991. Á árinu
1991 greindust 10 ný smittil-
felli og af HlV-smituðum
greindust 6 með alnæmi á
árinu.
Þessar upplýsingar koma
fram í frétt frá landlæknis-
embættinu. Þar segir ennfrem-
ur að nú hafi 22 einstaklingar
greinst með alnæmi á lokastigi
og er helmingur þeirra eða 11
látnir. Kynjahlutfall smitaðra
og alnæmissjúklinga er um
það bil ein kona fyrir hveija 6
karla.
Sigurður Helgason, forstjóri Flugleiða:
Flugfélög eiga stóran hlut
í ferðaskrifstofum erlendis
Ekki hægt að fá upplýsingar um tap Flugleiða vegna
ferðaskrifstofureksturs á undanförnum árum
SIGURÐUR Helgason, forstjóri Flugleiða, segir að aukin hlutdeild
Flugleiða í ferðaskrifstofurekstri á Islandi sé í samræmi við alþjóð-
lega þróun sem eigi sér stað víða í nágrannalöndunum og hag-
kvæmni geri kröfur um stærri einingar í ferðaskrifstofurekstri.
Flugleiðir sjái hag sínum betur borgið í það heila tekið með því
að auka umsvif sin í ferðaskrifstofurekstri þrátt fyrir misjafna af-
komu mörg undanfarin ár. Þetta hafi ekki verið skipulögð stefna
heldur hafi þetta meira komið upp í hendurnar á þeim. Aðspurður
hvort hægt væri að fá yfirlit yfir hvað Flugleiðir hefðu tapað miklu
á ferðaskrifstofurekstri t.d. sl. tíu ár, hvað hann það ekki hægt og
fram kom að upplýsingar þar að lútandi koma ekki sérstaklega
fram í ársreikningum Flugleiða.
Sigurður sagði að Flugleiðir og
annar forvera þess, Flugfélag ís-
lands, hefðu verið í ferðaskrifstofu-
rekstri frá 1970. Þessar einingar
hafi ekki reynst nógu stórar og því
hafi þróunin verið sú að stækka
skrifstofuna til að ná fram hag-
kvæmni. Hann rakti að upphaflega
fyrir um 10-12 árum hefði Úrval
keypt Ferðaskrifstofu Geirs Zoega,
þá ferðaskrifstofu Úlfars Jacobsen,
síðan hefði þeim staðið Útsýn til
boða og loks nú síðast Atlantik
og Saga. Flugleiðir hefðu verið
eignaraðilar í Sögu, og Atlantik
væri keypt til að ná hótelsamn-
ingum á Mallorca, svo ná mætti
hagræðingu fram yfir Úrval-
Útsýn í ferðum þangað. Þetta
væri þróun sem ætti sér hvar-
vetna stað. Stóru flugfélögin í
Skandinavíu, Finnlandi, Þýska-
landi og Bretlandi, sem væru
einkum í áætlunarflugi, væru stór-
ir rekstaraðilar ferðaskrifstofa. Sí-
fellt meiri kröfur væru gerðar
til ferðaskrifstofa og tæknivæð-
ing væri í örri þróun. Farmiðaverð
væri að lækka þannig að þóknun
ferðaskrifstofa fyrir sölu farmiða
færi Iækkandi og þær berðust í
bökkum. Auk þessa gerði ríkisvald-
ið í auknum mæli kröfur um trygg-
ingar til að tryggja hagsmuni far-
þega og einungis sterk félög gætu
mætt slíkum skuldbindingum.
Aðspurður hvort hann sæi enga
hættu í því fólgna fyrir neytendur
að stærsta flugfélag landsins og
það eina sem væri í áætlunarflugi
milli landa væri með mjög stóra
markaðshlutdeild í ferðaskrifstofu-
rekstri og hefði möguleika á að
færa fé milli rekstrareininga eftir
atvikum, kvaðst Sigurður ekki sjá
neitt athugavert við það. Það skipti
ekki máli hvort Flugleiðir rækju
hér stóra ferðaskrifstofu eða ein-
hveijir erlendir aðilar þegar allt
áætlunarflug væri orðið eða yrði
fijálst á næstunni. Miklu betra
væri að hafa þetta í íslenskum
höndum heldur en að erlend flug-
félög eða ferðaskrifstofur kæmu
inn á þennan markað.
Aðspurður sagðist hann heldur
ekki telja að það væri nein hætta
á því að Flugleiðir misstu viðskipti
annarra ferðaskrifstofa vegna
eignaraðildar þeirra í stórri ferða-
skrifstofu. Aðspurður hvort hann
teldi ekki hægt að reka traustar
ferðaskrifstofur hér nema með að-
ild Fiugleiða, sagði Sigurður að þær
þyrftu að hafa sterkan bakhjarl,
því gífurleg áhætta fylgdi þessum
rekstri, eins og hefði sýnt sig und-
anfama daga.
„Við teljum að það sé til hags-
bóta að það séu sterkir aðilar hér
í íslenskri ferðaþjónustu. Við höf-
um séð veika aðila undanfarið í
ferðaskrifstofurekstri og hvaða af-
leiðingar það hefur haft? Ég held
það sé til hagsbóta fyrir neytendur
að ferðaskrifstofureksturinn þjapp-
ist saman í færri, en stærri og
öflugri, fyrirtæki. Þannig næst
verðið niður. Flugleiðir eru fyrst
og fremst í flugrekstri, en við sinn-
um líka almennri ferðaþjónustu,"
sagði Sigurður og benti á hótel-
rekstur og rekstur bílaleigu fyrir-
tækisins, auk ferðaskrifstofurekst-
urs erlendis og út um land og eigna-
raðildar að smærri flugfélögum.